ปัญหาข้อที่ 1 ถาม ธรรมมีอุปการะมาก ได้แก่อะไรบ้าง ? บุคคลผู้ขาดธรรมนี้จะเป็นเช่นไร ? ตอบ ได้แก่ สติ ความระลึกได้ และ สัมปชัญญะ ความรู้ตัว ฯ จะเป็นคนหลงลืม จะทำจะพูดหรือจะคิดอะไรมักผิดพลาด ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม บุพพการีและกตัญญูกตเวที คือบุคคลเช่นไร ? จัดเป็นคู่ไว้อย่างไรบ้าง ? ตอบ บุพพการี คือบุคคลผู้ทำอุปการะก่อน กตัญญูกตเวที คือบุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน ฯ จัดเป็นคู่ไว้ดังนี้ บิดามารดา กับ บุตรธิดา, ครูอาจารย์ กับ…
๑. คนเราจะมีความสุขหรือความทุกข์ขึ้นอยู่กับอะไร ? ๒. การตัดสินคนว่าดีหรือเลว พิจารณาจากสิ่งใด ? ๓. กรรมเป็นทางไปสู่สุคติหรือทุคติ เรียกว่าอะไร ? ๔. อะไรเป็นใหญ่ในการทำความดีหรือความชั่ว ? ๕. สิ่งที่ใจเข้าไปยึดแล้วเป็นเหตุให้ทำกรรม เรียกว่าอะไร ? ๖. กายกรรม หมายถึงอะไร ? ๗.ข้อใด เป็นวจีกรรมที่เกิดทางกาย ? ๘. ข้อใด เป็นมโนกรรมอย่างเดียว ? ๙. ข้อใด เกิดทางกายทวารอย่างเดียว ? ๑๐. ข้อใด จัดเป็นกุศลกรรมบถ ? ๑๑. กรรมบถใด เกิดขึ้นเพราะความโลภอย่างเดียว…
๑. หนังสือปฐมสมโพธิ เป็นตำรามุ่งทางใด ? ๒. การอนุเคราะห์สรรพสัตว์ให้พ้นจากทุกข์ เป็นคุณสัมปทาข้อใด ? ๓. ข้อใด กล่าวถูกต้องเกี่ยวกับกรุงกบิลพัสดุ์ ? ๔. พระมหาบุรุษทรงหาอุบายแก้ความเมา ๓ ประการ ด้วยวิธีใด ? ๕. ข้อใด เป็นการบำเพ็ญทุกรกิริยาวาระสุดท้าย ? ๖. พระองค์ทรงเห็นสัตว์ทั้งหลายผู้จุติและเกิด ด้วยญาณอะไร ? ๗. ขณะเสวยวิมุตติสุขที่รัตนฆรเจดีย์ พระพุทธเจ้าทรงพิจารณาอะไร ? ๘. ตปุสสะและภัลลิกะ ถึงพระพุทธ พระธรรมเป็นที่พึ่งที่ไหน ? ๙. คนเช่นไร มีปัญญาเปรียบด้วยบัวเสมอน้ำ ซึ่งจะบานในวันรุ่งขึ้น ?…
๑. คำว่า “ จงมาดูโลกนี้ ” พระองค์ตรัสไว้เพื่อพระประสงค์ใด ? ๒. คำว่า “ พวกคนเขลา ” หมายถึงบุคคลในข้อใด ? ๓. คำว่า “ พวกผู้รู้ ” หมายถึงใคร ? ๔. คำว่า “ หาข้องอยู่ไม่ ” มีความหมายตรงกับข้อใด ? ๕. ในเรื่องนิพพิทา อาการเช่นไร เรียกว่า สำรวมจิต ? ๖. กิเลสกาม คือเจตสิกอันเศร้าหมอง ได้ชื่อว่า มาร เพราะเหตุใด…
๑. การถือศีลอุโบสถ เพื่อประโยชน์อะไร ? ๒. การรักษาอุโบสถศีล จัดเข้าในพิธีใด ? ๓. เข้าบ้านให้เข้าทางประตู จะเข้าสู่พระพุทธศาสนา ท่านว่าทางใด ? ๔. คำว่า “ สรณะ ” หมายถึงอะไร ? ๕. คำว่า “ สรณคมน์ ” หมายถึงอะไร ? ๖. ข้อใด ไม่ใช่สาเหตุแห่งการขาดสรณคมน์ ? ๗. อะไรเป็นสาเหตุให้สรณคมน์เศร้าหมอง ? ๘. ข้อใด ไม่ใช่ความหมายของคำว่า “ พุทธะ ”…
๑. นับตั้งแต่พระพุทธเจ้าประสูติ จนถึงพ.ศ. ๒๕๔๗ เป็นเวลากี่ปี ? ๒. คำว่า “ อนุพุทธะ ” มีความหมายตามข้อใด ? ๓. อนุพุทธประวัติ กล่าวถึงประวัติของใคร ? ๔. ใครอาราธนาพระพุทธเจ้าให้แสดงธรรมโปรดเวไนยสัตว์ ? ๕. ในการตรัสรู้ของพระผู้มีพระภาคเจ้า มีใครเป็นพยาน ? ๖. ข้อใด ไม่ได้เกิดขึ้นที่ป่าอิสิปตนมฤคทายวัน ? ๗. พระอัญญาโกณฑัญญะ ผู้ได้สำเร็จเป็นพระอรหันต์รูปแรก เป็นชาวเมืองไหน ? ๘. “ เบญจขันธ์ เป็นอนัตตา ” เป็นใจความของพระสูตรใด ?…
๑. พระอริยบุคคลชั้นใด ชื่อว่า พระอเสขะ ? ๒. การกระทำในข้อใด เป็นอุบายสงบใจ ? ๓. การปฏิบัติตามคำสั่งสอนของครูอาจารย์ จัดเป็นบูชาใด ? ๔. การมอบไมตรีแก่ผู้มาเยือนลักษณะใด เรียกว่าธัมมปฏิสันถาร ? ๕. คนที่มีพยาบาทวิตก มักมีพฤติกรรมเช่นไร ? ๖. กุศลวิตกข้อใด เป็นปฏิปักข์ต่อกามวิตก ? ๗. คนที่ไม่รู้จักบาปบุญคุณโทษ เพราะถูกไฟกองใดเผา ? ๘. ข่าวฆ่ากันตายเพราะอารมณ์โกรธ สาเหตุเกิดจากไฟกองใด ? ๙. คนที่คล้อยตามกระแสนิยมของสังคม ตรงกับอธิปเตยยะข้อใด ? ๑๐. ปัญญาหยั่งรู้ว่า การเกิดเป็นทุกข์…
๑. ข้อใด หมายถึงศีล ? ๒. ศีล ๕ จัดไว้สำหรับบุคคลประเภทใด ? ๓. หากจะเปรียบศีล ๕ กับส่วนประกอบของบ้าน คือข้อใด ? ๔. การรักษาศีล มีประโยชน์แก่ใคร ? ๕. เพราะเหตุไร ศีลจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนต้องประพฤติปฏิบัติ ? ๖. ความเบียดเบียนกันในโลก เฉพาะทางกายทวารคืออะไร ? ๗. การกระทำใด เกี่ยวข้องกับศีลข้อที่ ๑ ? ๘. ข้อใด ถูกห้ามด้วยศีลข้อที่ ๑ ? ๙. ข้อใด เป็นวัตถุแห่งปาณาติบาต…
๑. ประเทศใด ไม่อยู่ในดินแดนชมพูทวีป ? ๒. ก่อนที่สิทธัตถราชกุมารจะจุติมายังโลกนี้ อยู่ในสวรรค์ชั้นไหน ? ๓. พระพุทธองค์ประสูติก่อนพุทธศกกี่ปี ? ๔. อาสภิวาจา พระพุทธเจ้าตรัสในวันใด ? ๕. พระนางสิริมหามายาทิวงคต เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะประสูติได้กี่วัน ? ๖. เทวทูตใด ที่เจ้าชายสิทธัตถะเห็นแล้ว ทรงดำริออกผนวช ? ๗. เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะทรงออกผนวช ใครนำบริขารมาถวาย ? ๘. เจ้าชายสิทธัตถะอธิษฐานเพศบรรพชา ณ ริมฝั่งแม่น้ำอะไร ? ๙. ข้อใด กล่าวถูกต้องในการเสด็จออกบรรพชา ? ๑๐. ปัญจวัคคีย์ออกบวชตามเจ้าชายสิทธัตถะ ด้วยเหตุผลอะไร…
๑. ธรรมข้อใด อุดหนุนมิให้คนทำอะไรผิดพลาด ? ๒. ข้อใด เป็นความหมายของสัมปชัญญะ ? ๓. ระลึกได้ว่าวันนี้ต้องไปทำงาน เป็นลักษณะของธรรมข้อใด ? ๔. ธรรมที่เป็นข้าศึกของสติ ได้แก่อะไร ? ๕. ผู้มีหิริอยู่ในใจ ชื่อว่าไม่ทำความชั่ว เพราะสาเหตุใด ? ๖. ธรรมสำหรับทำคนให้เป็นเทวดา คืออะไร ? ๗. ธรรมข้อใด ทำคนให้มีความงามโดยมิต้องเสริมแต่ง ? ๘. จะรู้ได้อย่างไรว่า คนที่เราคบด้วยเป็นคนดี ? ๙. กตัญญูกตเวที ชื่อว่าหาได้ยาก เพราะถูกอะไรครอบงำ ? ๑๐. องค์ประกอบสำคัญของพระพุทธศาสนา…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม สังฆกรรมแต่ละประเภท ทรงอนุญาตให้สงฆ์พร้อมเพรียงกันทำในที่เช่นไร ? ตอบ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม ภัณฑุกรรม และ อุกเขปนียกรรม คืออะไร ? จัดเป็นสังฆกรรมประเภทไหน ? ตอบ ภัณฑุกรรม คือ กรรมที่ภิกษุแจ้งให้สงฆ์ทราบเพื่อปลงผมคนผู้มาขอบวชซึ่งยังไม่ได้ปลงผมมาก่อน และภิกษุจะปลงให้เอง ฯ อุกเขปนียกรรม คือ กรรมที่สงฆ์ทำแก่ภิกษุผู้ต้องอาบัติแล้ว ไม่ยอมรับว่าต้องอาบัติ เรียกว่าไม่เห็นอาบัติ หรือไม่ทำคืนอาบัติ หรือมีทิฏฐิบาปไม่ยอมสละ อันเป็นการเสียสีลสามัญญตา และทิฏฐิสามัญญตา ฯ ภัณฑุกรรมจัดเป็นอปโลกนกรรม ฯ อุกเขปนียกรรม จัดเป็นญัตติจตุตถกรรม ฯ ปัญหาข้อที่ 3…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม ปัญจมหาวิโลกนะ คืออะไร ? มีความเป็นมาอย่างไร ? ตอบ คือ การพิจารณาถึงความเหมาะสมใหญ่ 5 ประการ ฯ มีความเป็นมาอย่างนี้ คือเมื่อพระมหาสัตว์เป็นสันตุสิตเทวราชอยู่ในดุสิตเทวโลก หมู่เทวดามาทูลอาราธนาให้จุติลงไปบังเกิดในครรภ์พระมารดา ในลำดับนั้น พระมหาสัตว์ยังมิได้ทรงให้ปฏิญญาแก่หมู่เทวดาผู้มาทูลอาราธนา ต่อเมื่อทรงพิจารณาปัญจมหาวิโลกนะแลัว จึงทรงให้ปฏิญญา ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม พระอรหันตสาวกรุ่นแรกที่พระศาสดาทรงส่งไปประกาศพระศาสนา มีจำนวนเท่าไร ? พระองค์ทรงประทานโอวาทแก่ท่านเหล่านั้นโดยย่อว่าอย่างไร ? ตอบ พระอรหันตสาวกรุ่นแรกที่พระศาสดาทรงส่งไปประกาศพระศาสนา มีจำนวนทั้งสิ้น 60 รูป ฯ พระองค์ทรงประทานโอวาทว่า ท่านทั้งหลายจงเที่ยวจาริกไปในชนบท เพื่อประโยชน์และความสุขแก่ชนเป็นอันมาก แต่อย่าไปทางเดียวกัน…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม กิเลสกามและวัตถุกาม ได้แก่อะไร ? อย่างไหนจัดเป็นมารและเป็นบ่วงแห่งมาร ? เพราะเหตุไร ? ตอบ กิเลสกาม ได้แก่ เจตสิกอันเศร้าหมอง ชักให้ใคร่ ให้รัก ให้อยากได้ กล่าวคือตัณหาความทะยานอยาก ราคะ ความกำหนัด อรติ ความขึ้งเคียด เป็นต้น จัดเป็นมาร เพราะเป็นโทษล้างผลาญคุณความดีและทำให้เสียคน ฯ วัตถุกาม ได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ อันเป็นของน่าชอบใจ จัดเป็นบ่วงแห่งมาร เพราะเป็นอารมณ์ผูกใจให้ติดแห่งมาร ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม ในพระวินัยส่วนอภิสมาจาร มีพระพุทธบัญญัติให้รักษาความสะอาดเกี่ยวกับร่างกายไว้อย่างไร ? การเคี้ยวไม้ชำระฟันมีประโยชน์อย่างไร ? ตอบ มีพระพุทธบัญญัติว่าด้วยกายบริหารไว้ว่า ห้ามไว้ผมยาว 1 ห้ามไว้หนวดเครา 1 ห้ามไว้เล็บยาว 1 ห้ามไว้ขนจมูกยาว 1 เมื่อถ่ายอุจจาระแล้ว น้ำมีอยู่ไม่ชำระไม่ได้ 1 อนุญาตให้ใช้ไม้ชำระฟัน 1 น้ำดื่มให้กรองก่อน 1 ฯ การเคี้ยวไม้ชำระฟันมีประโยชน์ คือ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม บริขารเหล่านี้คือ ไตรจีวร ฟูกเตียง (ที่นอน) หมอนหนุนศีรษะ เตียง ผ้าปูนอน ผ้าเช็ดหน้า ฟูกตั่ง…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม อนุพุทธบุคคล คือใคร ? เป็นได้เฉพาะบรรพชิตหรือเฉพาะคฤหัสถ์ ? ตอบ คือ สาวกของพระพุทธเจ้า ที่ท่านได้ตรัสรู้มรรคผลตามพระพุทธเจ้า ฯ เป็นได้ทั้งบรรพชิตและคฤหัสถ์ ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม พระวาจาว่า ท่านจงเป็นภิกษุมาเถิด ธรรมอันเรากล่าวดีแล้ว ท่านจงประพฤติพรหมจรรย์ เพื่อทำที่สุดทุกข์โดยชอบเถิด ดังนี้ คำว่า ที่สุดทุกข์ คืออะไร ? ผู้ทำที่สุดทุกข์ได้ก่อนกว่าผู้อื่นคือใคร ? ด้วยพระธรรมเทศนาอะไร ? ตอบ ปัญหาข้อที่ 3 ถาม พระพุทธเจ้าทรงทำอิทธาภิสังขารแก่ใครเป็นครั้งแรก ? ทรงทำเช่นนั้นด้วยพระพุทธประสงค์อย่างไร ?…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม วิมุตติ คืออะไร ? ตทังควิมุตติ มีอธิบายอย่างไร ? ตอบ คือ ความทำจิตใจให้หลุดพ้นจากกิเลสาสวะ ฯ มีอธิบายว่า ความพ้นจากกิเลสได้ชั่วคราว เช่นเกิดเหตุเป็นที่ตั้งแห่งสังเวชขึ้น หายกำหนัดในกาม เกิดเมตตาขึ้น หายโกรธ แต่ความกำหนัดและความโกรธนั้นไม่หายทีเดียว ทำในใจถึงอารมณ์งาม ความกำหนัดกลับเกิดขึ้นอีก ทำในใจถึงวัตถุแห่งอาฆาต ความโกรธกลับเกิดขึ้นอีก อย่างนี้จัดเป็นตทังควิมุตติ ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม สังขารทั้งหลายไม่เป็นอนัตตาหรือ เพราะเหตุไรในธรรมนิยามจึงใช้คำว่า ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา ? จงอธิบาย ตอบ สังขารทั้งหลายก็เป็นอนัตตา แต่ที่ใช้คำว่า ธรรมทั้งหลายเป็นอนัตตา นั้น เพราะธรรมนั้นหมายเอาธรรมคือสังขตธรรมและอสังขตธรรม…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม อุปสัมปทา (การอุปสมบท) มี 3 วิธี ในปัจจุบันใช้วิธีไหน ? กำหนดสงฆ์อย่างต่ำไว้เท่าไร ? ตอบ ใช้ญัตติจตุตถกัมมอุปสัมปทา การอุปสมบทด้วยกรรมมีญัตติเป็นที่ 4 ฯ กำหนดสงฆ์อย่างต่ำไว้คือ ในมัธยมประเทศ 10 รูป ในปัจจันตชนบท 5 รูป ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม พระวินัย คืออะไร ? พระภิกษุรักษาพระวินัยดีแล้ว ย่อมได้รับอานิสงส์อย่างไร ? ตอบ คือ พระพุทธบัญญัติและอภิสมาจาร ฯ พระภิกษุรักษาพระวินัยดีแล้วย่อมได้รับอานิสงส์คือ ความไม่ต้องเดือดร้อนใจ…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม พระพุทธเจ้าสืบเชื้อสายมาจากชนชาติใด ? ชนชาตินั้นมาตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปได้อย่างไร ? ตอบ สืบเชื้อสายมาจากชนชาติอริยกะ ชาวอริยกะนั้นเป็นผู้เจริญด้วยความรู้และขนบธรรมเนียม มีฤทธิ์มีอำนาจมากกว่าพวกมิลักขะเจ้าของถิ่นเดิม เมื่อข้ามภูเขาหิมาลัยมา ก็รุกไล่พวกมิลักขะ เจ้าของถิ่นเดิมให้ถอยเลื่อนลงมาทางใต้ แล้วเข้าตั้งถิ่นฐานในชมพูทวีปแทน ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม พระนามและนามดังต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร ? ตอบ ปัญหาข้อที่ 3 ถาม การที่พระราชบิดาและพระญาติวงศ์ คิดผูกพันเจ้าชายสิทธัตถะไว้ให้เพลิดเพลินอยู่ในกามสุขเพราะเหตุไร ? และด้วยวิธีใด ? ตอบ เพราะพระราชบิดาและพระญาติวงศ์ได้ทรงฟังคำทำนายของอสิตดาบสว่า พระราชกุมารนี้จักมีคติเป็นสอง คือ ถ้าอยู่ครองราชสมบัติจักได้เป็นจักรพรรดิราช หรือถ้าออกบรรพชาจักได้เป็นศาสดาเอกในโลก จึงปรารถนาให้อยู่ครองราชสมบัติมากกว่าที่จะยอมให้เสด็จออกบรรพชา ฯ ด้วยการตรัสให้ขุดสระโบกขรณีในพระราชนิเวศน์…
ปัญหาข้อที่ 1 ถาม ขันติ กับ โสรัจจะ เป็นธรรมทำให้งามได้อย่างไร ? ตอบ ขันติ ความอดทน โสรัจจะ ความเสงี่ยม ผู้ที่สมบูรณ์ด้วยธรรมทั้ง 2 นี้ ย่อมมีใจหนักแน่นไม่แสดงความวิการออกมาให้ปรากฏ แม้จะประสบความดีใจ เสียใจ ก็อดกลั้นได้ รักษากาย วาจา ใจให้สุภาพ สงบเสงี่ยมเป็นปกติไว้ได้ จึงทำให้งาม ฯ ปัญหาข้อที่ 2 ถาม บุพพการี ได้แก่บุคคลเช่นไร ? พระพุทธเจ้าทรงดำรงอยู่ในฐานะบุพพการีของพุทธบริษัทอย่างไร ? ตอบ ได้แก่ บุคคลผู้ทำอุปการะก่อน ฯ พระพุทธเจ้าทรงกระทำอุปการะแก่พุทธบริษัทก่อน ด้วยการทรงแนะนำสั่งสอนให้รู้ดี…
๑. พระพุทธศาสนาสอนให้เชื่อเรื่องใด ? ๒. สิ่งใดสำคัญที่สุดในการกระทำกรรม ? ๓. กรรมที่ทำทางใจเรียกให้ถูกต้องเรียกว่าอะไร ? ๔. ผลของกรรม ทางธรรมเรียกว่าอะไร ? ๕. กรรมบถ หมายถึงอะไร ? ๖. ผู้มักโกรธจะได้รับผลคืออะไร ? ๗. สิ่งที่ทำลายความชั่ว เป็นความหมายของคำใด ? ๘. ข้อใด ไม่ใช่อกุศลกรรมบถ ? ๙. ข้อใด จัดเป็นกุศลกรรมบถ ? ๑๐. กรรมใด เป็นทั้งอกุศลกรรมบถ และรากเหง้าของอกุศลอื่นด้วย ? ๑๑. รถยนต์ ไม่จัดเป็นอารมณ์ของกรรมบถข้อใด…
๑. คำว่า “ อุโบสถศีล ” หมายถึงศีลอะไร ? ๒. การรักษาอุโบสถศีล จัดเข้าในพิธีใด ? ๓. ใครกราบทูลพระผู้มีพระภาค ให้ทรงบัญญัติอุโบสถ ? ๔. ข้อใด กล่าวถึงพิธีรักษาอุโบสถได้ถูกต้อง ? ๕. อุโบสถศีล มี ๘ …… ? ๖. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีล พึงปฏิบัติตนอย่างไร ? ๗. ข้อใด เป็นวิธีการรักษาอุโบสถนอกพุทธกาล ? ๘. ข้อใด เป็นวิธีการรักษาอุโบสถสมัยพุทธกาล ? ๙. อาการเช่นไร เรียกว่า…
