ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๙

๑. ข้อใด เป็นวิธีปฏิบัติทำให้จิตผ่องใส ?

1. ไหว้พระสวดมนต์
2. เจริญกัมมัฏฐาน
3. เดินจงกรม
4. ถูกทุกข้อ

๒. ข้อใด เป็นผลของการเจริญกัมมัฏฐาน ?

1. สุขภาพจิตดี
2. หลับตื่นเป็นสุข
3. ทำงานอย่างมีสติ
4. ถูกทุกข้อ

๓. เมื่อกล่าวบทว่า “อรหํ สมฺมาสมฺพุทฺโธ …” ควรระลึกถึงอะไร ?

1. พระพุทธคุณ
2. พระธรรมคุณ
3. พระสังฆคุณ
4. พระรัตนตรัย

๔. บทว่า “สฺวากฺขาโต ภควตา ธมฺโม …” ควรระลึกถึงอะไร ?

1. พระพุทธคุณ
2. พระธรรมคุณ
3. พระสังฆคุณ
4. พระรัตนตรัย

๕. บทว่า “สุปฏิปนฺโน ภควโต …” ควรระลึกถึงอะไร ?

1. พระพุทธคุณ
2. พระธรรมคุณ
3. พระสังฆคุณ
4. พระรัตนตรัย

๖. พระสังฆรัตนะ หมายถึงพระสงฆ์ประเภทใด ?

1. สมมุติสงฆ์
2. อริยสงฆ์
3. พระอรหันต์
4. ถูกทุกข้อ

๗. จักรู้แจ้งสรรพสิ่งตามความเป็นจริง ต้องเจริญอะไร ?

1. กัมมัฏฐาน
2. สมถกัมมัฏฐาน
3. วิปัสสนากัมมัฏฐาน
4. อนุสสติกัมมัฏฐาน

๘. รู้อย่างไร จึงเรียกว่ารู้ตามความเป็นจริง ?

1. รู้ว่าไม่เที่ยง
2. รู้ว่าเป็นทุกข์
3. รู้ว่าเป็นอนัตตา
4. รู้ว่าเป็นไตรลักษณ์

๙. กาม มีโทษโดยรวมแก่สัตว์โลกอย่างไร ?

1. ทำให้ข้องอยู่ในโลก
2. ทำให้รบราฆ่าฟันกัน
3. ทำให้เห็นแก่ตัว
4. ทำให้แข่งขันกันในโลก

๑๐. คำว่า “อิจฉาริษยา” มาจากคำบาลีใด ?

1. ราคะ
2. โทสะ
3. อิจฉา
4. อิสสา

๑๑. บูชาอย่างไหน พระพุทธเจ้าตรัสว่าเป็นเลิศของการบูชา ?

1. อามิสบูชา
2. ปฏิบัติบูชา
3. สักการบูชา
4. ธรรมบูชา

๑๒. “ปูชนียบุคคล” ในเรื่องบูชา ๒ หมายถึงบุคคลเช่นไร ?

1. คนดีมีเมตตา
2. คนดีของสังคม
3. คนที่ควรบูชายกย่อง
4. คนปฏิบัติธรรม

๑๓. ศิษย์ปฏิบัติต่อครูอาจารย์อย่างไร จึงเรียกว่าปฏิบัติบูชา ?

1. จัดพิธีไหว้ครูทุกปี
2. ให้ของขวัญวันเกิด
3. ปฏิบัติยามเจ็บไข้
4. ปฏิบัติตามคำสอน

๑๔. เมื่อมีผู้มาเยือน ควรปฏิสันถารอย่างไร ?

1. ต้อนรับให้ควรแก่ฐานะ
2. แนะนำประโยชน์ให้
3. ถามถึงธุระที่มาเยือน
4. รู้หน้าไม่รู้ใจไม่เปิดประตู

๑๕. ผู้ถูกกามวิตกครอบงำ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?

1. อยากได้ของคนอื่น
2. โกงเมื่อมีโอกาส
3. เห็นแก่ตัวเห็นแก่ได้
4. ถูกทุกข้อ

๑๖. จะบรรเทากามวิตกนั้น ด้วยวิธีใด ?

1. หมั่นแผ่เมตตา
2. หมั่นบริจาค
3. หมั่นเข้าวัด
4. หมั่นฟังธรรม

๑๗. ผู้ถูกพยาบาทวิตกครอบงำ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?

1. ลอบยิงด้วยปืน
2. ลอบวางระเบิด
3. ดักฆ่ากลางทาง
4. ถูกทุกข้อ

๑๘. จะบรรเทาพยาบาทวิตกนั้น ด้วยวิธีใด ?

1. แผ่เมตตา – ให้อภัย
2. แผ่กรุณา – ให้อภัย
3. แผ่มุทิตา – ให้อภัย
4. วางอุเบกขา – ให้อภัย

๑๙. “ปล่อยเงินกู้ คิดดอกแพง” สงเคราะห์เข้าในอกุศลวิตกใด ?

1. กามวิตก
2. พยาบาทวิตก
3. วิหิงสาวิตก
4. ข้อ 1 และ 3 ถูก

๒๐. คนที่ไม่รู้จักบาปบุญคุณโทษ เพราะถูกไฟชนิดใดแผดเผา ?

1. ไฟคือราคะ
2. ไฟคือโทสะ
3. ไฟคือโมหะ
4. ไฟคือตัณหา

๒๑. คนที่มักโกรธ มักมีอารมณ์เสีย เพราะถูกไฟชนิดใดแผดเผา ?

1. ไฟคือราคะ
2. ไฟคือโทสะ
3. ไฟคือโมหะ
4. ไฟทั้ง ๓ ชนิด

๒๒. คนถูกไฟคือราคะแผดเผา มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?

1. ละเมิดทางเพศ
2. ยกพวกตีกัน
3. เครียดหงุดหงิด
4. ไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์

๒๓. ประชาธิปไตยที่แท้จริง มุ่งประโยชน์ของใคร ?

1. ของชาติ
2. ของประชาชน
3. ของสังคม
4. ของพรรคการเมือง

๒๔. ประชาธิปไตยล้มเหลว เพราะขาดอธิปเตยยะข้อใด ?

1. อัตตาธิปเตยยะ
2. โลกาธิปเตยยะ
3. ธัมมาธิปเตยยะ
4. อนาธิปเตยยะ

๒๕. “แย่งอำนาจกันครอง” จัดเป็นตัณหาอะไร ?

1. กามตัณหา
2. ภวตัณหา
3. วิภวตัณหา
4. กิเลสตัณหา

๒๖. “พอสมหวังเป็นสุข ไม่นานก็เป็นทุกข์ อยากได้สูงยิ่งขึ้นไปอีก” จัดเป็นตัณหาข้อใด ?

1. กามตัณหา
2. ภวตัณหา
3. วิภวตัณหา
4. ถูกทุกข้อ

๒๗. “รักษากายไม่ให้วิปริต รักษาจิตอย่าให้วิปลาส วาจามีศีลสุขล้ำ” ชื่อว่าปฏิบัติตามข้อใด ?

1. วินัยปิฎก
2. สุตตันตปิฎก
3. อภิธรรมปิฎก
4. ทั้งสามปิฎก

๒๘. การเล่าเรียนพระพุทธพจน์ คือพระไตรปิฎก จัดเป็นสัทธรรมใด ?

1. ปริยัติ
2. ปฏิบัติ
3. ปฏิเวธ
4. ถูกทุกข้อ

๒๙. การช่วยเหลือผู้ประสบภัย สงเคราะห์เข้าในพุทธจริยาใด ?

1. พุทธัตถจริยา
2. ญาตัตถจริยา
3. โลกัตถจริยา
4. อัตตัตถจริยา

๓๐. อาการเช่นไรเรียกว่า “วัฏฏะ” ?

1. การเวียนเทียน
2. การเวียนว่ายตายเกิด
3. การแก่ เจ็บ ตาย
4. การเวียนศพรอบเมรุ

๓๑. “ให้ทุกข์แก่ท่าน ทุกข์นั้นถึงตัว” มีความหมายตรงกับวัฏฏะใด ?

1. กิเลส
2. กรรม
3. วิบาก
4. ถูกทุกข้อ

๓๒. การฝึกฝนพัฒนาในข้อใด จัดเป็นจิตตสิกขา ?

1. รักษาจิตให้มีสิกขา
2. รักษาจิตให้อยู่ในอำนาจ
3. รักษาจิตให้รู้แจ้งธรรม
4. รักษาจิตให้หมดตัณหา

๓๓. เมื่อเกิดอารมณ์โกรธผู้อื่น ควรปฏิบัติอย่างไร ?

1. รีบไปทำกิจอื่นก่อน
2. ตั้งสติแผ่เมตตา
3. อดกลั้นหายใจลึกๆ
4. ถูกทุกข้อ

๓๔. ควรปฏิบัติต่อคนที่โกรธเราอย่างไร ?

1. อดกลั้นไม่โกรธตอบ
2. แผ่เมตตาให้เสมอ
3. หมั่นทำดีให้
4. ถูกทุกข้อ

๓๕. เมตตา ควรแผ่ให้แก่สัตว์จำพวกใด ?

1. สัตว์ทุกจำพวก
2. สัตว์ผู้ประสบทุกข์
3. สัตว์ผู้ประสบสุข
4. สัตว์ที่ตายแล้ว

๓๖. กรุณา ควรแผ่ให้แก่สัตว์จำพวกใด ?

1. สัตว์ทุกจำพวก
2. สัตว์ผู้ประสบทุกข์
3. สัตว์ผู้ประสบสุข
4. สัตว์ผู้ใกล้ตาย

๓๗. จะแก้โรคริษยาด้วยวิธีใด ?

1. หมั่นเจริญเมตตา
2. หมั่นเจริญกรุณา
3. หมั่นเจริญมุทิตา
4. หมั่นเจริญอุเบกขา

๓๘. คนมีจิตตระหนี่เห็นแก่ตัว ควรฟังอนุปุพพีกถาข้อใด ?

1. ทานกถา
2. สีลกถา
3. สัคคกถา
4. กามาทีนวกถา

๓๙. อนุปุพพีกถาข้อใด ส่งเสริมให้ไม่ฆ่าและไม่เบียดเบียนกัน ?

1. ทานกถา
2. สีลกถา
3. สัคคกถา
4. ข้อ 1 และ 2 ถูก

๔๐. ผู้ประกอบด้วยวัณณมัจฉริยะ มักมีพฤติกรรมเช่นไร ?

1. เห็นแก่ตัว
2. กลัวคนอื่นจะดีกว่า
3. ปากว่าตาขยิบ
4. ชอบมุบมิบเป็นของตัว

๔๑. คนสัทธาจริต มักชอบเชื่อข่าวลือ ควรแก้ด้วยวิธีใด ?

1. ฟังหลาย ๆ ด้าน
2. คบหาบัณฑิต
3. พิจารณาหาเหตุผล
4. หมั่นฟังเทศน์

๔๒. คนไม่รู้จริง ไม่วิเคราะห์ แต่ชอบวิจารณ์ จัดเป็นคนจริตอะไร ?

1. สัทธาจริต
2. วิตกจริต
3. พุทธิจริต
4. โมหจริต

๔๓. พิจารณาเห็นร่างกายไม่งาม ปฏิกูลเหมือนซากศพ ช่วยบรรเทาจริตอะไรได้ ?

1. ราคจริต
2. โทสจริต
3. โมหจริต
4. วิตกจริต

๔๔. ผู้มีความรู้คู่คุณธรรม เก่ง ดี ไม่โกง อนุโลมตามพุทธคุณใด ?

1. สมฺมาสมฺพุทฺโธ
2. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
3. สุคโต โลกวิทู
4. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ

๔๕. เมื่อพบพระสงฆ์ในที่ใด ควรทำความเคารพแล้วระลึกถึง … ?

1. พระพุทธคุณ
2. พระธรรมคุณ
3. พระสังฆคุณ
4. ขอให้พระคุ้มครองตน

๔๖. ข้อใด เป็นผลของทานบารมี ?

1. มีปัญญามาก
2. มีบริวารมาก
3. มีอายุยืน
4. มีรูปงาม

๔๗. คนที่ตั้งใจแน่วแน่ จะไม่เสพสิ่งเสพติด ชื่อว่าบำเพ็ญบารมีใด ?

1. ขันติบารมี
2. สีลบารมี
3. อุเบกขาบารมี
4. อธิษฐานบารมี

๔๘. “รุดไปข้างหน้า ดีกว่านั่งเต๊ะท่าอยู่กับที่” หมายถึงบารมีใด ?

1. ปัญญาบารมี
2. วิริยบารมี
3. สัจจบารมี
4. ขันติบารมี

๔๙. ผู้พลีชีพเพื่อชาติ จัดว่าบำเพ็ญบารมีใด ?

1. ทานบารมี
2. ทานอุปบารมี
3. ทานปรมัตถบารมี
4. เมตตาบารมี

๕๐. “โชติ โชติปรายโน สว่างมาสว่างไป” มีความหมายตรงกับข้อใด ?

1. ชนกกรรม
2. อุปัตถัมภกกรรม
3. อุปปีฬกกรรม
4. อุปฆาตกกรรม