ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นโท พ.ศ. 2557

ถาม พระวินัยแบ่งออกเป็นกี่อย่าง? อะไรบ้าง?

ตอบ แบ่งออกเป็น 2 อย่าง คืออาทิพรหมจริยกาสิกขา 1 อภิสมาจาริกาสิกขา 1 ฯ


ถาม การผัดหน้า ไล้หน้า ทาหน้า ทรงห้ามและทรงอนุญาตไว้ในกรณ๊ใด?

ตอบ ทรงห้ามในกรณีที่ทำเพื่อให้สวยงาม ทรงอนุญาตในกรณีที่อาพาธ เช่น เป็นโรคผิวหนัง เป็นต้น ฯ


ถาม ภิกษุเปลือยกายในกรณีต่อไปนี้ ต้องอาบัติอะไรหรือไม่?

  1. เปลือยเป็นวัตรอย่างเดียรถีย์
  2. เปลือยทำกิจแก่กัน เช่นไหว้ รับไหว้
  3. เปลือยในเวลาฉัน ในเวลาดื่ม
  4. เปลือยในเรือนไฟ
  5. เปลือยในน้ำ

ตอบ

  1. เปลือยเป็นวัตรอย่างเดียรถีย์ ต้องอาบัติถุลลัจจัย
  2. เปลือยทำกิจแก่กัน เช่นไหว้ รับไหว้ ต้องอาบัติทุกกฏ
  3. เปลือยในเวลาฉัน ในเวลาดื่ม ต้องอาบัติทุกกฏ
  4. เปลือยในเรือนไฟ ไม่ต้องอาบัติ
  5. เปลือยในน้ำ ไม่ต้องอาบัติ

ถาม บาตรที่ทรงอนุญาตให้ใช้มีกี่ชนิด และกี่ขนาด? อะไรบ้าง?

ตอบ มี 2 ชนิด คือบาตรดินเผาและบาตรเหล็ก ฯ มี 3 ขนาด คือขนาดเล็ก ขนาดกลาง และขนาดใหญ่ ฯ


ถาม จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้

  1. อุปสัมปทาจารย์
  2. อุทเทสาจารย์
  3. สัทธิวิหาริก
  4. อันเตวาสิก
  5. นิสสัยมุตตกะ

ตอบ

  1. อุปสัมปทาจารย์ คือ อาจารย์ผู้ให้อุปสมบท
  2. อุทเทสาจารย์ คือ อาจารย์ผู้สอนธรรม
  3. สัทธิวิหาริก คือ ภิกษุผู้พึ่งพิงอุปัชฌาย์
  4. อันเตวาสิก คือ ภิกษุผู้อิงอาศัยอาจารย์
  5. นิสสัยมุตตกะ คือ ภิกษุผู้พ้นนิสสัยแล้ว

ถาม สัตตาหกรณียะ คืออะไร? มีวิธีปฏิบัติอย่างไร?

ตอบ คือการหลีกไปในระหว่างอยู่จำพรรษาด้วยกรณียธุระและกลับมาภายใน 7 วัน ฯ มีวิธีปฏิบัติคือ ให้ผูกใจว่าจะกลับมาภายใน 7 วัน ฯ


ถาม ทรงอนุญาตให้สวดปาติโมกข์ย่อเพราะเหตุฉุกเฉิน 10 อย่าง จงบอกมาสัก 5 อย่าง

ตอบ (เลือกตอบเพียง 5 ข้อ)

  1. พระราชาเสด็จมา (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อจะรับเสด็จได้)
  2. โจรมาปล้น (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อหนีภัยได้)
  3. ไฟไหม้ (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อดับไฟหรือเพื่อป้องกันไฟได้)
  4. น้ำหลากมา (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อหนีน้ำได้) สวดกลางแจ้งฝนตก (ก็เหมือนกัน)
  5. คมมามาก (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อจะรู้เหตุ หรือเพื่อจะได้ทำปฏิสันถาร ได้อยู่)
  6. ผีเข้าภิกษุ (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อขับผี ได้อยู่)
  7. สัตว์ร้ายมีเสือเป็นต้น เข้ามาในอาราม (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อไล่สัตว์ ได้อยู่)
  8. งูร้ายเลื้อยเข้ามาในที่ประชุม (ก็เหมือนกัน)
  9. ภิกษุอาพาธเกิดโรคร้ายขึ้นในที่ชุมนุม อันเป็นอันตรายแก่ชีวิต (เลิกสวดปาติโมกข์เพื่อช่วยแก้ไขก็ได้) มีอันเป็นตายในที่นั้นก็เหมือนกัน
  10. มีอันตรายแก่พรหมจรรย์ เช่นมีใครมาเพื่อจับภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง (เลิกสวดปาติโมกข์ เพราะความอลหม่านก็ได้)

ถาม กาลิก 4 ได้แก่อะไรบ้าง? โภชนะ 5 เภสัช 5 จัดเป็นกาลิกอะไร?

ตอบ กาลิก 4 ได้แก่ ยาวกาลิก ยามกาลิก สัตตาหกาลิก ยาวชีวิก

  • โภชนะ 5 เป็นยาวกาลิก
  • เภสัช 5 เป็นสัตตาหกาลิก

ถาม ลักษณะถือวิสาสะที่มาในพระบาลีมอะไรบ้าง?

ตอบ มี

  1. เป็นผู้เคยได้เห็นกันมา
  2. เป็นผู้เคยคบกันมา
  3. ได้พูดกันไว้
  4. ยังมีชีวิตอยู่
  5. รู้ว่าของนั้นเราถือเอาแล้วเขาจักพอใจ

ถาม ภิกษุจะเปลี่ยนไตรครอง พึงปฏิบัติตามลำดับอย่างไรบ้าง?

ตอบ ต้องปัจจุธรณ์คือถอนอธิษฐานผืนเก่าก่อน แล้วทำพินทุและอธิษฐานผืนใหม่ ฯ