ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๕

๑. การศึกษานับเป็นสิ่งสำคัญ พระเสขะ ต้องศึกษาเรื่องอะไร ?

1. พระธรรมวินัย
2. สมถวิปัสสนา
3. พระไตรปิฎก
4. ศีล สมาธิ ปัญญา

๒. คำว่า สมถะ หมายถึงอะไร ?

1. มักน้อย
2. พอมีพอกิน
3. ความสงบ
4. ความเห็นแจ้ง

๓. กิเลสอันเป็นเหตุให้ใคร่ เรียกว่าอะไร ?

1. กามคุณ
2. กิเลสกาม
3. วัตถุกาม
4. กามฉันทะ

๔. ข้อใด ไม่ใช่รูปธรรม ?

1. ดิน
2. น้ำ
3. ลม
4. เวทนา

๕. ข้อใด จัดเป็นโลกิยธรรม ?

1. ฌาน
2. มรรค
3. ผล
4. นิพพาน

๖. ข้อใด จัดเป็นปฏิบัติบูชา ?

1. สร้างศูนย์ปฏิบัติธรรม
2. ถวายพระพุทธรูป
3. บูชาด้วยดอกไม้
4. รักษาศีล ๕

๗. การต้อนรับแขกผู้มาเยือนถึงเรือนชาน เรียกว่าอะไร ?

1. อามิสบูชา
2. การปฏิสันถาร
3. ปฏิบัติบูชา
4. การแบ่งปันน้ำใจ

๘. ข้อใด ไม่จัดเป็นอริยปริเยสนา การแสวงหาอย่างประเสริฐ ?

1. ประกอบสัมมาชีพ
2. แสวงหาความสงบ
3. แสวงหาทางพ้นผิด
4. แสวงหาทางพ้นทุกข์

๙. ปาพจน์ ๒ คืออะไรบ้าง ?

1. ธรรมและวินัย
2. โลกิยะ โลกุตตระ
3. สมถะ วิปัสสนา
4. นามธรรม รูปธรรม

๑๐. อนุปาทินนกสังขาร สังขารที่ไม่มีใจครอง ได้แก่ข้อใด ?

1. เทวดา
2. ต้นไม้
3. อมนุษย์
4. มนุษย์

๑๑. การทำจิตให้เป็นสมาธิ คือการทำอย่างไร ?

1. การนั่งขัดสมาธินิ่งๆ
2. การข่มใจไม่ให้โกรธเคือง
3. การกำหนดลมหายใจเข้า-ออก
4. การทำใจให้นิ่ง มีอารมณ์เดียว

๑๒. ความไม่มีโรค เป็นลาภอันประเสริฐ จัดเข้าในสุขข้อใด ?

1. กายิกสุข
2. เจตสิกสุข
3. สามิสสุข
4. นิรามิสสุข

๑๓. ความเป็นใหญ่ใครๆ ก็ชอบ แต่ถืออะไรเป็นใหญ่จึงจะดี ?

1. ถือตนเองเป็นใหญ่
2. ถือเสียงข้างมากเป็นใหญ่
3. ถือประชาชนเป็นใหญ่
4. ถือธรรมเป็นใหญ่

๑๔. คนที่คิดจะทำร้ายคนอื่นตลอดเวลา เพราะถูกวิตกใดครอบงำ ?

1. กามวิตก
2. พยาบาทวิตก
3. วิหิงสาวิตก
4. วิตกจริต

๑๕. คิดอย่างไร จัดเป็นเนกขัมมวิตก ?

1. คิดต้องการมีคู่
2. คิดหนีปัญหาชีวิต
3. คิดทำร้ายตัวเอง
4. คิดออกบวช

๑๖. ไฟชนิดใด เป็นเหตุให้เกิดความลุ่มหลง มีปัญญามืดบอด ?

1. ไฟคือราคะ
2. ไฟคือโทสะ
3. ไฟคือโมหะ
4. ไฟคือกาม

๑๗. คาถาหัวใจเศรษฐีว่า อุ. อา. กะ. สะ. ตรงกับประโยชน์ข้อใด ?

1. ประโยชน์ในภพนี้
2. ประโยชน์ในภพหน้า
3. ปรมัตถประโยชน์
4. ประโยชน์อย่างยิ่ง

๑๘. ข้อใด ตรงกับหลักธรรมาธิปไตย ?

1. การลงคะแนนโดยใช้เสียงข้างมาก
2. การไม่ทุจริตในการเลือกตั้ง
3. การร่วมลงนามเพื่อฟ้องขับไล่
4. การชุมนุมคัดค้านร่างกฏหมาย

๑๙. ” ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นชื่อว่าเห็นเรา ” จัดเป็นอนุตตริยะใด ?

1. ลาภานุตตริยะ
2. ทัสสนานุตตริยะ
3. ปฏิปทานุตตริยะ
4. สวนานุตตริยะ

๒๐. ผู้มีความเห็นว่า ” ทำบุญสูญเปล่า ไหว้เจ้าได้กิน เพราะว่าบุญไม่มี บาปไม่มี ” จัดเป็นคนเช่นไร ?

1. คนไม่เชื่ออะไรง่ายๆ
2. คนไม่มีความคิด
3. คนใจคอคับแคบ
4. คนมีความเห็นผิด

๒๑. นางมณีเมขลา เทพธิดาในเรื่องมหาชนก จัดเข้าในเทพใด ?

1. สมมติเทพ
2. วิสุทธิเทพ
3. อุปปัตติเทพ
4. กามเทพ

๒๒. พระมหากษัตริย์ จัดเข้าในเทพใด ?

1. สมมติเทพ
2. อุปปัตติเทพ
3. วิสุทธิเทพ
4. ไม่จัดเป็นเทพ

๒๓. สมุจเฉทปหาน การละด้วยตัดขาด ได้แก่การละของใคร ?

1. คนทั่วไป
2. คนได้ฌาน
3. พระอรหันต์
4. คนตั้งใจละเว้น

๒๔. ข้อใด ไม่จัดเข้าในอิทธิปาฏิหาริยะ มีฤทธิ์เป็นอัศจรรย์ ?

1. ล่องหนได้
2. ดักใจทายใจคนได้
3. ดำดินได้
4. ไม่มีข้อถูก

๒๕. ชาดกต่างๆ ในพระไตรปิฎก จัดเข้าในปิฎกใด ?

1. พระวินัยปิฎก
2. พระสุตตันตปิฎก
3. พระอภิธรรมปิฎก
4. พระธรรมปิฎก

๒๖. การสงเคราะห์คนทั้งหลาย โดยฐานเป็นเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน สงเคราะห์เข้าในพุทธจริยาข้อใด ?

1. พุทธัตถจริยา
2. ญาตัตถจริยา
3. โลกัตถจริยา
4. อัตถจริยา

๒๗. พระพุทธเจ้าเสด็จไปห้ามพระญาติ ผู้วิวาทกันเพราะแย่งน้ำเข้านา สงเคราะห์เข้าในพุทธจริยาข้อใด ?

1. พุทธัตถจริยา
2. ญาตัตถจริยา
3. ธรรมจริยา
4. อัตถจริยา

๒๘. ข้อใด ไม่จัดเข้าในกามภพ ภพอันเป็นกามาวจร ?

1. นรก
2. มนุษย์
3. สวรรค์ ๖ ชั้น
4. อรูปพรหม ๔ ชั้น

๒๙. ผู้หวงความรู้ ไม่ยอมบอกเพื่อนขณะทำข้อสอบ เป็นมัจฉริยะใด ?

1. ธัมมมัจฉริยะ
2. ลาภมัจฉริยะ
3. วัณณมัจฉริยะ
4. ไม่เป็นมัจฉริยะ

๓๐. ปฏิบัติอย่างไร จึงเรียกว่า กายวิเวก ความสงัดกาย ?

1. การทำใจให้สงบ
2. การอยู่ในที่สงบเงียบ
3. การไม่คิดฟุ้งซ่าน
4. การนั่งนิ่งๆ ไม่ไหวติง

๓๑. ข้อใด จัดเป็นปฏิเวธสัทธรรม ?

1. เรียนจบธรรมศึกษาเอก
2. ขยันสวดมนต์ไหว้พระ
3. สิ้นความสงสัยในพระรัตนตรัย
4. ถูกทุกข้อ

๓๒. ภูมิอันหาความเจริญมิได้ เรียกว่าอะไร ?

1. อบาย
2. อุบาย
3. นรก
4. อุบาทว์

๓๓. คนประเภทใด เปรียบได้กับสัตว์นรก ?

1. คนหลอกลวงผู้อื่น
2. นักโทษถูกจองจำ
3. คนกินของสกปรก
4. คนอดอยากผอมโซ

๓๔. คนถูกอวิชชาครอบงำจิตใจ เพราะไม่รู้อะไร ?

1. ไม่รู้หนังสือ
2. ไม่รู้จักบาป-บุญ
3. ไม่รู้เหตุเกิดทุกข์
4. ไม่รู้จักยาบ้า

๓๕. ต้องการให้เด็กผู้ยากไร้ พ้นจากความหิวโหย จัดเข้าในข้อใด ?

1. เมตตา
2. กรุณา
3. มุทิตา
4. อุเบกขา

๓๖. อะไรเป็นข้าศึกโดยตรงของเมตตา ?

1. กามราคะ
2. ริษยา
3. พยาบาท
4. วิหิงสา

๓๗. ความถือมั่นข้อใด เป็นเหตุให้กลายเป็นคนหัวดื้อ มีความเห็นผิด ชอบทะเลาะกับคนอื่นเป็นประจำ ?

1. ความถือมั่นกาม
2. ความถือมั่นทิฏฐิ
3. ความถือมั่นศีล
4. ความถือตัว

๓๘. กิเลสเป็นดุจห้วงน้ำท่วมใจสัตว์ เรียกว่าอะไร ?

1. โอฆะ
2. โยคะ
3. อาสวะ
4. ปฏิฆะ

๓๙. สิ่งของที่เตรียมไว้ทำบุญ เรียกว่าอะไร ?

1. ทายก
2. ปฏิคาหก
3. ปัจจัย
4. ทักขิณา

๔๐. ธรรมสมาทานที่ให้ทุกข์ในปัจจุบัน แต่มีสุขเป็นวิบากต่อไป ตรงกับข้อใด ?

1. ซื้อหวยหวังถูกรางวัล
2. ลักลอบค้าสัตว์ป่า
3. เสี่ยงตายจับยาบ้า
4. ช่วยเหลือนักโทษประหาร

๔๑. ข้อใด ไม่จัดเข้าในวรรณะ ๔ ?

1. กษัตริย์
2. พราหมณ์
3. แพทย์
4. ศูทร

๔๒. การไม่รักษากิริยามารยาทให้เรียบร้อย จัดเป็นวิบัติข้อใด ?

1. สีลวิบัติ
2. อาจารวิบัติ
3. ทิฏฐิวิบัติ
4. อาชีววิบัติ

๔๓. การชักชวนให้คนอื่นมีใจเผื่อแผ่สงเคราะห์ผู้ประสบภัยน้ำท่วม เป็นการกล่าวถึงอนุปุพพีกถาข้อใด ?

1. ทาน
2. ศีล
3. สวรรค์
4. เนกขัมมอานิสงส์

๔๔. ปีติ ความอิ่มใจ เปรียบด้วยคลื่นกระทบฝั่ง จัดเป็นปีติชนิดใด ?

1. ปีติชั่วขณะ
2. ปีติเป็นพักๆ
3. ปีติโลดโผน
4. ปีติซาบซ่าน

๔๕. ลัทธิเหยียดผิว เกิดขึ้นเพราะมีมัจฉริยะข้อใด ?

1. ธรรมมัจฉริยะ
2. กุลมัจฉริยะ
3. วัณณมัจฉริยะ
4. ลาภมัจฉริยะ

๔๖. คนหวงวิชาความรู้ ไม่ยอมถ่ายทอดให้คนอื่น เกรงว่าเขาจะรู้ทัน จัดเป็นมัจฉริยะข้อใด ?

1. ธรรมมัจฉริยะ
2. กุลมัจฉริยะ
3. วัณณมัจฉริยะ
4. อาวาสมัจฉริยะ

๔๗. เพราะเหตุใด ความตาย จึงได้ชื่อว่า มัจจุมาร ?

1. เพราะเป็นเหตุฆ่าตัวตาย
2. เพราะเป็นเหตุตัดความทุกข์
3. เพราะเป็นเหตุตัดชีวิต
4. เพราะเป็นเหตุตัดความดี

๔๘. ข้อใด ไม่ใช่ท้าวมหาราช ๔ ที่ปกครองสวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา ?

1. ท้าวธตรฐ
2. ท้าวสักกะ
3. ท้าวกุเวร
4. ท้าววิรูปักข์

๔๙. ชาดกเรื่อง พระมหาชนก เป็นแบบอย่างของผู้บำเพ็ญบารมีใด ?

1. ทานบารมี
2. สัจจบารมี
3. วิริยบารมี
4. ขันติบารมี

๕๐. การบริจาคดวงตา เพื่อช่วยเหลือคนตาบอด จัดเป็นบารมีใด ?

1. ทานบารมี
2. ทานอุปบารมี
3. ทานปรมัตถบารมี
4. ถูกทุกข้อ