ปัญหาข้อที่ 1
ถาม ในสังฆกรรมทั้ง 4 นั้น การสวดอนุสาวนามีอยู่ในกรรมไหนบ้าง ? ในแต่ละกรรมนั้นให้สวดกี่ครั้ง ?
ตอบ มีอยู่ใน ญัตติทุติยกรรม และ ญัตติจตุตถกรรม ฯ ในญัตติทุติยกรรมให้สวด 1 ครั้ง ในญัตติจตุตถกรรมให้สวด 3 ครั้ง ฯ
ปัญหาข้อที่ 2
ถาม สีมาเป็นหลักสำคัญแห่งสังฆกรรมอย่างไร ? พัทธสีมามีกำหนดขนาดพื้นที่ไว้อย่างไร ?
ตอบ
สีมาเป็นเขตประชุมของสงฆ์ผู้ทำกรรม พระศาสดาทรงพระอนุญาตให้สงฆ์พร้อมเพรียงกันทำภายในสีมา เพื่อจะรักษาสามัคคีในสงฆ์ ฯ
พัทธสีมามีกำหนดขนาดพื้นที่ไว้อย่างนี้ คือ กำหนดไม่ให้สมมติสีมาเล็กเกินไปจนจุภิกษุ 21 รูป นั่งไม่ได้และไม่ให้สมมติสีมาใหญ่เกินไปกว่า 3 โยชน์ ฯ
ปัญหาข้อที่ 3
ถาม ภิกษุได้รับอานิสงส์กฐิน เข้าบ้านในเวลาวิกาลโดยไม่บอกลา ต้องอาบัติอะไรหรือไม่ ? เพราะเหตุไร ?
ตอบ ในกรณีที่รับนิมนต์แล้ว ไปในที่นิมนต์ ภายหลังภัตรเข้าบ้านโดยไม่บอกลา ไม่ต้องอาบัติ ซึ่งได้รับยกเว้นด้วยอานิสงส์ที่ว่าเที่ยวไปไม่ต้องบอกลา ตามสิกขาบทที่ 6 แห่งอเจลกวรรค ในปาจิตติยกัณฑ์ ฯ แต่ในกรณีที่ไม่ได้รับนิมนต์ เข้าบ้านในเวลาวิกาล ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ตามสิกขาบทที่ 3 แห่งรัตนวรรค ในปาจิตติยกัณฑ์ ยกเว้นในกรณีรีบด่วน เช่นภิกษุถูกงูกัดรีบเข้าไปเพื่อหายาหรือตามหมอ ฯ
ปัญหาข้อที่ 4
ถาม วัตถุสมบัติในการอุปสมบทคืออะไร ? ต้องประกอบด้วยคุณสมบัติอะไรบ้าง ?
ตอบ คือผู้จะเข้ารับการอุปสมบท ฯ ประกอบด้วยคุณสมบัติ 5 ประการ คือ
- เป็นชาย
- มีอายุครบ 20 ปี
- ไม่เป็นมนุษย์วิบัติ เช่นถูกตอน หรือเป็นกะเทย
- ไม่เคยทำอนันตริยกรรม
- ไม่เคยต้องปาราชิก หรือไม่เคยเข้ารีตเดียรถีย์ทั้งที่เป็นภิกษุ ฯ
ปัญหาข้อที่ 5
ถาม อภัพพบุคคลที่ถูกห้ามอุปสมบทเพราะกระทำผิดต่อพระศาสนา มีกี่ประเภท ? ใครบ้าง ?
ตอบ มี 7 ประเภท คือ
- คนฆ่าพระอรหันต์
- คนทำร้ายภิกษุณี ได้แก่ผู้ข่มขืนภิกษุณีในอัธยาจาร
- คนลักเพศ คือคนถือเพศเป็นภิกษุเอง
- ภิกษุไปเข้ารีตเดียรถีย์
- ภิกษุต้องปาราชิก
- ภิกษุทำสังฆเภท
- คนทำร้ายพระศาสดาจนถึงห้อพระโลหิต ฯ
ปัญหาข้อที่ 6
ถาม อธิกรณ์อันสงฆ์วินิจฉัยแล้ว ฝ่ายไม่ชอบใจจักอุทธรณ์ได้หรือไม่ ? จงตอบให้มีหลัก
ตอบ อุทธรณ์ได้ก็มี อุทธรณ์ไม่ได้ก็มี โดยอธิบายว่า ตามสิกขาบทที่ 3 แห่งสัปปาณวรรค ปาจิตติยกัณฑ์ โจทก์ก็ดี จำเลยก็ดี สงฆ์ก็ดี รู้อยู่ว่าอธิกรณ์นั้น สงฆ์หมู่นั้นวินิจฉัยเป็นธรรมแล้ว ฟื้นขึ้นเพื่อวินิจฉัยใหม่ ต้องอาบัติปาจิตตีย์ อย่างนี้อุทธรณ์ไม่ได้ แต่ถ้าเห็นว่าไม่เป็นธรรม ฟื้นขึ้นไม่เป็นอาบัติ อย่างนี้ อุทธรณ์ได้ ฯ
ปัญหาข้อที่ 7
ถาม ปริวาส คืออะไร ? มานัต คืออะไร ?
ตอบ
- ปริวาส คือ การประพฤติวัตรพิเศษอย่างหนึ่งเท่าจำนวนวันที่ปกปิดอาบัติไว้ ก่อนจะประพฤติมานัตต่อไป ฯ
- มานัต คือ การประพฤติวัตรพิเศษอย่างหนึ่ง เป็นเวลา 6 ราตรี เพื่อออกจากอาบัติสังฆาทิเสส ฯ
พระราชบัญญัติคณะสงฆ์
ปัญหาข้อที่ 8
ถาม มหาเถรสมาคมมีอำนาจหน้าที่อะไรบ้าง ?
ตอบ มีอำนาจหน้าที่ดังนี้
- ปกครองคณะสงฆ์ให้เป็นไปโดยเรียบร้อยดีงาม
- ปกครองและกำหนดการบรรพชาสามเณร
- ควบคุมและส่งเสริมการศาสนศึกษา การศึกษาสงเคราะห์ การเผยแผ่ การสาธารณูปการ และการสาธารณสงเคราะห์ของคณะสงฆ์
- รักษาหลักพระธรรมวินัยของพระพุทธศาสนา
- ปฏิบัติหน้าที่อื่น ๆ ตามที่บัญญัติไว้ในพระราชบัญญัตินี้ หรือกฎหมายอื่น ฯ
ปัญหาข้อที่ 9
ถาม ตามมาตรา 27 แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 กำหนดให้พระภิกษุสละสมณเพศในกรณีใดบ้าง ?
ตอบ ในกรณีใดกรณีหนึ่ง ดังต่อไปนี้
- ต้องคำวินิจฉัยตามมาตรา 25 ให้รับนิคหกรรมไม่ถึงให้สึก แต่ไม่ยอมรับนิคหกรรมนั้น
- ประพฤติล่วงละเมิดพระธรรมวินัยเป็นอาจิณ
- ไม่สังกัดอยู่ในวัดใดวัดหนึ่ง
- ไม่มีวัดเป็นที่อยู่เป็นหลักแหล่ง ฯ
ปัญหาข้อที่ 10
ถาม ที่วัดและที่ธรณีสงฆ์ได้แก่ที่เช่นไร ? นาย ก ได้รับอนุญาตจากเจ้าอาวาสให้เข้าปลูกบ้านอยู่อาศัยในที่เช่นนั้นนานเกินสิบปี ภายหลังจะยึดที่ดินผืนนั้นเป็นสมบัติส่วนตัว จึงยกอายุความขึ้นต่อสู้กับวัด โดยอ้างสิทธิครอบครองได้หรือไม่ ? เพราะเหตุไร ?
ตอบ
ที่วัด คือที่ที่ตั้งวัดตลอดจนเขตของวัดนั้น ที่ธรณีสงฆ์ คือที่ซึ่งเป็นสมบัติของวัด ฯ
ไม่ได้ เพราะมาตรา 34 วรรคสาม แห่งพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2535 บัญญัติว่า ห้ามมิให้บุคคลใดยกอายุความขึ้นต่อสู้กับวัดหรือสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติแล้วแต่กรณี ในเรื่องทรัพย์สินอันเป็นที่วัด ที่ธรณีสงฆ์ หรือที่ศาสนสมบัติกลาง ฯ
