ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นตรี พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. ผู้มีความรอบคอบ ทำงานมีประสิทธิภาพ เพราะมีธรรมอะไร ?

1. ธรรมมีอุปการะมาก
2. ธรรมเป็นโลกบาล
3. ธรรมอันทำให้งาม
4. ธรรมเป็นเครื่องเจริญ

๒. “มียศอย่าประมาท มีอำนาจอย่ามัวเมา” สอนให้มีธรรมอะไร ?

1. ขันติ
2. สติ
3. โสรัจจะ
4. สัมปชัญญะ

๓. การก่อการร้ายเป็นเหตุให้โลกเดือดร้อน เพราะขาดคุณธรรมใด ?

1. สติ-สัมปชัญญะ
2. หิริ-โอตตัปปะ
3. ขันติ-โสรัจจะ
4. ฉันทะ-วิริยะ

๔. คนมีโอตตัปปะ ย่อมเกิดความรู้สึกอย่างไร ?

1. กลัวจะถูกลงโทษ
2. กลัวเสียชื่อ
3. กลัวตกนรก
4. ถูกทุกข้อ

๕. “ใครแช่ง ใครด่า ใครว่า เราเหมือนภูเขาถูกไข่ไม่ไหวหวั่น” สอนให้มีธรรมอะไร ?

1. ขันติ
2. สติ
3. หิริ
4. สัมปชัญญะ

๖. ความงามในข้อใด นับว่าสำคัญที่สุด ?

1. งามเสื้อผ้าอาภรณ์
2. งามรูปร่างหน้าตา
3. งามกิริยามารยาท
4. งามคุณธรรม

๗. “ยามตายจะได้ฝากผี ยามดีจะได้ฝากท้อง ยามขัดข้องจะได้ช่วยแก้ไข” เป็นความหวังของใคร ?

1. บิดามารดา
2. ครูอาจารย์
3. บุตรธิดา
4. มิตรสหาย

๘. ความรักของบิดามารดา ตรงกับข้อใด ?

1. รักแบบบูชา
2. รักแบบเสน่หา
3. รักแบบเอ็นดู
4. รักยิ่งกว่าชีวิต

๙. สินค้าคุณภาพดีให้ดูยี่ห้อ จะดูคนดีให้ดูที่อะไร ?

1. ทำบุญเป็นนิจ
2. ติดต่อสังคมดี
3. ทำหน้าที่ได้ถูกต้อง
4. สนองตอบแทนบุญคุณ

๑๐. ชาวพุทธพึงยึดถืออะไร เป็นที่พึ่งที่ระลึก ?

1. พระไตรปิฎก
2. พระรัตนตรัย
3. ไตรสิกขา
4. โอวาทปาฏิโมกข์

๑๑. คำว่า “รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว” เป็นคุณของข้อใด ?

1. พระพุทธเจ้า
2. พระธรรม
3. พระสงฆ์
4. พระราชา

๑๒.พระพุทธเจ้าตรัสกะองคุลิมาลว่า “เราหยุดแล้ว ท่านสิยังไม่หยุด” หมายถึงหยุดอะไร ?

1. หยุดทำบาป
2. หยุดฆ่าคน
3. หยุดโกรธ
4. หยุดเดิน

๑๓. เมื่อเดินทางผิด คิดกลับเดินทางใหม่ สงเคราะห์เข้าในโอวาทใด ?

1. ละชั่ว
2. ทำดี
3. ทำจิตให้ผ่องใส
4. ข้อ 1 และข้อ 2 ถูก

๑๔. การเขียนหนังสือหลอกลวงให้คนเข้าใจผิด จัดเป็นทุจริตข้อใด ?

1. กายทุจริต
2. วจีทุจริต
3. มโนทุจริต
4. ข้อ 1 และข้อ 2 ถูก

๑๕. วาจาใด เป็นเหตุให้ทะเลาะวิวาทและแตกสามัคคี ?

1. พูดเท็จ
2. พูดส่อเสียด
3. พูดคำหยาบ
4. พูดเพ้อเจ้อ

๑๖. คนมักโกรธ ขี้โมโห ฉุนเฉียว มีพฤติกรรมทางวาจาอย่างไร ?

1. วาจาเท็จ
2. วาจาส่อเสียด
3. วาจาหยาบ
4. วาจาเพ้อเจ้อ

๑๗. พฤติกรรมยกพวกตีกัน ฆ่าฟันจองเวรกัน มีอกุศลอะไรเป็นมูล ?

1. โลภะ
2. โทสะ
3. โมหะ
4. โทสะ และโมหะ

๑๘. ผู้ค้ายาเสพติด เพราะจิตประกอบด้วยอกุศลมูลใด ?

1. โลภะ โทสะ
2. โลภะ โมหะ
3. โทสะ โมหะ
4. ราคะ โทสะ

๑๙. “ยามอยู่ก็อุปัฏฐาก ล้มหายตายจากก็ช่วยทำศพให้” เป็นลักษณะของบุคคลใด ?

1. กตัญญู
2. กตเวที
3. กตัญญูกตเวที
4. บุพพการี

๒๐. “ทำดี พูดดี คิดดี” เป็นลักษณะของใคร ?

1. สัตบุรุษ
2. พระภิกษุ
3. บิดามารดา
4. ครูอาจารย์

๒๑. ความมีระเบียบวินัย เคารพกฎเกณฑ์ของสังคม จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุใด ?

1. ทานมัย
2. สีลมัย
3. ภาวนามัย
4. ข้อ 1 และข้อ 3 ถูก

๒๒. การฟังธรรมจัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุ ๓ ข้อใด ?

1. ทานมัย
2. สีลมัย
3. ภาวนามัย
4. ถูกทุกข้อ

๒๓. ความเจริญแห่งชีวิตจะสำเร็จได้ด้วยอาการอย่างไร ?

1. เรียนเก่งจบชั้นสูงๆ
2. ประพฤติปฏิบัติดี
3. เจริญภาวนา
4. เสริมดวงชะตา

๒๔. คำว่า “วาสนา” ในภาษิตว่า “มีวาสนาเป็นทุน มีบุญเป็นยา…ทำให้อายุยืน” หมายถึงอะไร ?

1. อยู่ในประเทศอันสมควร
2. คบสัตบุรุษ
3. ตั้งตนไว้ชอบ
4. การได้ทำบุญไว้ในปางก่อน

๒๕. “ฟังไม่ได้ศัพท์ จับเอาไปกระเดียด” เป็นพฤติกรรมของคนเชื่อง่าย เพราะขาดธรรมอะไร ?

1. คบสัตบุรุษ
2. ฟังธรรมของสัตบุรุษ
3. ตริตรองพิจารณาโดยแยบคาย
4. ประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรม

๒๖. การตั้งตนไว้ชอบ หมายถึงข้อใด ?

1. อยู่ในถิ่นที่เหมาะสม
2. คบคนดี
3. ทำบุญมากๆ
4. ละชั่วประพฤติดี

๒๗. ปฏิบัติซื่อ ถือเที่ยงตรง เช่นเปาบุ้นจิ้น เพราะยึดธรรมข้อใด ?

1. เว้นทุจริต ๓
2. เว้นอคติ ๔
3. มีจักร ๔
4. มีพรหมวิหาร ๔

๒๘. ชีวิตก้าวหน้า เพราะดำรงตนอย่างไร ?

1. คบสัตบุรุษ
2. หยุดทำชั่ว
3. วางตัวตามคำสอน
4. ถูกทุกข้อ

๒๙. คุณธรรมให้สำเร็จตามประสงค์ เรียกว่าอะไร ?

1. วุฒิ ๔
2. จักร ๔
3. อธิษฐานธรรม ๔
4. อิทธิบาท ๔

๓๐. ความจนในข้อใด ก่อทุกข์ให้ผู้อื่น ?

1. จนเพราะไม่มี
2. จนเพราะไม่พอ
3. จนเพราะแล้งน้ำใจ
4. จนเพราะขาดแคลนน้ำ

๓๑. ตัณหา เป็นตัวชักพาให้เกิดอะไรขึ้น ?

1. ความรัก
2. ความสุข
3. ความโกรธ
4. ความทุกข์

๓๒. มัชฌิมาปฏิปทา ทางสายกลาง ตรงกับอริยสัจ ๔ ข้อใด ?

1. ทุกข์
2. สมุทัย
3. นิโรธ
4. มรรค

๓๓. ธรรมในข้อใด ควรพิจารณาเนืองๆ ?

1. หนีแก่ไม่ได้ หนีไข้ไม่พ้น
2. ทุกคนต้องตาย ต้องห่างไกลของรัก
3. ต้องยึดหลักกรรม ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว
4. ถูกทุกข้อ

๓๔. “อยู่ให้เขารัก จากให้เขาคิดถึง” จัดเข้าในธรรมหมวดใด ?

1. อภิณหปัจจเวกขณ์ ๕
2. คารวะ ๖
3. สาราณิยธรรม ๖
4. พรหมวิหาร ๔

๓๕. ความเคารพในการศึกษา ควรทำอย่างไร ?

1. กราบไหว้ตำราเรียน
2. เชื่อตำราอย่างเด็ดเดี่ยว
3. ปลูกอิทธิบาทในการศึกษา
4. ปลูกวุฒิธรรมในการศึกษา

๓๖. คุณสมบัติพิเศษของอริยทรัพย์คือข้อใด ?

1. ทำให้ประพฤติดี
2. โจรลักไม่ได้ ยิ่งใช้ยิ่งมี
3. ทำให้กลัวบาป
4. ทำให้เรียนเก่ง ดี มีสุข

๓๗. “จ่ายหมดจะลำบาก จ่ายมากจะยากนาน” ตรงกับข้อใด ?

1. อัตถัญญุตา
2. อัตตัญญุตา
3. มัตตัญญุตา
4. กาลัญญุตา

๓๘. “ช้าๆ ได้พร้า ๒ เล่มงาม” จัดเข้าในสัปปุริสธรรมข้อใด ?

1. ธัมมัญญุตา
2. อัตถัญญุตา
3. มัตตัญญุตา
4. กาลัญญุตา

๓๙. “มีลาภ เสื่อมลาภ มีสุข มีทุกข์ ……” เรียกว่าอะไร ?

1. โลกธรรม
2. สัปปุริสธรรม
3. วุฒิธรรม
4. อิทธิบาทธรรม

๔๐. จากข้อ ๓๙ เมื่อธรรมนั้นเกิดขึ้นแล้ว ควรทำในใจอย่างไร ?

1. ชื่นชมให้สมที่รอคอย
2. พิจารณาว่าไม่เที่ยง
3. พิจารณาว่าเป็นทุกข์
4. ไม่ยินดียินร้าย

๔๑. ทำอย่างไร จึงจะตั้งตัวได้ในสังคมปัจจุบันนี้ ?

1. งดดื่มสุราเมรัย
2. งดเที่ยวกลางคืน
3. คบกัลยาณมิตร
4. บำเพ็ญทิฏฐธัมมิกัตถะ

๔๒. ผู้ใดชื่อว่ามีอุฏฐานสัมปทา ถึงพร้อมด้วยความหมั่น ?

1. ขยันเรียน ขยันทำงาน
2. ขยันเก็บ ขยันใช้
3. ขยันหา ขยันดูแล
4. ขยันพูด ขยันคิด

๔๓. เพื่อนที่ยอมร่วมหัวจมท้ายแม้ยามมีภัย จัดเป็นมิตรแท้ข้อใด ?

1. มิตรมีอุปการะ
2. มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
3. มิตรแนะประโยชน์
4. มิตรมีความรักใคร่

๔๔. ลักษณะของเพื่อนที่ชักชวนไปในทางฉิบหาย ตรงกับข้อใด ?

1. มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก
2. ปากปราศรัยใจเชือดคอ
3. มีเงินนับเป็นน้องมีทองนับเป็นพี่
4. เช้าฮา เย็นเฮ ค่ำเซ ดึกสร่าง สว่างซ้ำ

๔๕. ผู้ปฏิบัติตามธรรมใด จึงจะสามารถยึดเหนี่ยวน้ำใจผู้อื่นไว้ได้ ?

1. พรหมวิหาร
2. ฆราวาสธรรม
3. วุฒิธรรม
4. สังคหวัตถุ

๔๖. ฆราวาสต้องยึดธรรมข้อใด เป็นหลักปฏิบัติ ?

1. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ
2. สัทธา สีล จาคะ ปัญญา
3. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา
4. เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

๔๗. “อย่าเอาวัดทำวิก อย่าเอาโบสถ์ทำบ่อน” หมายความว่าอะไร ?

1. อย่าเล่นการพนันในวัด
2. อย่าทำอนาจารในวัด
3. อย่าดื่มสุราในวัด
4. อย่าทำอบายมุขในวัด

๔๘. การไม่ถือมงคลตื่นข่าว มีลักษณะเช่นไร ?

1. เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล
2. เชื่อมงคล ไม่เชื่อกรรม
3. เชื่อกรรม เชื่อมงคล
4. ไม่เชื่อกรรม ไม่เชื่อมงคล

๔๙. “นิยมยกย่อง ปกป้องเชิดชู ไม่เจ้าชู้นอกใจ มอบความเป็นใหญ่ ให้เครื่องประดับ” คือหน้าที่ของใคร ?

1. สามี
2. ภรรยา
3. บ่าว
4. มิตร

๕๐. “กายเมตตา วาจาไมตรี ฤดีมุ่งมิตร ไม่ปิดทวาร ให้ทานเสมอ” เป็นคุณสมบัติของใคร ?

1. มิตร
2. เจ้านาย
3. กุลบุตร
4. สมณพราหมณ์