ปัญหาข้อที่ 1
ถาม รูปในขันธ์ 5 แบ่งเป็น 2 ได้แก่อะไรบ้าง ? จงอธิบายมาสั้น ๆ พอเข้าใจ
ตอบ ได้แก่ มหาภูตรูป และ อุปาทายรูป
- มหาภูตรูป คือ รูปใหญ่ อันได้แก่ ธาตุ 4 มีดิน น้ำ ไฟ ลม
- อุปาทายรูป คือ รูปอาศัย เป็นอาการของมหาภูตรูป เช่น ประสาท 5 มีจักขุประสาทเป็นต้น โคจร 5 มีรูปารมณ์เป็นต้น ฯ
ปัญหาข้อที่ 2
ถาม เจโตวิมุตติ กับ ปัญญาวิมุตติ ต่างกันอย่างไร ?
ตอบ
เจโตวิมุตติ เป็นวิมุตติของท่านผู้ได้บรรลุฌานมาก่อนแล้ว จึงบำเพ็ญวิปัสสนาต่อ ส่วนปัญญาวิมุตติ เป็นวิมุตติของท่านผู้ได้บรรลุด้วยลำพังบำเพ็ญวิปัสสนาล้วน
อีกนัยหนึ่ง เรียกเจโตวิมุตติเพราะพ้นจากราคะ เรียกปัญญาวิมุตติเพราะพ้นจากอวิชชา ฯ
ปัญหาข้อที่ 3
ถาม กิจจญาณ คืออะไร ? เป็นไปในอริยสัจ 4 อย่างไร ?
ตอบ กิจจญาณ คือ ปรีชาหยั่งรู้กิจอันควรทำ ฯ
ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกข์เป็นธรรมชาติที่ควรกำหนดรู้ ทุกขสมุทัยเป็นธรรมชาติที่ควรละ ทุกขนิโรธเป็นธรรมชาติที่ควรทำให้แจ้งทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาเป็นธรรมชาติที่ควรทำให้เกิด ฯ
ปัญหาข้อที่ 4
ถาม ปาฏิหาริย์ 3 มีอะไรบ้าง ? อย่างไหนเป็นอัศจรรย์ที่สุด ?
ตอบ ปาฏิหาริย์ 3 มี
- อิทธิปาฏิหาริย์ ฤทธิ์เป็นอัศจรรย์
- อาเทสนาปาฏิหาริย์ ดักใจเป็นอัศจรรย์
- อนุสาสนีปาฏิหาริย์ คำสอนเป็นอัศจรรย์ ฯ
อนุสาสนีปาฏิหาริย์ เป็นอัศจรรย์ที่สุด ฯ
ปัญหาข้อที่ 5
ถาม กิเลส กรรม วิบาก เรียกว่าวัฏฏะ เพราะเหตุไร ? จงอธิบาย
ตอบ เพราะวน คือหมุนเวียนกันไป ฯ อธิบายว่า กิเลสเกิดขึ้นแล้วให้ทำกรรม ครั้นทำกรรมแล้ว ย่อมได้รับวิบากแห่งกรรม เมื่อได้รับวิบาก กิเลสก็เกิดขึ้นอีก วนกันไปอย่างนี้ ฯ
ปัญหาข้อที่ 6
ถาม คำว่า พระโสดาบัน และ สัตตักขัตตุปรมะ มีอธิบายอย่างไร ?
ตอบ
- พระโสดาบัน คือพระอริยบุคคลผู้ได้บรรลุอริยผลขั้นแรก ฯ
- สัตตักขัตตุปรมะ คือพระโสดาบันผู้จะเกิดอีก 7 ชาติเป็นอย่างยิ่ง ฯ
ปัญหาข้อที่ 7
ถาม อบาย ได้แก่อะไร ? มีอะไรบ้าง ?
ตอบ ได้แก่ ภูมิ กำเนิดหรือพวก อันหาความเจริญมิได้ ฯ มี นิรยะ คือนรก ติรัจฉานโยนิ คือกำเนิดดิรัจฉาน ปิตติวิสัย คือภูมิแห่งเปรต อสุรกาย คือพวกอสุระ ฯ
ปัญหาข้อที่ 8
ถาม มานะ คืออะไร ? ว่าโดยย่อ 3 อย่าง ได้แก่อะไรบ้าง ?
ตอบ มานะ คือ ความสำคัญตัวว่าเป็นนั่นเป็นนี่ ฯ ว่าโดยย่อ 3 อย่าง ได้แก่
- สำคัญตัวว่าเลิศกว่าเขา
- สำคัญตัวว่าเสมอเขา
- สำคัญตัวว่าเลวกว่าเขา ฯ
ปัญหาข้อที่ 9
ถาม สมุทัยวาร กับ นิโรธวาร ในปฏิจจสมุปบาท ต่างกันอย่างไร ?
ตอบ สมุทัยวาร คือการแสดงความเกิดแห่งผล เพราะเกิดแห่งเหตุ ส่วนนิโรธวาร คือการแสดงความดับแห่งผล เพราะดับแห่งเหตุ ฯ
ปัญหาข้อที่ 10
ถาม ธุดงค์ คืออะไร ? ข้อใดของปัจจัย 4 ไม่มีในธุดงค์ ?
ตอบ คือ วัตตจริยาพิเศษอย่างหนึ่ง บัญญัติขึ้นด้วยหมายจะให้เป็นอุบาย ขัดเกลากิเลส และเป็นไปเพื่อความมักน้อยสันโดษ ฯ ข้อ ยารักษาโรค ไม่มีในธุดงค์ ฯ
