ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นตรี พ.ศ. ๒๕๔๖

๑. ข้อใด เป็นธรรมมีอุปการะมาก ?

1. หิริ โอตตัปปะ
2. สติ สัมปชัญญะ
3. กตัญญู กตเวที
4. ขันติ โสรัจจะ

๒. เราควรใช้สติเมื่อใด ?

1. ก่อนทำ พูด คิด
2. ขณะทำ พูด คิด
3. ทำ พูด คิดเสร็จแล้ว
4. ข้อ 1 และ 2 ถูก

๓. เราควรใช้สัมปชัญญะเมื่อใด ?

1. ก่อนทำ พูด คิด
2. ขณะทำ พูด คิด
3. ทำ พูด คิดเสร็จแล้ว
4. ใช้ได้ตลอดกาล

๔. ข้อใด เรียกว่าเทวธรรม ?

1. สติ สัมปชัญญะ
2. ขันติ โสรัจจะ
3. หิริ โอตตัปปะ
4. กตัญญู กตเวที

๕. ผู้มีเทวธรรม มีลักษณะอย่างไร ?

1. ไม่ทำชั่วในที่ลับ
2. ไม่ทำชั่วในที่แจ้ง
3. ไม่ทำชั่ว ทั้งในที่ลับและที่แจ้ง
4. ไม่ทำชั่ว เพราะกลัวถูกประณาม

๖. ข้อใด เป็นลักษณะของโอตตัปปะ ?

1. ละอายความชั่ว
2. กลัวถูกลงโทษ
3. ละอายตนเอง
4. กลัวผลของความชั่ว

๗. ผู้งดงามทั้งนอกทั้งใน เพราะมีคุณธรรมข้อใด ?

1. หิริ โอตตัปปะ
2. สติ สัมปชัญญะ
3. ขันติ โสรัจจะ
4. กตัญญู กตเวที

๘. นาย ก. ถูกนาย ข. ทำร้าย อดกลั้นไว้ได้ เพราะมีคุณธรรมอะไร ?

1. หิริ
2. โอตตัปปะ
3. ขันติ
4. สติ

๙. ความทนต่อความหนาวร้อน มีความหมายตรงกับข้อใด ?

1. ทนต่อความเจ็บใจ
2. ทนต่อความตรากตรำ
3. ทนต่อความอยาก
4. ทนต่อความทุกข์ทรมาน

๑๐. ข้อใด เป็นความหมายของคำว่า “ กตเวที ” ?

1. ทำอุปการะก่อน
2. รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว
3. ตอบแทนคุณท่าน
4. รู้อุปการะและตอบแทนคุณ

๑๑. ผู้ใดไม่ชื่อว่า บุพพการี ?

1. บิดา มารดา
2. พระมหากษัตริย์
3. บุตร ธิดา
4. ครู อาจารย์

๑๒. ชาวพุทธมีอะไร เป็นสรณะ ?

1. ไตรสิกขา
2. ไตรมาส
3. ไตรลักษณ์
4. ไตรรัตน์

๑๓. พระธรรม คืออะไร ?

1. หนังสือธรรมะ
2. คัมภีร์เทศน์
3. คำสุภาษิต
4. คำสั่งสอน

๑๔. ข้อใด เป็นคุณของพระธรรม ?

1. รักษาผู้ปฏิบัติให้ร่ำรวย
2. รักษาผู้ปฏิบัติไม่ให้ตกไปในที่ชั่ว
3. รักษาผู้ปฏิบัติให้มีความสุข
4. รักษาผู้ปฏิบัติให้เจริญ

๑๕. สงฆ์ในคำว่า “ สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ ” หมายถึงใคร ?

1. ภิกษุสงฆ์
2. ภิกษุณีสงฆ์
3. อริยสงฆ์
4. สมมติสงฆ์

๑๖. โอวาทของพระพุทธเจ้าที่เป็นหลักการ คืออะไร ?

1. ไม่คบคนชั่ว คบคนดี มีเมตตา
2. ไม่ทำชั่ว ทำดี กตัญญู
3. ไม่ทำชั่ว ทำดี ทำใจให้ผ่องใส
4. ทำดี ทำใจให้ผ่องใส มีสัตย์

๑๗. ทุจริต หมายถึงการประพฤติเช่นไร ?

1. กาย วาจา ชอบ
2. กาย วาจา มิชอบ
3. กาย วาจา ใจ ชอบ
4. กาย วาจา ใจ มิชอบ

๑๘. นักเรียนสั่งซื้อยาบ้าเพื่อจะเสพ จัดเป็นทุจริตข้อใด ?

1. กายทุจริต
2. วจีทุจริต
3. มโนทุจริต
4. ถูกทุกข้อ

๑๙. “ ยุให้รำ ตำให้รั่ว ” เป็นลักษณะของคำพูดในข้อใด ?

1. พูดเท็จ
2. พูดคำหยาบ
3. พูดส่อเสียด
4. พูดเพ้อเจ้อ

๒๐. ทุจริต ๓ อย่าง เป็นธรรมประเภทใด ?

1. ธรรมที่ควรศึกษา
2. ธรรมที่ควรละ
3. ธรรมที่ควรรู้
4. ธรรมที่ควรเห็น

๒๑. มูลเหตุแห่งความผิดของคน คืออะไร ?

1. โลภะ โทสะ โมหะ
2. มานะ โทสะ โมหะ
3. ราคะ โทสะ โมหะ
4. ตัณหา ราคะ ทิฏฐิ

๒๒. ฉ้อราษฎร์บังหลวง มีอะไรเป็นมูลเหตุ ?

1. โลภะ โทสะ
2. โลภะ ตัณหา
3. โลภะ ทิฏฐิ
4. โลภะ โมหะ

๒๓. คำว่า “ อารมณ์เสีย อารมณ์เน่า ” เทียบได้กับข้อใด ?

1. มานะ
2. โกธะ
3. โลภะ
4. พยาบาท

๒๔. ข้อใด ไม่จัดเข้าในสัปปุริสบัญญัติ ?

1. ทาน
2. ศีล
3. ปัพพัชชา
4. มาตาปิตุอุปัฏฐาน

๒๕. สิ่งเป็นที่ตั้งแห่งการบำเพ็ญบุญ เรียกว่าอะไร ?

1. บุญกิริยา
2. บุญวัตถุ
3. สังคหวัตถุ
4. บุญกิริยาวัตถุ

๒๖. การสวดมนต์ จัดเข้าในการทำบุญประเภทใด ?

1. ทานมัย
2. สีลมัย
3. ภาวนามัย
4. ธัมมเทสนามัย

๒๗. คนมีบุญ คือคนเช่นไร ?

1. มีลาภ มียศ
2. มีคนสรรเสริญ
3. ไม่มีคนนินทา
4. สุขกาย สุขใจ

๒๘. คบคนดี ฟังวจีโดยเคารพ นอบนบด้วยพินิจ ทำกิจด้วยปฏิบัติ ตรงกับข้อใด ?

1. วุฒิธรรม
2. จักรธรรม
3. อิทธิบาทธรรม
4. พรหมวิหารธรรม

๒๙. คำว่า “ บุญใหม่ ” ตรงกับข้อใด ?

1. อยู่ในประเทศสมควร
2. คบสัตบุรุษ
3. ตั้งตนไว้ชอบ
4. ได้ทำความดีไว้ในปางก่อน

๓๐. ค่าของคนอยู่ที่คนของใคร เป็นลักษณะของอคติข้อใด ?

1. ฉันทาคติ
2. โทสาคติ
3. โมหาคติ
4. ภยาคติ

๓๑. “ ผมเป็นลูกนายตำรวจครับ ” การโอ้อวดเช่นนี้ เป็นเหตุให้เกิดอคติข้อใด ?

1. ฉันทาคติ
2. โทสาคติ
3. ภยาคติ
4. โมหาคติ

๓๒. ข้อใด ตรงกับสังวรปธาน ?

1. เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว
2. เพียรระวังมิให้บาปเกิดขึ้น
3. เพียรให้กุศลเกิดขึ้น
4. เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นไม่ให้เสื่อม

๓๓. อิทธิบาทข้อใด เป็นพื้นฐานนำไปสู่ความสำเร็จของงาน ?

1. ฉันทะ
2. จิตตะ
3. วิริยะ
4. วิมังสา

๓๔. การเอาใจฝักใฝ่ในการศึกษาไม่วางธุระ คือข้อใด ?

1. ฉันทะ
2. วิริยะ
3. จิตตะ
4. วิมังสา

๓๕. การช่วยคนประสบทุกข์ จัดเป็นพรหมวิหารข้อใด ?

1. เมตตา
2. กรุณา
3. มุทิตา
4. อุเบกขา

๓๖. ความดับตัณหาได้สิ้นเชิง ทุกข์ดับไปหมด ชื่อว่าอะไร ?

1. ทุกข์
2. สมุทัย
3. นิโรธ
4. มรรค

๓๗. สัมมาทิฏฐิ ปัญญาอันเห็นชอบ คืออะไร ?

1. เห็นอริยสัจ
2. เห็นอริยทรัพย์
3. เห็นอริยสงฆ์
4. เห็นอริยสาวก

๓๘. การพิจารณาความตายเนือง ๆ มีประโยชน์อย่างไร ?

1. บรรเทาความเมาในวัย
2. บรรเทาความเมาในชีวิต
3. บรรเทาความยึดมั่น
4. บรรเทาความเห็นแก่ตัว

๓๙. ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการฟังธรรมโดยตรง ?

1. ทำให้ได้บุญ
2. ทำให้เกิดสมาธิ
3. ทำให้ละกิเลส
4. ทำให้เกิดปัญญา

๔๐. ปฏิบัติอย่างไร จึงจะชื่อว่าเคารพในการศึกษา ?

1. ขยันไปโรงเรียน
2. ขยันอ่านหนังสือ
3. ขยันหาความรู้
4. ขยันทำการบ้าน

๔๑. สาราณิยธรรม คือธรรมเช่นไร ?

1. ธรรมที่เป็นแก่นสาร
2. ธรรมของผู้ทรงศีล
3. ธรรมเป็นเหตุบริจาค
4. ธรรมเป็นเหตุให้ระลึกถึงกัน

๔๒. “ อย่าชิงสุกก่อนห่าม ” ตรงกับหลักธรรมข้อใด ?

1. กาลัญญุตา
2. อัตตัญญุตา
3. ปริสัญญุตา
4. ธัมมัญญุตา

๔๓. ข้อใด เป็นอิฏฐารมณ์ทั้งหมด ?

1. ลาภ เสื่อมลาภ สุข ทุกข์
2. ยศ เสื่อมยศ นินทา ทุกข์
3. สุข ทุกข์ สรรเสริญ นินทา
4. ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข

๔๔. ทำอย่างไร จึงจะตั้งตัวได้ในโลกนี้ ?

1. เว้นจากอบายมุข
2. บำเพ็ญสังคหวัตถุ
3. คบกัลยาณมิตร
4. บำเพ็ญทิฏฐธัมมิกัตถประโยชน์

๔๕. ข้อใด เป็นลักษณะของคนดีแต่พูด ?

1. คบเพื่อนเพราะเห็นแก่ประโยชน์
2. สงเคราะห์ด้วยสิ่งหาประโยชน์มิได้
3. ต่อหน้าว่าสรรเสริญ
4. คิดแต่ได้ฝ่ายเดียว

๔๖. คนเทียมมิตรเช่นไร ที่ควรหลีกเลี่ยงให้ไกลที่สุด ?

1. มิตรชักชวนในทางฉิบหาย
2. มิตรหัวประจบ
3. มิตรดีแต่พูด
4. มิตรปอกลอก

๔๗. อัตถจริยาในสังคหวัตถุ หมายความว่าอย่างไร ?

1. โอบอ้อมอารีย์
2. วจีไพเราะ
3. สงเคราะห์ชุมชน
4. วางตนพอดี

๔๘. ฆราวาสธรรม คือข้อใด ?

1. สัจจะ ทมะ ขันติ จาคะ
2. สัทธา สีล จาคะ ปัญญา
3. ฉันทะ วิริยะ จิตตะ วิมังสา
4. เมตตา กรุณา มุทิตา อุเบกขา

๔๙. “ งบประมาณขาดดุล ” ชื่อว่าขาดธรรมข้อใด ?

1. อัตถจริยา
2. สมชีวิตา
3. สมานัตตตา
4. กัลยาณมิตตตา

๕๐. ทิศเบื้องหน้า ได้แก่ข้อใด ?

1. สมณะ
2. อาจารย์
3. มารดาบิดา
4. มิตร