ปัญหาและเฉลยวิชาพุทธประวัติ  นักธรรมชั้นตรี พ.ศ. 2549

ถาม พุทธประวัติว่าด้วยเรื่องอะไร ? มีความสำคัญอย่างไรที่ต้องเรียนรู้ ?

ตอบ

ว่าด้วยเรื่องความเป็นมาของพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงพระพุทธจริยาในด้านต่างๆ ของพระองค์ให้ปรากฏ ฯ

มีความสำคัญในการศึกษาและปฏิบัติพระพุทธศาสนา เพราะแสดงพระพุทธจริยาให้ปรากฏ เช่นเดียวกับตำนานย่อมมีความสำคัญต่อชาติของตนที่ให้รู้ได้ว่าชาติได้เป็นมาแล้วอย่างไร ฯ


ถาม พระนามและนามต่อไปนี้ เกี่ยวข้องกับเจ้าชายสิทธัตถะอย่างไร ?

  1. มหาปชาบดีโคตมี
  2. อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส)

ตอบ

  1. มหาปชาบดีโคตมี เป็นพระมาตุจฉา คือพระน้านางของเจ้าชายสิทธัตถะ
  2. อสิตดาบส (กาฬเทวิลดาบส) คือ ดาบสผู้เป็นที่คุ้นเคยของราชสกุล ได้เข้าเฝ้าพระเจ้าสุทโธทนะ เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะประสูติใหม่ๆ และพยากรณ์ว่า พระราชกุมารจะได้เป็นพระเจ้าจักรพรรดิราช หรือศาสดาเอกในโลก ฯ

ถาม เจ้าชายสิทธัตถะทรงปรารภอะไรจึงเสด็จออกบรรพชา ? หลังจากบรรพชาแล้วกี่ปีจึงตรัสรู้ ?

ตอบ ทรงปรารภความแก่ ความเจ็บ ความตาย และสมณะ (เทวทูต 4) ฯ 6 ปี จึงตรัสรู้ ฯ


ถาม พระพุทธเจ้าประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพานที่ใต้ต้นไม้อะไร ?

ตอบ ประสูติ และ ปรินิพพาน ใต้ต้นสาละ ตรัสรู้ ใต้ต้นโพธิ์ (อัสสัตถพฤกษ์) ฯ


ถาม ในปฐมเทศนา พระพุทธเจ้าทรงแสดงอริยสัจไว้เท่าไร ? อะไรบ้าง ?

ตอบ ทรงแสดงอริยสัจไว้ 4 ประการ คือ

  1. ทุกข์
  2. สมุทัย
  3. นิโรธ
  4. มรรค ฯ

ถาม เพราะเหตุใดพระพุทธเจ้าทรงเลือกแคว้นมคธเป็นที่ประดิษฐานพระพุทธศาสนาเป็นครั้งแรก ?

ตอบ เพราะแคว้นมคธเป็นเมืองใหญ่มีอำนาจและบริบูรณ์ด้วยสมบัติ คับคั่งด้วยประชาชน พระเจ้าพิมพิสารทรงปกครองโดยสิทธิ์ขาด ทั้งเป็นที่อยู่แห่งครูเจ้าลัทธิมากกว่ามาก ฯ


ถาม ผู้ใดได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้ และภัตตาหารมื้อสุดท้ายก่อนปรินิพพานแก่พระพุทธเจ้า ?

ตอบ ตปุสสะและภัลลิกะ 2 พาณิช ได้ถวายภัตตาหารมื้อแรกหลังจากตรัสรู้แล้ว นายจุนทกัมมารบุตร ได้ถวายภัตตาหารมื้อสุดท้ายก่อนปรินิพพาน ฯ


ศาสนพิธี

ถาม จงให้ความหมายของคำต่อไปนี้

  1. กุศลพิธี
  2. พุทธมามกะ
  3. บุญพิธี
  4. ปาฏิบุคลิกทาน
  5. สังฆทาน

ตอบ

  1. กุศลพิธี หมายถึง พิธีการบำเพ็ญกุศล
  2. พุทธมามกะ หมายถึง ผู้ประกาศตนว่าเป็นผู้รับนับถือพระพุทธเจ้า เป็นการแสดงตนให้ปรากฏว่ายอมรับนับถือพระพุทธศาสนาประจำชีวิตของตน
  3. บุญพิธี หมายถึง พิธีการทำบุญ
  4. ปาฏิบุคลิกทาน หมายถึง ทานที่ถวายเจาะจงเฉพาะรูปนั้นรูปนี้
  5. สังฆทาน หมายถึง ทานที่ถวายไม่เจาะจงรูปใด มอบเป็นของกลางให้สงฆ์เฉลี่ยกันใช้สอย ฯ

ถาม การแสดงความเคารพพระมีกี่วิธี ? อะไรบ้าง ?

ตอบ มี 3 วิธี คือ

  1. ประนมมือ ในบาลีเรียกว่า ทำอัญชลี
  2. ไหว้ ในบาลีเรียกว่า นมัสการ
  3. กราบ ในบาลีเรียกว่า อภิวาท ฯ

ถาม การกรวดน้ำมีวิธีทำอย่างไรบ้าง ? คำกรวดน้ำแบบย่อที่สุดว่าอย่างไร ?

ตอบ

วิธีกรวดน้ำ คือเตรียมน้ำสะอาดใส่ไว้ในภาชนะที่ใส่น้ำกรวด พอพระสงฆ์เริ่มอนุโมทนาด้วยบทว่า ยถา… ก็เริ่มกรวดน้ำ โดยตั้งใจนึกอุทิศส่วนบุญ ฯ

คำกรวดน้ำแบบย่อว่า อิทํ เม ญาตีนํ โหตุ แปลว่า ขอบุญกุศลนี้จงสำเร็จแก่ญาติทั้งหลายของข้าพเจ้าเถิด หรือ สุขิตา โหนฺตุ ญาตโย แปลว่า ขอญาติทั้งหลายจงเป็นสุขๆ เถิด