ปัญหาและเฉลยวิชาเบญจศีลเบญจธรรม  ธรรมศึกษาชั้นตรี พ.ศ. ๒๕๕๑

๑. ผู้ปรารถนาจะบำเพ็ญคุณธรรมทางใจ ควรเริ่มต้นที่อะไรก่อน ?

ก. สวดมนต์
ข. ถือศีล
ค. นั่งสมาธิ
ง. แผ่เมตตา

๒. ศีล แปลตามรูปศัพท์ว่า ปกติ หมายถึงปกติอะไร ?

ก. กายกับใจ
ข. วาจากับใจ
ค. กายกับวาจา
ง. กาย วาจา ใจ

๓. สิกขาบทที่ ๑ มีข้อห้าม ๓ ประการ ยกเว้นข้อใด ?

ก. ทำร้ายร่างกาย
ข. ทำร้ายจิตใจ
ค. ฆ่า
ง. ทรกรรม

๔. คำว่า สัตว์ ในสิกขาบทที่ ๑ หมายถึงข้อใด ?

ก. มนุษย์
ข. สัตว์
ค. เด็กในครรภ์
ง. ถูกทุกข้อ

๕. สิกขาบทที่ ๑ บัญญัติขึ้นเพื่อปลูกฝังให้คนมีคุณธรรมใด ?

ก. ความประหยัด
ข. ความเสียสละ
ค. ความมีเมตตา
ง. ความกตัญญู

๖. ข้อใด ไม่ถือว่ากระทำผิดศีล ตามสิกขาบทที่ ๑ ?

ก. ตัดต้นไม้
ข. ตัดแขน
ค. กัดปลา
ง. ชนไก่

๗. การทำชีวิตให้ตกล่วงไป ในสิกขาบทที่ ๑ หมายถึงอะไร ?

ก. ทำให้บาดเจ็บ
ข. ทำให้พิการ
ค. ทำให้ทรมาน
ง. ทำให้ตาย

๘. ใช้งานสัตว์เกินกำลัง ไม่ให้หยุดพัก ปล่อยให้อดอยากซูบผอม จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?

ก. ใช้การ
ข. นำไป
ค. เล่นสนุก
ง. ผจญสัตว์

๙. เมื่อสัตว์มีคุณเสมอกัน ทำไมฆ่าสัตว์ใหญ่จึงมีโทษมากกว่า ?

ก. สัตว์นั้นมีเจ้าของหวง
ข. สัตว์นั้นมีชีวิต
ค. ใช้ความพยายามมาก
ง. มีจิตคิดจะฆ่า

๑๐. สิกขาบทที่ ๒ บัญญัติขึ้นเพื่อให้เว้นการเบียดเบียนกันในเรื่องใด ?

ก. ชีวิต
ข. ทรัพย์สิน
ค. คู่ครอง
ง. คำพูด

๑๑. สิกขาบทที่ ๒ มีความสัมพันธ์กับเรื่องใด ?

ก. ความรักชาติ
ข. ความรักสงบ
ค. ความสามัคคี
ง. ความพอเพียง

๑๒. ข้อใด ไม่ถือเป็นการกระทำผิดตามสิกขาบทที่ ๒ ?

ก. กรรโชก
ข. ชิงโชค
ค. เลี่ยงภาษี
ง. ซุกหุ้น

๑๓. ผู้กระทำความผิดในสิกขาบทที่ ๒ ควรเรียกว่าอะไร ?

ก. คนเก่ง
ข. คนเก่า
ค. คนโกง
ง. คนกล้า

๑๔. การซ่อนทรัพย์สินของตนที่จะต้องถูกยึด นำไปเก็บไว้เสียที่อื่น จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?

ก. ลักลอบ
ข. เบียดบัง
ค. ตระบัด
ง. กรรโชก

๑๕. กู้หนี้ไปแล้ว ไม่ยอมใช้ทั้งเงินต้นและดอกเบี้ย ตรงกับข้อใด ?

ก. ตู่
ข. ฉ้อ
ค. ตระบัด
ง. หลอก

๑๖. การทำลายทรัพย์สินของทางราชการให้เสียหาย เช่น ทุบตู้โทรศัพท์ จัดเป็นการกระทำประเภทใด ?

ก. ทำร้าย
ข. ตัดช่อง
ค. ผลาญ
ง. ย่องเบา

๑๗. ข้อใด ไม่เกี่ยวข้องกับการกระทำความผิด ในสิกขาบทที่ ๒ ?

ก. แฉ
ข. ฉ้อ
ค. ฉก
ง. ฉวย

๑๘. สิกขาบทที่ ๓ บัญญัติขึ้นเพื่อให้มีความรักในเรื่องใด ?

ก. ชาติ
ข. เพื่อน
ค. คู่ครอง
ง. องค์กร

๑๙. การปฏิบัติตนตามสิกขาบทที่ ๓ ช่วยลดปัญหาสังคมด้านใด ?

ก. อาชญากรรม
ข. หย่าร้าง
ค. ยาเสพติด
ง. หนี้สิน

๒๐. หญิงผู้เป็นเหล่ากอของตัว ในสิกขาบทที่ ๓ ตรงกับข้อใด ?

ก. แม่
ข. ยาย
ค. ลูกสาว
ง. ลูกสะใภ้

๒๑. หญิงผู้เป็นเทือกเถาของตน ในสิกขาบทที่ ๓ ตรงกับข้อใด ?

ก. ยาย
ข. แม่ยาย
ค. ลูกสะใภ้
ง. ลูกสาว

๒๒. หญิงชายที่รับหมั้นกันแล้ว ถือว่าอยู่ในความพิทักษ์ของใคร ?

ก. พ่อ แม่
ข. พี่ชาย
ค. น้องชาย
ง. คู่หมั้น

๒๓. ไม่นอกใจภรรยาตน ได้ชื่อว่า ไม่ลุอำนาจแก่กิเลสใด ?

ก. มานะ
ข. ราคะ
ค. โทสะ
ง. โมหะ

๒๔. สิกขาบทที่ ๔ บัญญัติขึ้นเพื่อเน้นให้คนทำความดีด้านใด ?

ก. ความเพียร
ข. ความมีสัจจะ
ค. ความอดทน
ง. ความมัธยัสถ์

๒๕. เห็นบอกว่าไม่เห็น ไม่เห็นบอกว่าเห็น เป็นลักษณะของคำพูดใด ?

ก. คำเท็จ
ข. คำหยาบ
ค. คำส่อเสียด
ง. คำเพ้อเจ้อ

๒๖. ไม่เจ็บไม่ป่วย แต่แสดงตนทำท่าทางให้เขาเห็นว่า เป็นคนเจ็บป่วย จัดเป็นมุสาประเภทใด ?

ก. ทำเลส
ข. มารยา
ค. ทำเล่ห์กระเทห์
ง. อำความ

๒๗. ตกลงว่าจะให้ ภายหลังไม่ให้ตามที่พูด จัดเข้าในปฏิสสวะข้อใด ?

ก. ผิดสัญญา
ข. คืนคำ
ค. เสียสัตย์
ง. ถูกทุกข้อ

๒๘. คำพูดที่ไม่นับเข้าในข้อห้าม ที่เรียกว่ายถาสัญญา ตรงกับข้อใด ?

ก. มารยา
ข. คืนคำ
ค. สาบาน
ง. โวหาร

๒๙. อวดอ้างสรรพคุณยาเกินความจริง ว่าแก้โรคได้สารพัด เพื่อหลอกให้คนหลงเชื่อ จัดเป็นมุสาประเภทใด ?

ก. โวหาร
ข. ทนสาบาน
ค. สำคัญผิด
ง. เสริมความ

๓๐. สิกขาบทที่ ๕ บัญญัติขึ้นเพื่อให้คนงดเว้นในเรื่องใด ?

ก. ก่อการร้าย
ข. สิ่งมึนเมา
ค. โจรกรรม
ง. การทุจริต

๓๑. การดื่มสุรา เป็นเหตุบั่นทอนปัญญา ตรงกับข้อใด ?

ก. ร่างกายทรุดโทรม
ข. จิตใจท้อถอย
ค. ความคิดเฉื่อยชา
ง. พูดเลอะเลือน

๓๒. ข้อใด ไม่ใช่โทษของการดื่มสุรา ?

ก. คนยกย่อง
ข. ก่อวิวาท
ค. เสียทรัพย์
ง. เกิดโรค

๓๓. คนติดสุรา เลิกยาก จะต้องซื้อดื่มทุกวัน ตรงกับโทษข้อใด ?

ก. เสียการงาน
ข. เสียหน้าที่
ค. เสียชื่อเสียง
ง. เสียทรัพย์

๓๔. ใช้จ่ายทรัพย์เพื่อของไม่จำเป็น ตรงกับข้อใด ?

ก. ซื้อยาแดง
ข. ซื้อยาสีฟัน
ค. ซื้อยาหอม
ง. ซื้อยาแก้ไข

๓๕. ความประมาทขาดสติ ตามสิกขาบทที่ ๕ มีอะไรเป็นมูลเหตุ ?

ก. ความยากจน
ข. ความฟุ้งซ่าน
ค. ความเครียด
ง. ความมึนเมา

๓๖. วิรัติ มีความเกี่ยวข้องกับการรักษาศีล ๕ อย่างไร ?

ก. เป็นเครื่องละเว้น
ข. เป็นเครื่องกำจัด
ค. เป็นเครื่องป้องกัน
ง. เป็นเครื่องรักษา

๓๗. สัมปัตตวิรัติ เป็นการงดเว้นจากวัตถุที่มาปรากฏในลักษณะใด ?

ก. ก่อนหน้า
ข. ต่อหน้า
ค. ลับหน้า
ง. ลับหลัง

๓๘. การงดทำร้ายคนที่เป็นศัตรูกันในข้อใด ไม่จัดเป็นสัมปัตตวิรัติ ?

ก. งดเพราะมีความสงสาร
ข. งดเพราะกลัวความผิด
ค. งดเพราะกลัวเป็นบาป
ง. งดเพราะไปแล้วไม่พบ

๓๙. การงดเว้นที่เรียกว่า สมุจเฉทวิรัติ มีลักษณะช่นไร ?

ก. งดเว้นเฉพาะหน้า
ข. งดเว้นชั่วคราว
ค. งดเว้นเฉพาะองค์
ง. งดเว้นเด็ดขาด

๔๐. การงดเว้นจากปาณาติบาต จะมั่นคงและตั้งอยู่ได้นาน ต้องอาศัยอะไรเป็นเครื่องสนับสนุน ?

ก. ความมีเมตตา
ข. ความมีสติ
ค. ความกตัญญู
ง. ความมีสัตย์

๔๑. การขาดเมตตาในข้อใด เปรียบได้กับคนใจจืด ?

ก. เห็นเขาได้ดีกลับทนไม่ได้
ข. เห็นเขายากจนกลับดูดาย
ค. เห็นเขาจมน้ำกลับไม่ช่วย
ง. เห็นเขาถูกยิงกลับวางเฉย

๔๒. การกักตุนน้ำมันเพื่อเก็งกำไร ไม่ขายในราคาตามที่รัฐบาล กำหนดชื่อว่าประพฤติไม่เป็นธรรมในอะไร ?

ก. กิจการ
ข. บุคคล
ค. วัตถุ
ง. ถูกทุกข้อ

๔๓. การบังคับใช้แรงงานเด็กให้ทำงานจนเกินกำลัง ไม่ยอมให้พักผ่อน ชื่อว่าประพฤติไม่เป็นธรรมในอะไร ?

ก. กิจการ
ข. บุคคล
ค. วัตถุ
ง. ถูกทุกข้อ

๔๔. มีชีวิตพออยู่พอกิน ตามแนวเศรษฐกิจพอเพียง ตรงกับข้อใด ?

ก. สัมมาสังกัปปะ
ข. สัมมาอาชีวะ
ค. สัมมาวายามะ
ง. สัมมาสมาธิ

๔๕. ข้อใด ชื่อว่าเป็นการแสวงหาทรัพย์ในทางที่ผิด ?

ก. เก็บขยะขาย
ข. ขายซีดีปลอม
ค. รับจำนำของ
ง. รับเช่าพระบูชา

๔๖. กิริยาที่ระมัดระวังไม่ประพฤติมักมากในกาม เรียกว่าอะไร ?

ก. สำรวมกาย
ข. สำรวมวาจา
ค. สำรวมใจ
ง. สำรวมกาม

๔๗. กัลยาณธรรมข้อที่ ๓ มีความหมายตรงกับข้อใด ?

ก. รักนวลสงวนตัว
ข. รักตัวกลัวตาย
ค. รักง่ายหน่ายเร็ว
ง. รักจางนางหาย

๔๘. การให้ความเป็นธรรมแก่ทุกฝ่าย ไม่คิดลำเอียงเข้าข้างใดข้างหนึ่ง ตรงกับข้อใด ?

ก. ความสวามิภักดิ์
ข. ความซื่อตรง
ค. ความเที่ยงธรรม
ง. ความกตัญญู

๔๙. การจับจ่ายใช้สอยแต่พอเพียง ไม่ฟุ่มเฟือย ไม่ให้เกินฐานะตัวเอง ชื่อว่ามีสติรอบคอบในเรื่องใด ?

ก. การทำงาน
ข. การวางตัว
ค. การบริโภค
ง. ถูกทุกข้อ

๕๐. อยู่คนเดียวควรระวังความคิด อยู่ท่ามกลางหมู่มิตรควรระวังวาจา ชื่อว่ามีสติรอบคอบในเรื่องใด ?

ก. การทำงาน
ข. การวางตัว
ค. การบริโภค
ง. ถูกทุกข้อ