ปัญหาและเฉลยวิชาอุโบสถศีล (วินัย)  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๙

๑. สามัญชนปฏิบัติตนอย่างไร จึงชื่อว่าตามรอยพระอรหันต์ ?

1. รักษาศีลให้บริสุทธิ์
2. รักษากายให้บริสุทธ์
3. รักษาใจให้บริสุทธิ์
4. รักษาวาจาให้บริสุทธิ์

๒. คฤหัสถ์ปรารถนาชำระตนให้หมดจด ควรปฏิบัติอย่างไร ?

1. ไหว้พระ
2. สวดมนต์
3. รักษาศีล
4. ชำระบาป

๓. ศีลที่ต้องรักษาตามกาลที่กำหนดไว้ ตรงกับข้อใด ?

1. ศีล ๕
2. ศีล ๘
3. ศีล ๑๐
4. ศีล ๒๒๗

๔. การรักษาศีลข้อใด เป็นความเชื่อที่ผิด ?

1. ได้พักการงาน
2. ได้ทำบุญกุศล
3. ได้ชำระบาป
4. ได้อบรมจิตใจ

๕. การถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ หมายถึงอะไร ?

1. การนั่งใกล้ ๆ
2. การขอโชคลาภ
3. การปรนนิบัติ
4. การถือเป็นที่พึ่ง

๖. พระรัตนตรัยได้ชื่อว่าเป็นสรณะที่ปลอดภัย เพราะอะไร ?

1. ช่วยกำจัดทุกข์
2. ช่วยกำจัดภัย
3. ช่วยกำจัดเวร
4. ถูกทุกข้อ

๗. หากเปรียบพระพุทธเจ้าดุจสารถีผู้ชาญฉลาด พระธรรมดุจวิธีฝึกม้าพระสงฆ์จะเปรียบเหมือนม้าเช่นไร ?

1. ม้ากำลังฝึกเดิน
2. ม้ายังมิได้ฝึกหัด
3. ม้ากำลังฝึกหัด
4. ม้าที่ฝึกหัดดีแล้ว

๘. “สุปฏิปนฺโน ภควโต สาวกสงฺโฆ” กล่าวเพื่อระลึกถึงใคร ?

1. พระพุทธเจ้า
2. พระธรรม
3. พระสงฆ์
4. บิดามารดา

๙. ข้อใด ไม่ใช่ความหมายของพระสังฆรัตนะ ?

1. ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ
2. ช่วยกำจัดภัยให้สัตว์
3. เป็นนาบุญของโลก
4. รักษาเผยแผ่คำสอน

๑๐.การขาดสรณคมน์ข้อใด จัดว่าไม่มีโทษ ?

1. การตาย
2. การเข้ารีต
3. การทำร้ายพระศาสดา
4. ถูกทุกข้อ

๑๑. การขาดสรณคมน์ เกิดขึ้นได้แก่บุคคลใด ?

1. ปุถุชนทั่วไป
2. พระโสดาบัน
3. พระสกทาคามี
4. พระอนาคามี

๑๒. ใครกราบทูลขอให้พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติอุโบสถ ?

1. พระเจ้าสุทโธทนะ
2. พระเจ้าพิมพิสาร
3. พระเจ้าอชาตศัตรู
4. มหาอุบาสิกาวิสาขา

๑๓. การสมาทานรักษาอุโบสถ พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติขึ้นไว้ เพื่อประโยชน์อะไร ?

1. เพื่อขัดเกลากิเลส
2. เพื่อได้ฌานสมาบัติ
3. เพื่อเห็นแจ้งมรรค
4. เพื่อบรรลุพระอรหัต

๑๔. การสมาทานรักษาอุโบสถ จัดเข้าในบุญกิริยาวัตถุข้อใด ?

1. ทานมัย
2. ศีลมัย
3. ภาวนามัย
4. อปจายนมัย

๑๕. การสมาทานรักษาอุโบสถ ข้อใดกล่าวถูกต้อง ?

1. เกิดก่อนพุทธกาล
2. พระภิกษุถือปฏิบัติ
3. สำหรับบุคคลชั้นสูง
4. ไม่มีในศาสนาอื่นๆ

๑๖. วิธีสมาทานอุโบสถก่อนพุทธกาล ท่านกำหนดไว้อย่างไร ?

1. ต้องเปล่งวาจา
2. อธิษฐานเอง
3. รับสรณคมน์
4. นุ่งขาวห่มขาว

๑๗. การถืออุโบสถก่อนพุทธกาลกับสมัยพุทธกาล ตรงกันในข้อใด ?

1. ถือศีล ๘
2. อดอาหาร
3. สรณคมน์
4. พระรัตนตรัย

๑๘. อุโบสถใด ไม่นับเนื่องเข้าในคำสอนของพระพุทธเจ้า ?

1. ปกติอุโบสถ
2. ปฏิชาครอุโบสถ
3. นิคคัณฐอุโบสถ
4. ปาฏิหาริยอุโบสถ

๑๙. อุโบสถใด กำหนดให้รักษาตลอดวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. ปกติอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ถูกทุกข้อ

๒๐. อุโบสถที่บุคคลตั้งใจรักษาแล้วได้รับอานิสงส์มาก ตรงกับข้อใด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. ปกติอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. อริยอุโบสถ

๒๑. อุโบสถที่ผู้รักษามักไม่ค่อยสำรวมระวังในข้องดเว้น จึงทำให้ได้รับอานิสงส์น้อย ตรงกับข้อใด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. โคปาลกอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ปกติอุโบสถ

๒๒. อุโบสถใด กำหนดให้สมาทานรักษาได้เฉพาะในฤดูฝน ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. ปกติอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ถูกทุกข้อ

๒๓. อุโบสถที่ท่านกำหนดให้สมาทานรักษาคราวละ ๓ วัน คือ วันรับวันรักษาและวันส่ง ตรงกับข้อใด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. ปกติอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ถูกทุกข้อ

๒๔. ผู้ต้องการจะรักษาอุโบสถ ควรเตรียมความพร้อมเรื่องใด ?

1. อาหาร
2. เสื้อผ้า
3. ค่ารถ
4. จิตใจ

๒๕. ขั้นตอนใด กำหนดให้ทำก่อนสมาทานศีล ?

1. บูชาพระรัตนตรัย
2. อาราธนาศีล
3. ประกาศอุโบสถ
4. รับสรณคมน์

๒๖. การสมาทานอุโบสถนั้น ใครเป็นผู้สมาทาน ?

1. ภิกษุ
2. สามเณร
3. อุบาสก อุบาสิกา
4. ถูกทุกข้อ

๒๗. การสมาทานอุโบสถนั้น กำหนดให้สมาทานที่ไหน ?

1. พระวิหาร
2. พระอุโบสถ
3. ศาลาการเปรียญ
4. ที่ไหนก็ได้

๒๘. พระให้ศีล ๘ แต่ผู้สมาทานรับเพียง ๕ ข้อ จะวินิจฉัยอย่างไร ?

1. รับศีล ๕
2. รับศีล ๘
3. ถือเป็นโมฆะ
4. ไม่ถือโมฆะ

๒๙. พระสรุปอานิสงส์ศีลว่า “สีเลน โภคสมฺปทา” หมายถึงข้อใด ?

1. ศีลส่งทำให้สูง
2. ศีลปรุงทำให้สวย
3. ศีลนำทำให้รวย
4. ศีลช่วยทำให้รอด

๓๐. บุญกุศลแห่งการรักษาอุโบสถ เกิดขึ้นด้วยอาการอย่างไร ?

1. การงดเว้น
2. การได้พักผ่อน
3. การพูดคุย
4. การกินมังสวิรัติ

๓๑. การรักษาอุโบสถของบุคคล จะไม่บกพร่องด้วยอาการอย่างไร ?

1. หมั่นสำรวมระวัง
2. หมั่นชำระบาป
3. หมั่นอาบน้ำมนต์
4. หมั่นบวงสรวง

๓๒. ขณะรักษาอุโบสถอยู่นั้น ควรใช้เวลาให้เกิดประโยชน์อย่างไร ?

1. ฟังธรรม
2. สนทนาธรรม
3. เจริญภาวนา
4. ถูกทุกข้อ

๓๓. เรื่องใด ไม่ควรนำมาพูดในขณะรักษาอุโบสถ ?

1. เรื่องศีล
2. เรื่องสมาธิ
3. เรื่องดวง
4. เรื่องชาดก

๓๔. อาหารที่ห้ามรับประทานในศีลข้อวิกาลโภชนา ได้แก่อะไร ?

1. นม
2. ขนม
3. กาแฟ
4. โกโก้

๓๕. ข้อใด คนทั่วไปและคนถืออุโบสถต้องงดเว้นเหมือนกัน ?

1. อพรหมจรรย์
2. การพูดเท็จ
3. การฟ้อนรำ
4. การขับร้อง

๓๖. ข้อใด กำหนดให้ถือปฏิบัติต่างจากศีล ๕ ของคนทั่วไป ?

1. การฆ่าสัตว์
2. การลักทรัพย์
3. อพรหมจรรย์
4. การดื่มน้ำเมา

๓๗. คำว่า “เวลาวิกาล” หมายเอาเวลาไหน ?

1. เวลาพระฉันเช้า
2. เวลาพระฉันเพล
3. เวลาเที่ยงตรง
4. เวลาเที่ยงวันแล้ว

๓๘. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ ผู้สมาทานรักษาต้องงดเว้นการกระทำใด ?

1. ดูการเล่น
2. ออกกำลังกาย
3. ทานเนื้อสัตว์
4. ห้ามพูดคุยกัน

๓๙. คำว่า “ข้าศึกต่อกุศล” ในอุโบสถศีลข้อที่ ๗ หมายถึงอะไร ?

1. ฟ้อนรำ
2. ขับร้อง
3. ดีดสีตีเป่า
4. ถูกทุกข้อ

๔๐. เครื่องลูบไล้ชนิดใด ผู้รักษาอุโบสถศีลสามารถใช้ทาตัวได้ ?

1. แป้ง
2. น้ำหอม
3. ยาหม่อง
4. ลิปสติก

๔๑. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถ พึงหลีกเว้นที่นอนประเภทใด ?

1. ที่นอนสูงใหญ่
2. ที่นอนยัดนุ่น
3. ที่นอนยัดสำลี
4. ถูกทุกข้อ

๔๒. เครื่องปูลาดชนิดใด ห้ามผู้สมาทานรักษาอุโบสถนั่งหรือนอน ?

1. เครื่องลาดอันสะอาด
2. เครื่องลาดอันวิจิตร
3. เครื่องลาดหมองคล้ำ
4. เครื่องลาดทรงกลม

๔๓. ในปัญจอุโปสถชาดก ใครมีความถือตัวว่าเด่นกว่าคนอื่น จึงรักษาอุโบสถเพื่อข่มมานะของตน ?

1. ฤษี
2. หมี
3. พระปัจเจกพุทธเจ้า
4. โคอุสภะ

๔๔. คำว่า “วางศัสตรา” ในอุโบสถสูตร หมายความว่าอย่างไร ?

1. เว้นฆ่าสัตว์
2. เว้นลักทรัพย์
3. เว้นพูดเท็จ
4. เว้นดื่มน้ำเมา

๔๕. คำว่า “ไม่ลวงโลก” ในอุโบสถสูตร หมายความว่าอย่างไร ?

1. เว้นฆ่าสัตว์
2. เว้นลักทรัพย์
3. เว้นพูดเท็จ
4. เว้นดื่มน้ำเมา

๔๖. “อุโบสถกึ่งเดียว” หมายถึงอะไร ?

1. รักษาศีลครึ่งวัน
2. รักษาศีลวันกับคืนหนึ่ง
3. รักษาศีล ๓ วัน
4. รักษาศีลครบ ๔ เดือน

๔๗. รักษาอุโบสถเหมือนกัน แต่ได้บุญกุศลไม่เท่ากัน เพราะเหตุใด ?

1. ไม่มีเวลา
2. ไม่มีพวกคุย
3. ไม่ตั้งใจ
4. ไม่มีกำลังใจ

๔๘. การรักษาอุโบสถศีล จะสิ้นสุดลงเมื่อใด ?

1. ตอนพระบิณฑบาต
2. หลังเที่ยงวันแล้ว
3. ก่อนพระอาทิตย์ตก
4. ครบกำหนดเวลา

๔๙. ศีลสร้างความเสมอภาคแก่มนุษย์ หมายความว่าอย่างไร ?

1. ทุกคนรักษาได้
2. ทุกวัยรักษาได้
3. ได้บุญทุกคน
4. ถูกทุกข้อ

๕๐. อะไรเป็นเป้าหมายสูงสุดในการถืออุโบสถศีล ?

1. มนุษยสมบัติ
2. จักรพรรดิสมบัติ
3. สวรรคสมบัติ
4. นิพพานสมบัติ