ปัญหาและเฉลยวิชาอุโบสถศีล  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๘

๑. เครื่องควบคุมความประพฤติทางกาย วาจา ให้เรียบร้อยคือ….. ?

1. ทาน
2. ศีล
3. สมาธิ
4. ปัญญา

๒. เป้าหมายสูงสุดในพระพุทธศาสนา ได้แก่….. ?

1. มนุษยสมบัติ
2. สวรรคสมบัติ
3. สมาบัติ ๘
4. มรรค ผล นิพพาน

๓. พาณิชสองพี่น้อง เข้าถึงพระรัตนตรัยด้วยวิธีใด ?

1. สมาทาน
2. มอบตนเป็นสาวก
3. ถวายชีวิตในพระรัตนตรัย
4. เลื่อมใสในพระพุทธศาสนา

๔. สรณคมน์ หมายเอาการถึงสรณะในข้อใด ?

1. พระพุทธเจ้า
2. พระธรรม
3. พระสงฆ์
4. ทั้ง ๓ ข้อ

๕. การขาดสรณคมน์ไม่มีโทษ เพราะ….. ?

1. ความตาย
2. ทำร้ายพระศาสดา
3. ไปนับถือศาสดาอื่น
4. ไม่มีข้อถูก

๖. ผู้ใด มีสรณคมน์เศร้าหมอง ?

1. ดำไม่ถูกกับพระบางรูป
2. ปีเตอร์สมาทานศีลไม่ชัด
3. พระเท่งไปเที่ยวประเทศอิรัก
4. ชัดสงสัยว่าพระพุทธเจ้ามีจริงหรือ

๗. อุโบสถชนิดใด รักษาตลอดวันหนึ่งกับคืนหนึ่ง ?

1. ปกติอุโบสถ
2. ปฏิชาครอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. อริยอุโบสถ

๘. ศีลข้อใด สนับสนุนให้คนงามตามธรรมชาติ ?

1. ศีลข้อ ๕
2. ศีลข้อ ๖
3. ศีลข้อ ๗
4. ศีลข้อ ๘

๙. เมื่อพระสงฆ์กล่าวว่า “ติสรณคมนํ นิฏฺฐิตํ” พึงรับพร้อมกันว่า…. ?

1. สาธุ ภนฺเต
2. สมฺปฏิจฺฉามิ
3. อาม ภนฺเต
4. สาธุ อนุโมทามิ

๑๐. ผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ปฏิบัติอย่างไรถูกต้องที่สุด ?

1. ทำพิธีรับขันธ์ห้า
2. ปฏิบัติเพื่อละกิเลส
3. ทำบุญเพื่อเสริมดวงชะตา
4. หาเช่าบูชาพระเครื่องรุ่นนิยม

๑๑. คำว่า “พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ” ใครกล่าวครั้งแรก ?

1. อุปกาชีวก
2. ตปุสสะ ภัลลิกะ
3. ท้าวมหาพรหม
4. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า

๑๒. จากคำถามข้อที่ ๑๑ กล่าวไว้เพื่อจุดประสงค์ใด ?

1. เพื่อเป็นวิธีบวช
2. เพื่อสอนชาวบ้าน
3. เพื่อเจริญอนุสสติ
4. เพื่อป้องกันอมนุษย์

๑๓. การขาดสรณคมน์ อาจเกิดขึ้นได้กับบุคคลใด ?

1. โสดาบันบุคคล
2. สกทาคามีบุคคล
3. อนาคามีบุคคล
4. บุคคลทั่วไป

๑๔. ข้อใด ไม่จัดอยู่ในสรณะทั้ง ๓ ?

1. พระสมณโคดม
2. พระโพธิสัตว์
3. พระกัสสปเถระ
4. พระขีณาสพ

๑๕. “ผู้นั่งใกล้พระรัตนตรัย” ตามความหมายที่ถูกต้องคือข้อใด ?

1. รักษาศีล ๕ เป็นประจำ
2. เข้าไปหายามมีภัยเกิดขึ้น
3. เป็นญาติกับพระภิกษุสงฆ์
4. เคยอุปสมบทเป็นพระภิกษุ

๑๖. ผู้ใด เป็นตัวอย่างของผู้ถึงพระรัตนตรัยอย่างมั่นคง ?

1. ตปุสสะและภัลลิกะ
2. อุตรมานพ
3. สุปปพุทธกุฏฐิ
4. พรหมายุพราหมณ์

๑๗. พุทธะ แปลว่า ผู้รู้ หมายถึง ?

1. รู้ตามผู้อื่น
2. รับความรู้จากพระเจ้า
3. คิดเอาเอง
4. ตรัสรู้และสอนให้ผู้อื่นรู้

๑๘. พระสงฆ์ได้นามว่าสังฆะ เพราะ….. ?

1. มีทิฏฐิและศีลเสมอกัน
2. อาศัยอยู่ในวัดเดียวกัน
3. โกนผมห่มจีวรเหมือนกัน
4. นับถือพระพุทธศาสนาเหมือนกัน

๑๙. ผู้เปล่งวาจาว่า “ข้าพเจ้านอบน้อมพระผู้มีพระภาคเจ้า” ชื่อว่าถึงสรณะด้วยวิธีไหน ?

1. ปฏิบัติหน้าที่พุทธบริษัท
2. ยอมนอบน้อม
3. มอบตนเป็นสาวก
4. การสมาทาน

๒๐. สรณคมน์ของผู้ใด ไม่มีการขาด ?

1. ภิกษุ
2. ภิกษุณี
3. อุบาสกอุบาสิกา
4. พระอริยบุคคล

๒๑. คำว่า “สรณะ” แปลว่า ที่พึ่ง หมายถึงอะไร ?

1. มีความขลัง
2. กำจัดทุกข์ได้
3. ดลบันดาลอะไรก็ได้
4. มีความศักดิ์สิทธิ์

๒๒. การถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ หมายถึงอะไร ?

1. การขอพร
2. การบนบาน
3. การขอความคุ้มครอง
4. การปฏิบัติตามคำสอน

๒๓. ข้อใด เป็นเหตุให้สรณคมน์เศร้าหมอง ?

1. ไม่รู้จักพระรัตนตรัย
2. เข้าใจผิดในพระรัตนตรัย
3. ไม่เอื้อเฟื้อพระรัตนตรัย
4. ถูกทุกข้อ

๒๔. ในคังคมาลชาดก พระโพธิสัตว์ชื่อว่าไม่ได้สมาทานรักษาอุโบสถ เพราะสาเหตุใด ?

1. รับประทานอาหารเย็น
2. ไม่รับประทานอาหาร
3. ไม่ได้รับอุโบสถศีล
4. ไม่ได้อธิษฐานอุโบสถ

๒๕. อุโบสถใด ไม่ประกอบด้วยสรณคมน์และองค์ ๘ ?

1. อุโบสถนอกพุทธกาล
2. อุโบสถสมัยพุทธกาล
3. อุโบสถหลังพุทธกาล
4. อุโบสถในปัจจุบัน

๒๖. ปกติอุโบสถนั้นกำหนดรักษาเดือนละ ๔ วัน ยกเว้นวันใด ?

1. วันขึ้น ๑๔ ค่ำ
2. วันแรม ๘ ค่ำ
3. วันขึ้น ๑๕ ค่ำ
4. วันแรม ๑๔ ค่ำ

๒๗. ข้อใด ไม่ถือว่าเป็นการล่วงละเมิดศีลอุโบสถ ?

1. ร้องเพลงชาติ ในเวลา ๘ นาฬิกา
2. เดินเหยียบมดตาย โดยไม่รู้ตัว
3. ทานยาดองเหล้า เพื่อแก้ปวดเมื่อย
4. ทานข้าวหลังเที่ยง เพราะต้องกินยา

๒๘. การรักษาอุโบสถประเภทใด ได้อานิสงส์มากที่สุด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. ปาฏิหาริยอุโบสถ
3. โคปาลกอุโบสถ
4. อริยอุโบสถ

๒๙. การสมาทานรักษาศีลอุโบสถนั้น เหมาะแก่ใคร ?

1. คนสูงอายุ
2. คนทำงาน
3. คนวัยรุ่น
4. ถูกทุกข้อ

๓๐. สถานที่ใด สามารถอยู่รักษาอุโบสถศีลได้ ?

1. วัดใกล้บ้าน
2. สวนสาธารณะ
3. ป่าช้า
4. ถูกทุกข้อ

๓๑. การกระทำใด ทำให้ศีลข้อที่ ๗ ขาด ?

1. ฟังละครวิทยุ
2. แต่งหน้าทาปาก
3. ถูกทั้ง 1 และ 2
4. นอนบนที่นอนสูง

๓๒. ในเรื่องปัญจอุโบสถ แสดงให้เห็นถึงข้อใด ?

1. ควรแก้ทุกข์ด้วยศีลธรรม
2. การประพฤติธรรมทำให้มีอายุยืน
3. โทษที่เกิดจากการล่วงละเมิดอุโบสถ
4. ปาฏิหาริย์ที่เกิดจากการรักษาอุโบสถ

๓๓. ความเชื่อใด ไม่ใช่ความเชื่อของผู้ถึงพระรัตนตรัยเป็นสรณะ ?

1. ชาติหน้ามีจริง
2. ผลของกรรมมีจริง
3. ลางดี ลางร้าย บอกเหตุได้จริง
4. การประพฤติธรรมทำให้พ้นทุกข์ได้จริง

๓๔. เมื่อรักษาอุโบสถศีลแล้ว การรักษานั้นจะสิ้นสุดได้เมื่อใด ?

1. เมื่อพ้นกำหนดเวลา
2. เมื่อลาศีลกับพระภิกษุ
3. เมื่อตั้งเจตนาเลิกรักษา
4. เมื่อเปล่งวาจาเลิกรักษา

๓๕. ขณะที่รักษาอุโบสถ หากเผลอล่วงละเมิดศีล ควรทำอย่างไร ?

1. ลาศีลกลับบ้าน
2. พยายามสำรวมระวังต่อไป
3. ทำบุญสะเดาะเคราะห์
4. อยู่เฉย ๆ ไม่ต้องทำอะไร

๓๖. คำกล่าวขึ้นต้นว่า “อชฺช โภนฺโต ปกฺขสฺส อฏฺฐมีทิวโส….” เป็นคำกล่าวของข้อใด ?

1. คำอาราธนาอุโบสถศีล
2. คำประกาศอุโบสถ
3. คำบูชาพระรัตนตรัย
4. คำรับสรณคมน์

๓๗. ข้อใด หมายถึงการรักษาศีล ?

1. การขอศีล
2. การรับศีล
3. การสมาทานศีล
4. การไม่ล่วงละเมิดศีล

๓๘. ขั้นตอนใด ต้องทำก่อนประกาศอุโบสถ ?

1. อาราธนาศีล
2. บูชาพระรัตนตรัย
3. สมาทานศีล
4. รับสรณคมน์

๓๙. การเข้าวัดปฏิบัติธรรม ข้อไหนถูกต้อง ?

1. เพื่อทำพิธีตัดกรรม
2. เพื่อเสริมดวงชะตา
3. เพื่อหาแสวงหาโชคลาภ
4. เพื่อเจริญภาวนา

๔๐. อุโบสถก่อนพุทธกาล หมายถึง ?

1. การสมาทานองค์ ๘
2. การบำเพ็ญตบะบูชาไฟ
3. การรับประทานแต่ผลไม้
4. การอดอาหารในวันที่กำหนด

๔๑. อุโบสถกรรมครึ่งเดียว หมายถึง ?

1. รักษาศีล ๔ ข้อ
2. รักษาศีลครึ่งวัน
3. รักษาศีล ๓ วัน
4. รักษาศีลบ้างไม่รักษาบ้าง

๔๒. ความมุ่งหมายของการเข้าจำอุโบสถ คือข้อใด ?

1. หยุดพักการงาน
2. ขัดเกลากิเลส
3. สงบสติอารมณ์
4. ถูกทุกข้อ

๔๓. วิธีรักษาอุโบสถก่อนพุทธกาลทำอย่างไร ?

1. เปล่งวาจาสมาทาน
2. อธิษฐานอุโบสถเอง
3. รับโอวาท ๓ ข้อ
4. รับจากพระปัจเจกพุทธเจ้า

๔๔. เมื่อรักษาอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ห้ามกระทำสิ่งใด ?

1. ร้องเพลง
2. แต่งหน้าทาปาก
3. ฟ้อนรำ
4. ถูกทุกข้อ

๔๕. สมาทานอุโบสถศีลโดยวิธีใด จึงถูกต้อง ?

1. เปล่งวาจาอธิษฐานเอง
2. สมาทานจากพระภิกษุ
3. สมาทานจากคนที่รู้และเข้าใจ
4. ถูกทุกข้อ

๔๖ ข้อใด จำเป็นสำหรับผู้รักษาอุโบสถศีล ?

1. ต้องไปรักษาศีลที่วัด
2. ต้องสมาทานศีลกับพระ
3. ต้องเปล่งวาจาสมาทาน
4. ต้องสมาทานศีลทีละข้อ

๔๗. ความหมายแห่งการปฏิบัติธรรมที่แท้จริง คือข้อใด ?

1. ฝึกใจให้ผ่องใส
2. เข้าป่าหาผู้วิเศษ
3. ทิ้งบุตรธิดาได้
4. ทิ้งมารดาบิดาได้

๔๘. ศีลข้อใด บัญญัติไว้สำหรับผู้รักษาอุโบสถเท่านั้น ?

1. เว้นปาณาติบาต
2. เว้นอทินนาทาน
3. เว้นอพรหมจรรย์
4. เว้นมุสาวาท

๔๙. ศีลข้อใด ถือปฏิบัติได้ทั้งคนทั่วไปและผู้รักษาอุโบสถ ?

1. เว้นปาณาติบาต
2. เว้นอพรหมจรรย์
3. เว้นวิกาลโภชนา
4. เว้นการฟ้อนรำขับร้อง

๕๐. เพราะเหตุใด จึงห้ามผู้รักษาอุโบสถ ดูการละเล่นต่างๆ ?

1. เสียเวลาทำกิน
2. เสียสุขภาพจิต
3. เสียทรัพย์
4. เป็นข้าศึกแก่กุศล