ปัญหาและเฉลยวิชาอุโบสถศีล (วินัย)  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๗

๑. การถือศีลอุโบสถ เพื่อประโยชน์อะไร ?

1. เพื่อหยุดพักผ่อนของฆราวาส
2. เพื่อทำกิจกรรมทางพระศาสนา
3. เพื่อสวดปาติโมกข์ทุกวันพระ
4. เพื่อพระสงฆ์ทำอุโบสถกรรม

๒. การรักษาอุโบสถศีล จัดเข้าในพิธีใด ?

1. กุศลพิธี
2. บุญพิธี
3. ทานพิธี
4. ปกิณกะ

๓. เข้าบ้านให้เข้าทางประตู จะเข้าสู่พระพุทธศาสนา ท่านว่าทางใด ?

1. ศีล
2. กัมมัฏฐาน
3. พระธรรมคำสอน
4. พระรัตนตรัย

๔. คำว่า “ สรณะ ” หมายถึงอะไร ?

1. ไตรลักษณ์
2. ไตรสิกขา
3. ไตรรัตน์
4. ไตรมาส

๕. คำว่า “ สรณคมน์ ” หมายถึงอะไร ?

1. การยึดเอาเป็นที่พึ่ง
2. การสักยันต์ป้องกันตัว
3. การถือศีลกินเจ
4. การมอบตนเป็นสาวก

๖. ข้อใด ไม่ใช่สาเหตุแห่งการขาดสรณคมน์ ?

1. ตาย
2. ไปเข้ารีตถือศาสนาอื่น
3. ลบหลู่พระภูมิเจ้าที่
4. ลบหลู่ดูหมิ่นพระสงฆ์

๗. อะไรเป็นสาเหตุให้สรณคมน์เศร้าหมอง ?

1. อาราธนาศีลไม่ได้
2. สงสัยเรื่องบาปบุญ
3. สมาทานศีลไม่ชัด
4. ถูกทุกข้อ

๘. ข้อใด ไม่ใช่ความหมายของคำว่า “ พุทธะ ” ?

1. ผู้รู้
2. ผู้ตื่น
3. ผู้เบิกบาน
4. ผู้รู้ตาม

๙. การเข้าหาพระรัตนตรัยอย่างไร จึงถูกต้อง ?

1. สวดมนต์ภาวนา
2. แสวงหาโชคลาภ
3. กราบขอพร
4. วิงวอนขอหวย

๑๐. การถือศีลอุโบสถ เป็นกิจกรรมพิเศษอย่างหนึ่งของใคร ?

1. พระภิกษุ
2. คนถูกคุณไสย
3. หมอดู
4. อุบาสก อุบาสิกา

๑๑. การถืออุโบสถ มีมาแต่ครั้งใด ?

1. ก่อนพุทธกาล
2. สมัยพุทธกาล
3. หลังพุทธกาล
4. หลักฐานไม่แน่ชัด

๑๒. การถือศีลอุโบสถในปัญจอุโปสถชาดก เพื่อข่มอะไร ?

1. ความโลภ
2. ความโกรธ
3. ความถือตัว
4. ถูกทุกข้อ

๑๓. ปกติอุโบสถ กำหนดให้สมาทานรักษานานเท่าไร ?

1. วันหนึ่งคืนหนึ่ง
2. คราวละ ๓ วัน
3. ตลอด ๓ เดือน
4. ตลอด ๔ เดือน

๑๔. ข้อใด ไม่ตรงกับวันในปฏิชาครอุโบสถ ?

1. วันรับ
2. วันส่ง
3. วันลา
4. วันรักษา

๑๕. ปาฏิหาริยอุโบสถ กำหนดให้สมาทานรักษานานเท่าไร ?

1. วันหนึ่งคืนหนึ่ง
2. คราวละ ๓ วัน
3. คราวละ ๔ เดือน
4. คราวละ ๘ เดือน

๑๖. ในปัญจอุโปสถชาดก ใครรักษาอุโบสถเพื่อระงับความเสียใจ ?

1. ฤษี
2. นกพิราบ
3. หมี
4. สุนัขจิ้งจอก

๑๗. เมื่อถึงวันอุโบสถ ใครพึงสมาทานรักษาศีลอุโบสถ ?

1. เจ้าอาวาส
2. พระลูกวัด
3. สามเณร
4. สาธุชนทั่วไป

๑๘. ข้อใด ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถพึงกระทำ ?

1. เล่าชาดก
2. แต่งหน้า
3. ฟังละครวิทยุ
4. เปิดกรุของเก่า

๑๙. คำประกาศอุโบสถ กำหนดให้ทำต่อจากขั้นตอนใด ?

1. บูชาพระรัตนตรัย
2. รับสรณคมน์
3. อาราธนาศีล
4. สมาทานศีล

๒๐. “ ข้าพเจ้าขอบูชาพระผู้มีพระภาคเจ้าด้วยเครื่องสักการะนี้ ” เป็นคำกล่าวอยู่ในขั้นตอนใด ?

1. บูชาพระรัตนตรัย
2. ประกาศอุโบสถ
3. รับสรณคมน์
4. อาราธนาศีล

๒๑. การรับว่าจะตั้งใจปฏิบัติตามศีลที่พระให้นั้น เรียกว่าอะไร ?

1. อธิษฐานศีล
2. อาราธนาศีล
3. สมาทานศีล
4. ถือศีลอด

๒๒. คนไม่รู้ภาษาบาลี แต่มีศรัทธาถือศีลอุโบสถ พึงสมาทานด้วยวิธีใด ?

1. กล่าวตามหัวหน้า
2. กล่าวภาษาไทย
3. อธิษฐานเอาเอง
4. ถูกทุกข้อ

๒๓. ข้อใด อุโบสถศีลต่างจากศีล ๕ ?

1. กำหนดเวลารักษา
2. ไม่กำหนดเวลารักษา
3. เป็นพื้นฐานของมนุษย์
4. ไม่ใช่พุทธบัญญัติ

๒๔. แม้ทรัพย์ของตนเอง ก็ทำให้ผิดศีลข้อที่ ๒ ได้ ตรงกับข้อใด ?

1. ยืมของไม่ส่งคืน
2. หลบเลี่ยงภาษี
3. รับซื้อขายของโจร
4. บุกรุกพื้นที่อุทยาน

๒๕. ทรัพย์ชนิดใด โจรลักไปไม่ได้ ?

1. อริยทรัพย์
2. ทรัพย์แผ่นดิน
3. สังหาริมทรัพย์
4. อสังหาริมทรัพย์

๒๖. อสัทธรรมเป็นข้าศึกแก่พรหมจรรย์ คืออะไร ?

1. ความตาย
2. การล่วงประเวณี
3. ความแก่
4. ความพลัดพราก

๒๗. ผู้รักษาอุโบสถศีล ควรพูดจาปราศรัยอย่างไร ?

1. อย่าติฉิน
2. อย่านินทา
3. อย่าว่าร้าย
4. ถูกทุกข้อ

๒๘. เครื่องดื่มชนิดใด ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีลดื่มไม่ได้ ?

1. น้ำผึ้ง
2. น้ำชา
3. น้ำจัณฑ์
4. กาแฟ

๒๙. ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ ควรสนทนากันด้วยเรื่องอะไร ?

1. เรื่องในบ้านตนเอง
2. เรื่องในบ้านคนอื่น
3. เรื่องสัตว์เลี้ยงน่ารัก
4. เรื่องเปรตผอมโซ

๓๐. ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ พึงรับประทานอาหารให้เสร็จเวลาใด ?

1. ก่อนเพล
2. ก่อนเที่ยง
3. เที่ยงครึ่ง
4. บ่ายโมง

๓๑. ข้อใด ไม่ใช่กิจจำเป็นของผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ ?

1. อดข้าวเย็น
2. เดินจงกรม
3. สวดมนต์
4. ฟังปาติโมกข์

๓๒. อุโบสถศีลข้อที่ ๗ ให้งดเว้นอะไร ?

1. อาหารค่ำ
2. พูดคำหยาบ
3. ร้องเพลง
4. สูบบุหรี่

๓๓. การดูเช่นไร ไม่เป็นข้าศึกแก่กุศล ?

1. ดูพระเครื่อง
2. ดูดวงชะตา
3. ดูเกมแก้จน
4. ดูอาการ ๓๒

๓๔. การเล่นใด เป็นข้าศึกแก่กุศล ?

1. เล่นกล
2. เล่นตลก
3. เล่นแร่แปรธาตุ
4. ถูกทุกข้อ

๓๕. ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ ไม่พึงนอนอย่างไร ?

1. นอนที่นอนสูง
2. นอนกลางวัน
3. นอนกลางดิน
4. นอนกรน

๓๖. การถือศีลอุโบสถ ปล่อยวันคืนให้ผ่านพ้นไปโดยเปล่าประโยชน์ คิดอยากได้สิ่งโน้นสิ่งนี้ตลอดเวลา เป็นอุโบสถประเภทใด ?

1. โคปาลกอุโบสถ
2. อริยอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ปกติอุโบสถ

๓๗. อุโบสถของนักบวชนอกพระพุทธศาสนา ตรงกับข้อใด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. นิคัณฐอุโบสถ
3. ปาฏิหาริยอุโบสถ
4. ปกติอุโบสถ

๓๘. อุโบสถใด ผู้สมาทานรักษาได้รับผลบุญมากที่สุด ?

1. โคปาลกอุโบสถ
2. นิคัณฐอุโบสถ
3. อริยอุโบสถ
4. ถูกทุกข้อ

๓๙. ผู้สมาทานปกติอุโบสถ ต้องรักษาศีลอะไร ?

1. ศีล ๕
2. ศีล ๘
3. ศีล ๑๐
4. ศีล ๒๒๗

๔๐. ข้อใด ไม่ใช่ศีลอุโบสถ ?

1. ไม่ใช้น้ำหอม
2. ไม่จับเงินทอง
3. ไม่ดูละครโขนหนัง
4. ไม่นั่งที่นั่งสูงใหญ่

๔๑. ข้อใด เป็นเหตุให้การถือศีลอุโบสถมีผลน้อย ?

1. จับเงินทอง
2. ถือศีลที่บ้าน
3. หงุดหงิดฟุ้งซ่าน
4. สมาทานเอง

๔๒. ผู้ถือศีลอุโบสถ พึงมีความเชื่ออย่างไร ?

1. เชื่อกรรม
2. เชื่อบาปบุญ
3. ไม่เชื่อมงคลตื่นข่าว
4. ถูกทุกข้อ

๔๓. คำว่า “ ไม่ลวงโลก ” ในอุโปสถสูตร หมายถึงศีลข้อใด ?

1. งดฆ่าสัตว์
2. งดลักทรัพย์
3. งดพูดเท็จ
4. งดดื่มน้ำเมา

๔๔. กิจกรรมใด ไม่เหมาะสมแก่ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ ?

1. ไหว้พระสวดมนต์
2. ท่องบ่นภาวนา
3. อ่านตำราหมอดู
4. เรียนรู้พระสูตร

๔๕. ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถ พึงปฏิบัติตนอย่างไร ?

1. งดเว้นการทำบาปกรรม
2. ทำแต่บุญกุศล
3. ทำจิตของตนให้ผ่องแผ้ว
4. ถูกทุกข้อ

๔๖. ศีลอุโบสถที่สมาทานคราวเดียวพร้อมกัน หากข้อใดข้อหนึ่งขาด จะมีผลต่อข้ออื่นอย่างไร ?

1. ขาดบางข้อ
2. ขาดทีละข้อ
3. ขาดทั้งหมด
4. ไม่ขาดทั้งหมด

๔๗. เมื่อรักษาศีลอุโบสถครบตามกำหนดแล้ว พึงปฏิบัติอย่างไร ?

1. กล่าวคำลาพระรัตนตรัย
2. กล่าวคำลาศีล
3. กล่าวคำลาสิกขา
4. การสมาทานสิ้นสุดเอง

๔๘. แว่นที่มัวหมองทำให้ใสได้โดยทำความสะอาด แต่ใจที่เศร้าหมองนั้น ต้องทำอย่างไร ?

1. อย่าใจร้อน
2. อย่านอนใจ
3. ให้นึกถึงศีล
4. ให้กินข้าวได้

๔๙. คำว่า “ ศีลช่วยทำให้รอด ” มีความหมายตรงกับข้อใด ?

1. ศีลสร้างสวรรค์แก่มนุษย์
2. ศีลสร้างความปลอดภัยแก่มนุษย์
3. ศีลสร้างความเสมอภาคแก่มนุษย์
4. ศีลสร้างความรุ่งเรืองแก่มนุษย์

๕๐. ผู้ไม่สามารถเข้าจำอุโบสถศีลได้ ทำอย่างไรจึงจะได้รับผลบุญเช่นเดียวกับผู้สมาทานรักษา ?

1. ช่วยดูดวงทางวิปัสสนา
2. เล่าเรื่องนางสีดาให้ฟัง
3. นั่งสนทนาธรรมตามกาล
4. อ่านนวนิยายประโลมโลก