ปัญหาข้อที่ 1
ถาม ธรรมคุ้มครองโลกมีอะไรบ้าง ?
ตอบ มี 2 อย่างคือ
- หิริ ความละอายแก่ใจ
- โอตตัปปะ ความเกรงกลัว
ถาม ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้อย่างไร ?
ตอบ ธรรมข้อนี้จะคุ้มครองโลกได้ เนื่องจากปัจจุบันโลกที่เกิดวิกฤตการณ์ในด้านต่าง ๆ ส่วนหนึ่งนั้นเป็นเพราะชาวโลกละทิ้งธรรม คือ หิริ และโอตตัปปะ ไม่ละอายแก่ใจ ไม่เกรงกลัวต่อผลแห่งความชั่ว ขาดเมตตากรุณา เป็นคนเห็นแก่ตัวจัด มีการเบียดเบียน กระทำทุจริต โดยวิธีการต่าง ๆ หากชาวโลกมีธรรมคู่นี้ตั้งมั่นในใจแล้ว ก็จะช่วยคุ้มครองโลกให้พ้นจากภาวะวิกฤตในปัจจุบันได้
ปัญหาข้อที่ 2
ถาม พระรัตนตรัย กับไตรสรณคมน์ เป็นอย่างเดียวกัน หรือต่างกันอย่างไร ?
ตอบ ต่างกัน พระรัตนตรัย ได้แก่หมวด 3 แห่งรัตนะ คือ พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ส่วนไตรสรณคมน์ ได้แก่การถึง (เข้าถึง) พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นสรณะ
ถาม การเปล่งวาจาถึงรัตนะ 3 เป็นที่พึ่ง จัดเป็นอย่างไหนใน 2 อย่างนั้น ?
ตอบ จัดเป็นไตรสรณคมน์
ปัญหาข้อที่ 3
ถาม ปธาน 4 มีอะไรบ้าง ?
ตอบ มี
- สังวรปธาน เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน
- ปหานปธาน เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว
- ภาวนาปธาน เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน
- อนุรักขนาปธาน เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม
ถาม คนเสพยาเสพย์ติด เพียรพยายามจะเลิกให้ได้ ชื่อว่าตั้งอยู่ในปธานข้อไหน ?
ตอบ ตั้งอยู่ในปหานปธาน
ปัญหาข้อที่ 4
ถาม อริยสัจ 4 มีอะไรบ้าง ?
ตอบ มี
- ทุกข์
- สมุทัย คือ เหตุให้ทุกข์เกิด
- นิโรธ คือ ความดับทุกข์
- มรรค คือ ข้อปฏิบัติให้ถึงความดับทุกข์
ถาม ปรารถนาสิ่งใด ไม่ได้สมหวัง จัดเป็นอริยสัจข้อไหน ?
ตอบ จัดเป็นทุกข์
ปัญหาข้อที่ 5
ถาม กรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด มีชื่อเรียกว่าอะไร ? คืออะไรบ้าง ?
ตอบ มีชื่อเรียกว่า อนันตริยกรรม คือ
- มาตุฆาต ฆ่ามารดา
- ปิตุฆาต ฆ่าบิดา
- อรหันตฆาต ฆ่าพระอรหันต์
- โลหิตุปบาท ทำร้ายพระพุทธเจ้าจนถึงยังพระโลหิตให้ห้อขึ้นไป
- สังฆเภท ยังสงฆ์ให้แตกจากกัน
ถาม เพราะเหตุไรจึงเป็นกรรมที่เป็นบาปหนักที่สุด ?
ตอบ เพราะห้ามสวรรค์ ห้ามนิพพาน ตั้งอยู่ในฐานปาราชิกของผู้นับถือพระพุทธศาสนา ห้ามไม่ให้ทำเป็นเด็ดขาด
ปัญหาข้อที่ 6
ถาม ทรัพย์ประเภทไหนเรียกว่าอริยทรัพย์ ?
ตอบ ทรัพย์ คือคุณความดีที่มีในสันดานอย่างประเสริฐ เรียกว่า อริยทรัพย์ มี ศรัทธา ศีล เป็นต้น
ถาม อริยทรัพย์ดีกว่าทรัพย์ภายนอกเพราะเหตุไร ?
ตอบ ดีกว่า เพราะอริยทรัพย์ เป็นคุณธรรม เครื่องบำรุงจิตใจให้ปลื้มให้อบอุ่น มีแล้วไม่ต้องเป็นทุกข์กังวลในการคุ้มครองป้องกันโจรภัยเป็นต้น ใครแย่งชิงไปไม่ได้ ใช้เท่าใดก็ไม่ต้องกลัวหมดสิ้น ไม่ต้องเสี่ยงภัยในการแสวงหา เป็นต้น ทั้งสามารถติดตามเป็นที่พึ่งในสัมปรายภพได้ด้วย
ปัญหาข้อที่ 7
ถาม โลกธรรมมีกี่อย่าง ? อะไรบ้าง ?
ตอบ มี 8 อย่าง คือ มีลาภ 1, ไม่มีลาภ 1, มียศ 1, ไม่มียศ 1, สรรเสริญ 1, นินทา 1, สุข 1, ทุกข์ 1
ถาม ท่านสอนให้ปฏิบัติต่อโลกธรรมอย่างไร ?
ตอบ สอนอย่างนี้ คือ ในโลกธรรมทั้ง 8 อย่างนี้ อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น ควรพิจารณาว่า สิ่งนี้เกิดขึ้นแล้วแก่เรา มันเป็นของไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ควรรู้ตามที่เป็นจริง อย่าให้ครอบงำจิตได้ คืออย่ายินดีในส่วนที่ปรารถนา อย่ายินร้ายในส่วนที่ไม่ปรารถนา
ปัญหาข้อที่ 8
ถาม อบายมุข 4 มีอะไรบ้าง ?
ตอบ มี
- ความเป็นนักเลงหญิง
- ความเป็นนักเลงสุรา
- ความเป็นนักเลงเล่นการพนัน
- ความคบคนชั่วเป็นมิตร
ถาม การเที่ยวกลางคืนมีโทษอย่างไรบ้าง ?
ตอบ มีโทษ 6 อย่างคือ
- ชื่อว่าไม่รักษาตัว
- ชื่อว่าไม่รักษาลูกเมีย
- ชื่อว่าไม่รักษาทรัพย์สมบัติ
- เป็นที่ระแวงของคนทั้งหลาย
- มักถูกใส่ความ
- ได้ความลำบากมาก
ปัญหาข้อที่ 9
ถาม มิตตปฏิรูปได้แก่คนพวกไหนบ้าง ?
ตอบ ได้แก่
- คนปอกลอก
- คนดีแต่พูด
- คนหัวประจบ
- คนชักชวนในทางฉิบหาย
ถาม พระพุทธเจ้าทรงสอนให้ปฏิบัติต่อคนพวกนี้อย่างไร ?
ตอบ ทรงสอนให้หลีกเลี่ยงไม่ควรคบเป็นมิตร เหมือนคนเดินทางหลีกเลี่ยงทางที่มีภัยอันตรายเสีย ฉะนั้น
ปัญหาข้อที่ 10
ถาม จงเขียนศีล 5 ข้อที่ 3 พร้อมทั้งคำแปล
ตอบ กาเมสุ มิจฉาจารา เวรมณี เว้นจากการประพฤติผิดในกาม
ถาม อุบาสก อุบาสิกา ควรงดเว้นการค้าขายที่ไม่ชอบธรรมอะไรบ้าง ?
ตอบ ควรงดเว้น
- ค้าขายเครื่องประหาร
- ค้าขายมนุษย์
- ค้าขายสัตว์เป็นสำหรับฆ่าเพื่อเป็นอาหาร
- ค้าขายน้ำเมา
- ค้าขายยาพิษ