ปัญหาข้อที่ 1
ถาม คนที่ทำอะไรมักพลั้งพลาด เพราะขาดธรรมอะไร ?
ตอบ เพราะขาดสติ ความระลึกได้ก่อนแต่จะทำ และขาดสัมปชัญญะ ความรู้ตัวในขณะทำ ฯ
ถาม ผู้ได้ชื่อว่ากตัญญูกตเวทีบุคคล เพราะปฏิบัติตนอย่างไร ?
ตอบ เพราะเป็นผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน ฯ
ปัญหาข้อที่ 2
ถาม พระรัตนตรัยมีอะไรบ้าง ?
ตอบ มีพระพุทธ 1 พระธรรม 1 พระสงฆ์ 1 ฯ
ถาม รัตนะที่ 1 หมายถึงใคร ? จงอธิบาย
ตอบ หมายถึงพระพุทธเจ้า ฯ ได้แก่ท่านผู้สอนให้ประชุมชนประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ ตามพระธรรมวินัยที่ท่านเรียกว่า พระพุทธศาสนา ฯ
ปัญหาข้อที่ 3
ถาม โอวาทของพระพุทธเจ้า 3 อย่าง มีอะไรบ้าง ?
ตอบ
- เว้นจากทุจริต คือ ประพฤติชั่วด้วยกาย วาจา ใจ
- ประกอบสุจริต คือ ประพฤติชอบด้วยกาย วาจา ใจ
- ทำใจของตนให้หมดจดจากเครื่องเศร้าหมองใจ มีโลภ โกรธ หลง เป็นต้น ฯ
ถาม บุคคลผู้หวังความเจริญ ควรตั้งอยู่ในธรรมอะไร ? มีอะไรบ้าง ?
ตอบ ควรตั้งอยู่ในวุฑฒิธรรม ฯ มี
- คบสัตบุรุษ
- ฟังคำสั่งสอนของท่านโดยเคารพ
- ตริตรองให้รู้จักสิ่งที่ดีหรือชั่วโดยอุบายที่ชอบ
- ประพฤติธรรมสมควรแก่ธรรมซึ่งได้ตรองเห็นแล้ว ฯ
ปัญหาข้อที่ 4
ถาม ผู้ประกอบกิจการงานสำเร็จตามความประสงค์เพราะประพฤติธรรมอะไร ? มีอะไรบ้าง ?
ตอบ เพราะประพฤติอิทธิบาท 4 มี
- ฉันทะ พอใจรักใคร่ในสิ่งนั้น
- วิริยะ เพียรประกอบสิ่งนั้น
- จิตตะ เอาใจฝักใฝ่ในสิ่งนั้น ไม่วางธุระ
- วิมังสา หมั่นตริตรองพิจารณาเหตุผลในสิ่งนั้น ฯ
ถาม คำว่าทุกข์ได้แก่อะไร ? มีสาเหตุมาจากอะไร ?
ตอบ ได้แก่ความไม่สบายกายไม่สบายใจ ฯ มีสาเหตุมาจากตัณหา ความทะยานอยาก ฯ
ปัญหาข้อที่ 5
ถาม ” รู้รักสามัคคี ” เกิดขึ้นเพราะปฏิบัติธรรมอะไร ?
ตอบ สาราณิยธรรม ฯ
ถาม อปริหานิยธรรม คืออะไร ? มีกี่ข้อ ? จงแสดงมา 1 ข้อ
ตอบ คือธรรมไม่เป็นที่ตั้งแห่งความเสื่อม มี 7 ข้อ ฯ (ตอบข้อใดข้อหนึ่ง) คือ
- หมั่นประชุมกันเนืองนิตย์
- เมื่อประชุมก็พร้อมเพรียงกันประชุม เมื่อเลิกประชุมก็พร้อมเพรียงกันเลิกและพร้อมเพรียงกันช่วยทำกิจที่สงฆ์จะต้องทำ
- ไม่บัญญัติสิ่งที่พระพุทธเจ้าไม่บัญญัติขึ้น ไม่ถอนสิ่งที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้แล้ว สมาทานศึกษาอยู่ในสิกขาบทตามที่พระองค์ทรงบัญญัติไว้
- ภิกษุเหล่าใดเป็นผู้ใหญ่ เป็นประธานในสงฆ์ เคารพนับถือภิกษุเหล่านั้น เชื่อฟังถ้อยคำของท่าน
- ไม่ลุอำนาจแก่ความอยากที่เกิดขึ้น
- ยินดีในเสนาสนะป่า
- ตั้งใจอยู่ว่า เพื่อนภิกษุสามเณรซึ่งเป็นผู้มีศีล ซึ่งยังไม่มาสู่อาวาส ขอให้มา ที่มาแล้ว ขอให้อยู่เป็นสุข ฯ
ปัญหาข้อที่ 6
ถาม มัตตัญญุตา ความเป็นผู้รู้ประมาณ ในสัปปุริสธรรม มีอธิบายไว้อย่างไร ?
ตอบ ความเป็นผู้รู้ประมาณในการแสวงหาเครื่องเลี้ยงชีวิตแต่โดยทางที่ชอบและรู้จักประมาณในการบริโภคแต่พอควร ฯ
ถาม คำว่า เจรจาชอบ ในมรรคมีองค์ 8 นั้น คือเจรจาอย่างไร ?
ตอบ คือเว้นจากพูดเท็จ เว้นจากพูดส่อเสียด เว้นจากพูดคำหยาบ และเว้นจากพูดเพ้อเจ้อ ฯ
ปัญหาข้อที่ 7
ถาม นาถกรณธรรมคืออะไร ?
ตอบ คือธรรมทำที่พึ่ง ฯ
ถาม นาถกรณธรรมข้อว่า กัลยาณมิตตตา หมายความว่าอย่างไร ?
ตอบ ความเป็นผู้มีเพื่อนดีงาม ไม่คบคนชั่ว ฯ
ปัญหาข้อที่ 8
ถาม มิตรแท้ 4 จำพวก คือใครบ้าง ?
ตอบ คือ
- มิตรมีอุปการะ
- มิตรร่วมสุขร่วมทุกข์
- มิตรแนะประโยชน์
- มิตรมีความรักใคร่ ฯ
ถาม คำต่อไปนี้แปลว่าอย่างไร ?
- อติถิพลี
- ปุพพเปตพลี
ตอบ
- อติถิพลี แปลว่า การต้อนรับแขก
- ปุพพเปตพลี แปลว่า การทำบุญอุทิศให้ผู้ตาย ฯ
ปัญหาข้อที่ 9
ถาม คำว่า อุบาสก อุบาสิกา แปลว่าอะไร ?
ตอบ
- อุบาสก แปลว่า ชายผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย
- อุบาสิกา แปลว่า หญิงผู้เข้าถึงพระรัตนตรัย ฯ
ถาม การค้าขายยาเสพติดมียาบ้าเป็นต้นจัดเข้าในมิจฉาวณิชชาข้อไหน ?
ตอบ การค้าขายน้ำเมา ฯ
ปัญหาข้อที่ 10
ถาม การถือมงคลตื่นข่าวคือถืออย่างไร ? พระพุทธศาสนาสอนให้ถืออย่างนั้นหรืออย่างไร ?
ตอบ ถือว่านี้ฤกษ์ดี ยามดี เป็นมงคลดี นี้ฤกษ์ไม่ดี ยามไม่ดี ไม่เป็นสวัสดิมงคล ฯ พระพุทธศาสนาสอนไม่ให้ถือเช่นนั้น สอนให้เชื่อว่า เรามีกรรมเป็นของของตน เราทำดีจักได้ดี ทำชั่วจักได้ชั่ว ฯ
ถาม สมณพราหมณ์ เมื่อได้รับการบำรุงแล้ว ย่อมอนุเคราะห์กุลบุตรอย่างไรบ้าง ?
ตอบ อย่างนี้ คือ
- ห้ามไม่ให้กระทำความชั่ว
- ให้ตั้งอยู่ในความดี
- อนุเคราะห์ด้วยน้ำใจอันงาม
- ให้ได้ฟังสิ่งที่ยังไม่เคยฟัง
- ทำสิ่งที่เคยฟังแล้วให้แจ่ม
- บอกทางสวรรค์ให้ ฯ
