ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นเอก พ.ศ. ๒๕๕๔

คำว่า สูทั้งหลาย หมายถึงใคร ?

1. พุทธบริษัท
2. สัตว์โลก
3. คฤหัสถ์
4. ภิกษุสงฆ์

คำว่า คนเขลา หมายถึงใคร ?

1. คนไร้การศึกษา
2. คนไร้จรรยา
3. คนไร้มารยาท
4. คนไร้พิจารณ์

คำว่า หมกอยู่ หมายถึงอาการเช่นใด ?

1. ติดในสิ่งล่อใจ
2. เพลิดเพลินในสิ่งอันให้โทษ
3. หลงในสิ่งอันอาจให้โทษ
4. ถูกทุกข้อ

คำว่า หาข้องอยู่ไม่ มีความหมายตรงกับอะไร ?

1. ไม่พัวพันในสิ่งล่อใจ
2. ไม่ปรารถนาเกิดในโลก
3. ไม่สนใจโลก
4. ไม่เกี่ยวข้องกับใคร

พระพุทธเจ้า ทรงชักชวนให้พุทธบริษัทดูโลกอย่างไร ?

1. ดูให้เห็นคุณและโทษ
2. ดูให้เพลิดเพลิน
3. ดูให้สวยงาม
4. ดูให้ตระการตา

อาการสำรวมจิตตามหลักนิพพิทา คือข้อใด ?

1. สำรวมอินทรีย์
2. ปิดใจไม่รับอารมณ์
3. ปิดตาหูไม่ดูไม่ฟัง
4. ทำใจมิให้หลงใหล

กิเลสกามได้ชื่อว่ามาร เพราะเหตุใด ?

1. ทำให้เศร้าหมอง
2. ทำให้หลงระเริง
3. เป็นเครื่องจูงใจ
4. ล้างผลาญคุณความดี

วัตถุกามจัดเป็นบ่วงแห่งมาร เพราะเหตุใด ?

1. เพราะทำจิตให้เศร้าหมอง
2. เพราะทำจิตให้เข้มแข็ง
3. เพราะทำจิตให้อ่อนแอ
4. เพราะทำจิตให้ลุ่มหลง

เห็นสังขารว่าไม่เที่ยงแล้วเกิดความเบื่อหน่าย จัดเป็นอะไร ?

1. ทิฏฐิวิปัลลาส
2. สมถกัมมัฏฐาน
3. นิพพิทา
4. วิราคะ

สังขารทั้งปวงล้วนตกอยู่ภายใต้กฎเกณฑ์ใด ?

1. ไตรลักษณ์
2. ไตรสิกขา
3. ไตรทวาร
4. ไตรรัตน์

อนิจจลักษณะกำหนดรู้ได้อย่างไร ?

1. ตั้งอยู่ได้นาน
2. ตั้งอยู่ได้ชั่วขณะ
3. ตั้งอยู่ในสภาพเดิม
4. ตั้งอยู่ในอ านาจ

คนมองไม่เห็นอนิจจลักษณะของสังขาร เพราะอะไรปิดบังไว้ ?

1. ความสุข
2. ความทุกข์
3. ความสืบต่อ
4. โลกธรรม

ทุกขตา หมายถึงอะไร ?

1. ความหน่ายในสังขาร
2. ความทนได้ยาก
3. ความทนอยู่ไม่ได้
4. ความไม่อยู่ในอ านาจ

พยาธิทุกข์ คือข้อใด ?

1. ความเจ็บไข้
2. ความเศร้าโศก
3. ความคับแค้นใจ
4. ความหิวกระหาย

ทุกข์เพราะผลกรรม จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?

1. สภาวทุกข์
2. ปกิณณกทุกข์
3. สันตาปทุกข์
4. วิปากทุกข์

อาหารปริเยฏฐิทุกข์ คือข้อใด ?

1. ทุกข์เพราะเจ็บไข้
2. ทุกข์เพราะหิวกระหาย
3. ทุกข์เพราะหาเลี้ยงชีวิต
4. ทุกข์เพราะทะเลาะวิวาท

ถูกปลดจากตำแหน่ง จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?

1. สันตาปทุกข์
2. วิปากทุกข์
3. สหคตทุกข์
4. วิวาทมูลกทุกข์

ความเป็นอนัตตาแห่งสังขาร พึงกำหนดรู้ด้วยอาการอย่างไร ?

1. เป็นสภาพว่างเปล่า
2. เป็นของๆ เรา
3. เป็นตัวของเรา
4. เป็นกลุ่มก้อน

เพราะอะไรปิดบังไว้ จึงไม่เห็นสังขารเป็นอนัตตา ?

1. สันตติ
2. อิริยาบถ
3. ฆนสัญญา
4. อนิจจสัญญา

ความเห็นสังขารเป็นอนัตตา มีประโยชน์อย่างไร ?

1. ละความเห็นแก่ตัว
2. ละความทุกข์
3. ละความกำหนัด
4. ละความถือมั่น

การเห็นอนัตตาต้องมีอะไรกำกับ จึงจะไม่เป็นมิจฉาทิฏฐิ ?

1. สติ สัมปชัญญะ
2. อนิจจสัญญา
3. โยนิโสมนสิการ
4. นิพพิทาญาณ

เมื่อเกิดความหน่ายในสังขาร มีผลอย่างไร ?

1. ทำให้สงบ
2. ทำให้หลุดพ้น
3. ทำให้ท้อแท้
4. ทำให้สิ้นกำหนัด

ความติดพันห่วงใยในอารมณ์อันเป็นที่รัก เรียกว่าอะไร ?

1. ความอาลัย
2. ความอยาก
3. ความเมา
4. ความระหาย

ข้อว่า ธรรมยังความเมาให้สร่าง นั้น ได้แก่เมาอะไร ?

1. เมาอายุ วัย ยศ
2. เมากิเลส ตัณหา ราคะ
3. เมาสุราเมรัย
4. เมาสิ่งเสพติดให้โทษ

ข้อว่า นำเสียซึ่งความระหาย หมายความว่าอย่างไร ?

1. กำจัดความหิวได้
2. กำจัดตัณหาเสียได้
3. กำจัดความยากจนได้
4. กำจัดความทุกข์ร้อนได้

เพราะสิ้นกำหนัดแล้ว จิตย่อมหลุดพ้นจากอะไร ?

1. ราคะ
2. ตัณหา
3. อาสวะ
4. อุปาทาน

อวิชชาสวะ ได้แก่ข้อใด ?

1. ราคะ
2. โทสะ
3. โมหะ
4. โลภะ

ถือความศักดิ์สิทธิ์ไหว้จิ้งจกสามหาง สงเคราะห์เข้าในอาสวะใด ?

1. กามาสวะ
2. ภวาสวะ
3. อวิชชาสวะ
4. ผลาสวะ

จิตหลุดพ้นจากกามตัณหา ชื่อว่าหลุดพ้นจากอาสวะใด ?

1. กามาสวะ
2. ภวาสวะ
3. อวิชชาสวะ
4. ผลาสวะ

วิสุทธิคือความหมดจด ใครบันดาลให้ได้ ?

1. พระเจ้า
2. เทพเจ้า
3. ตนเอง
4. โหราจารย์

เล็งเห็นสังขารว่าเป็นทุกข์ จัดเป็นญาณอะไร ?

1. อุทยัพพยญาณ
2. ภังคญาณ
3. อาทีนวญาณ
4. นิพพิทาญาณ

ข้อใด จัดเข้าในจิตตวิสุทธิ ?

1. เจรจาชอบ
2. พยายามชอบ
3. การงานชอบ
4. เลี้ยงชีวิตชอบ

ข้อใด จัดเป็นสีลวิสุทธิ ?

1. ดำริชอบ
2. พยายามชอบ
3. การงานชอบ
4. ระลึกชอบ

ข้อใด จัดเป็นสัมมากัมมันตะ ?

1. ค้ามนุษย์
2. ค้าประเวณี
3. ขายประกัน
4. ขายของมึนเมา

ข้อใด จัดเป็นสันติภายใน ?

1. สงบกาย
2. สงบวาจา
3. สงบใจ
4. สงบสุข

อะไรจัดเป็นโลกามิส ในเรื่องสันติ ?

1. ขันธ์ ๕
2. กามคุณ ๕
3. กิเลสกาม
4. กามฉันทะ

เมื่อหน่ายสังขาร ย่อมเกิดอะไรขึ้น ?

1. ไม่หลง
2. สิ้นกำหนัด
3. ไม่ฟุ้งซ่าน
4. สิ้นกิเลส

นิพพาน แปลว่าอะไร ?

1. ดับ
2. ปฏิสนธิ
3. จุติ
4. อันตรธาน

คำว่า มีลูกศรอันถอนแล้ว เป็นคุณบทของใคร ?

1. พระโสดาบัน
2. พระสกทาคามี
3. พระอนาคามี
4. พระอรหันต์

คำว่า ดุจไฟสิ้นเชื่อแล้วย่อมดับไปเอง กล่าวถึงเรื่องใด ?

1. ฌาน
2. สมาบัติ
3. อภิญญา
4. นิพพาน

ผู้เห็นภัยในความประมาท ชื่อว่าปฏิบัติใกล้ต่ออะไร ?

1. สวรรค์
2. พรหมโลก
3. นิพพาน
4. เทวโลก

การบรรลุนิพพาน มีผลอย่างไร ?

1. เป็นสุขอย่างยิ่ง
2. รื่นรมย์อย่างยิ่ง
3. เพลิดเพลินอย่างยิ่ง
4. ยินดีอย่างยิ่ง

ข้อใด เป็นความหมายของสมถกัมมัฏฐาน ?

1. วิธีทำให้รู้แจ้ง
2. วิธีตัดกิเลส
3. วิธีทำใจให้สงบ
4. วิธีกำจัดความมืด

จิตที่เป็นสมาธิ มีลักษณะอย่างไร ?

1. มีอารมณ์เดียว
2. ปราศจากความรู้สึก
3. ปราศจากกิเลส
4. มีความเห็นแจ้ง

ผู้เจริญกายคตาสติกัมมัฏฐาน ควรกำหนดอะไรเป็นอารมณ์ ?

1. ผม ขน เล็บ ฟัน หนัง
2. รูป เวทนา สัญญา สังขาร
3. กาย เวทนา จิต ธรรม
4. ดิน น้ำ ลม ไฟ

เมตตากัมมัฏฐานเหมาะแก่ใคร ?

1. คนมักโกรธ
2. คนรักสวยรักงาม
3. คนมักสงสัย
4. คนมักง่วงนอน

การเจริญอสุภกัมมัฏฐาน เพื่อประโยชน์อย่างไร ?

1. ไม่หลงติด
2. ไม่มีเวรภัย
3. ไม่ทุจริต
4. มีความอดทน

ปัญญาที่เห็นแจ้งชัดในอารมณ์ เรียกว่าอะไร ?

1. สมถะ
2. วิปัสสนูปกิเลส
3. วิปัสสนา
4. วิปัลลาส

อะไรเป็นผลของการปฏิบัติวิปัสสนา ?

1. ความบริสุทธิ์แห่งจิต
2. ความบริสุทธิ์ของความเห็น
3. ความบริสุทธิ์ของปัญญา
4. ถูกทุกข้อ

ประโยชน์สูงสุดของการเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน คืออะไร ?

1. พ้นจากสังสารทุกข์
2. กำจัดพยาบาท
3. กำจัดความสงสัย
4. กำจัดกามฉันทะ