ปัญหาและเฉลยวิชาเบญจศีลเบญจธรรม  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๔๖

๑. คำว่า “ อุโบสถศีล ” หมายถึงศีลอะไร ?

1. ศีล ๕
2. ศีล ๘
3. ศีล ๑๐
4. ศีล ๒๒๗

๒. การรักษาอุโบสถศีล จัดเข้าในพิธีใด ?

1. บุญพิธี
2. กุศลพิธี
3. ทานพิธี
4. ปกิณกะ

๓. ใครกราบทูลพระผู้มีพระภาค ให้ทรงบัญญัติอุโบสถ ?

1. พระสารีบุตร
2. พระโมคคัลลานะ
3. พระเจ้าพิมพิสาร
4. พระเจ้าอชาตศัตรู

๔. ข้อใด กล่าวถึงพิธีรักษาอุโบสถได้ถูกต้อง ?

1. ประกาศอุโบสถแล้ว อาราธนาศีล
2. อาราธนาศีลแล้ว ประกาศอุโบสถ
3. อาราธนาศีลแล้ว อธิษฐานอุโบสถ
4. อธิษฐานอุโบสถแล้ว ประกาศอุโบสถ

๕. อุโบสถศีล มี ๘ …… ?

1. ข้อ
2. หมวด
3. สิกขา
4. สิกขาบท

๖. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีล พึงปฏิบัติตนอย่างไร ?

1. ให้ทาน
2. ฟังเทศน์
3. นั่งสมาธิ
4. ถูกทุกข้อ

๗. ข้อใด เป็นวิธีการรักษาอุโบสถนอกพุทธกาล ?

1. รักษาศีล ๕
2. อดอาหาร
3. สมาทานศีล ๘
4. รับสรณคมน์

๘. ข้อใด เป็นวิธีการรักษาอุโบสถสมัยพุทธกาล ?

1. รักษาศีล ๘
2. อดอาหาร
3. รับสรณคมน์
4. ถูกทุกข้อ

๙. อาการเช่นไร เรียกว่า การรักษาศีล ?

1. การละเมิดข้อห้าม
2. การไม่พูดคุยกัน
3. การเว้นจากข้อห้าม
4. ถูกทุกข้อ

๑๐. อุโบสถใด ที่นิยมสมาทานรักษาในวันพระข้างขึ้น ข้างแรม ?

1. ปกติอุโบสถ
2. อริยอุโบสถ
3. นิคัณฐอุโบสถ
4. สังฆอุโบสถ

๑๑. ปาฏิหาริยอุโบสถ กำหนดให้สมาทานรักษาช่วงฤดูใด ?

1. ฤดูร้อน
2. ฤดูฝน
3. ฤดูหนาว
4. ฤดูใบไม้ผลิ

๑๒. ปาฏิหาริยอุโบสถ กำหนดให้สมาทานรักษานานเท่าไร ?

1. วันหนึ่งคืนหนึ่ง
2. คราวละ ๓ วัน
3. ตลอด ๓ เดือน
4. ตลอด ๔ เดือน

๑๓. ปกติอุโบสถ กำหนดให้สมาทานรักษานานเท่าไร ?

1. วันหนึ่งคืนหนึ่ง
2. คราวละ ๓ วัน
3. ตลอด ๓ เดือน
4. ตลอด ๔ เดือน

๑๔. ข้อใด ไม่ตรงกับวันในปฏิชาครอุโบสถ ?

1. วันรับ
2. วันส่ง
3. วันรักษา
4. วันลา

๑๕. ในปัญจุโปสถชาดก ใครรักษาอุโบสถเพื่อข่มความโกรธ ?

1. ฤาษี
2. งู
3. หมี
4. สุนัขจิ้งจอก

๑๖. ในปัญจุโปสถชาดก ใครรักษาอุโบสถเพื่อข่มความโลภ ?

1. ฤาษี
2. นกพิราบ
3. หมี
4. สุนัขจิ้งจอก

๑๗. เมื่อถึงวันอุโบสถ ใครสมาทานรักษาศีลอุโบสถ ?

1. ภิกษุ
2. สามเณร
3. อุบาสก อุบาสิกา
4. คนทั่วไป

๑๘. ข้อใด ผู้สมาทานรักษาศีลอุโบสถไม่พึงกระทำ ?

1. นับอายุและวัย
2. สนทนาถึงลูกถึงคน
3. ฟังธรรม
4. เล่าเรื่องพุทธประวัติ

๑๙. คำประกาศอุโบสถ กำหนดให้ทำต่อจากขั้นตอนใด ?

1. บูชาพระรัตนตรัย
2. รับสรณคมน์
3. อาราธนาศีล
4. สมาทานศีล

๒๐. คำว่า พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ เป็นคำอะไร ?

1. คำบูชาพระรัตนตรัย
2. คำประกาศอุโบสถ
3. คำรับสรณคมน์
4. คำอาราธนาศีล

๒๑. ข้อใด ไม่มีความจำเป็นในการรักษาอุโบสถศีล ?

1. รับสรณคมน์
2. สมาทานศีล ๘
3. สมาทานรักษาเองก็ได้
4. ต้องสมาทานรักษาที่วัด

๒๒. การแสดงธรรมกัณฑ์อุโบสถ ตรงกับการเทศน์ในข้อใด ?

1. เทศน์มหาชาติ
2. เทศน์ตามกาลนิยม
3. เทศน์งานมงคล
4. เทศน์งานอวมงคล

๒๓. ข้อใด ไม่ใช่องค์ประกอบทำให้ศีลข้อปาณาติบาตขาด ?

1. สัตว์มีชีวิต
2. รู้ว่าสัตว์มีชีวิต
3. จิตคิดจะฆ่า
4. สัตว์ตายด้วยความคิดนั้น

๒๔. ข้อใด ไม่ใช่องค์ประกอบทำให้ศีลข้ออทินนาทานขาด ?

1. ทรัพย์มีเจ้าของ
2. รู้ว่าทรัพย์มีเจ้าของ
3. จิตคิดจะลักทรัพย์นั้น
4. ลักมาได้เพราะคนอื่นช่วย

๒๕. คำว่า อพรหมจรรย์ หมายถึงข้อใด ?

1. การเสพอสัทธรรม
2. การเสพยาบ้า
3. การเสพบัณฑิต
4. การเสพคนพาล

๒๖. ข้อใด ไม่ใช่องค์ประกอบทำให้ศีลข้อมุสาวาทขาด ?

1. เรื่องไม่จริง
2. รู้ว่าเรื่องไม่จริง
3. จิตคิดจะพูดให้ผิด
4. คนอื่นเข้าใจ

๒๗. ข้อใด ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีลบริโภคในเวลาวิกาลไม่ได้ ?

1. น้ำซุป
2. เนยข้น
3. น้ำผึ้ง
4. น้ำอ้อย

๒๘. ข้อใด ไม่ผิดอุโบสถศีลข้อที่ ๗ ?

1. ทาน้ำหอมดับกลิ่นตัว
2. ทาน้ำมันให้ผมอยู่ทรง
3. ทาแป้งรักษาโรคคัน
4. ทาแป้งดับความร้อน

๒๙. ในปัญจุโปสถชาดก ฤาษีเห็นว่า อะไรเป็นคุณใหญ่ ในโลกนี้ ?

1. ชาติตระกูล
2. ศีล
3. เมตตา
4. ขันติ

๓๐. อัชฌาจารณียวัตถุ (วัตถุที่จะพึงประพฤติล่วง) เป็นองค์ของอุโบสถศีลข้อใด ?

1. ปาณาติบาต
2. อทินนาทาน
3. อพรหมจรรย์
4. มุสาวาท

๓๑. ข้อใด ไม่ใช่อุโบสถศีล ?

1. ไม่ใช้เครื่องหอม
2. ไม่ดูการละเล่น
3. ไม่จับเงินทอง
4. ไม่ใช้เครื่องลาดวิจิตร

๓๒. อุโบสถของนักบวชนอกพระพุทธศาสนา ตรงกับข้อใด ?

1. ปฏิชาครอุโบสถ
2. นิคัณฐอุโบสถ
3. โคปาลกอุโบสถ
4. ปาฏิหาริยอุโบสถ

๓๓. อุโบสถใด ให้ผู้สมาทานรักษาได้รับผลมากที่สุด ?

1. โคปาลกอุโบสถ
2. นิคัณฐอุโบสถ
3. อริยอุโบสถ
4. ไม่มีข้อถูก

๓๔. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีลเช่นไร ได้ผลน้อยที่สุด ?

1. ต้องการชื่อเสียง
2. ต้องการผลบุญ
3. ต้องการความสงบ
4. ถูกทุกข้อ

๓๕. พระผู้มีพระภาค ตรัสไว้ในอุโบสถสูตรว่า สิ่งที่จะชำระจิตใจที่เศร้าหมองด้วยอำนาจกิเลสให้บริสุทธิ์ได้นั้น คืออะไร ?

1. ถวายสังฆทาน
2. รดน้ำมนต์
3. ไหว้พระ ๙ วัด
4. นึกถึงศีล

๓๖. ข้อใด ไม่ใช่การรักษาอุโบสถศีลตามพระอรหันต์ ?

1. ละปาณาติบาต
2. ละอทินนาทาน
3. ละอพรหมจรรย์
4. ละทุกข์

๓๗. พระอรหันต์ได้ชื่อว่ามีถ้อยคำมั่นคง ไม่ลวงโลก เพราะศีลข้อใด ?

1. เว้นอาหารในเวลาวิกาล
2. ประพฤติพรหมจรรย์
3. เว้นจากการพูดเท็จ
4. เว้นจากการดื่มน้ำเมา

๓๘. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีล มีอาการเหมือนคนรับจ้างเลี้ยงโค ตรงกับข้อใด ?

1. พูดเรื่องกิน
2. พูดเรื่องลูกหลาน
3. มีแต่ความอยากได้
4. ถูกทุกข้อ

๓๙. ผู้สมาทานปฏิชาครอุโบสถ ต้องรักษาศีลอะไร ?

1. ศีล ๕
2. ศีล ๘
3. ศีล ๑๐
4. ศีล ๓๑๑

๔๐. คำว่า “ สรณคมน์ ” คืออะไร ?

1. รัตนะ ๓
2. โอวาท ๓
3. อริยสัจ ๔
4. ศีล ๘

๔๑. คำว่า “ สีเลน สุคตึ ยนฺติ ” เป็นคำอะไร ?

1. คำอาราธนาศีล
2. คำลาศีล
3. คำสมาทานศีล
4. คำบอกอานิสงส์ศีล

๔๒. เมื่อพระสงฆ์ว่า “ ติสรณคมนํ นิฏฺฐิตํ ” ผู้สมาทานอุโบสถศีลพึงรับพร้อมกันว่าอย่างไร ?

1. อาม ภนฺเต
2. สาธุ ภนฺเต
3. มยํ ภนฺเต
4. อิมานิ มยํ ภนฺเต

๔๓. ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีล พึงรับประทานอาหารให้เสร็จเวลาใด ?

1. ก่อนเพล
2. ก่อนเที่ยง
3. เที่ยงครึ่ง
4. ก่อนบ่ายโมง

๔๔. คำพูดเช่นใด ห้ามผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีลพูด ?

1. คำหยาบ
2. คำเพ้อเจ้อ
3. คำส่อเสียด
4. ถูกทุกข้อ

๔๕. เพราะเหตุใด ผู้สมาทานรักษาอุโบสถศีล จึงต้องงดดื่มสุรา ?

1. เพราะเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
2. เพราะเป็นข้าศึกแห่งพรหมจรรย์
3. เพราะเป็นที่ตั้งแห่งความกังวล
4. เพราะเป็นเหตุให้คนอื่นไม่เชื่อถือ

๔๖. เพราะเหตุใด ผู้รักษาอุโบสถศีล จึงต้องงดการประดับร่างกาย ?

1. เพราะเป็นที่ตั้งแห่งความประมาท
2. เพราะเป็นที่ตั้งแห่งความกังวล
3. เพราะเป็นข้าศึกแก่กุศล
4. เพราะเป็นข้าศึกแก่อกุศล

๔๗. คำว่า “ วางทอนไม้ ” ในอุโบสถสูตร มีความหมายว่าอย่างไร ?

1. งดฆ่าสัตว์
2. งดลักทรัพย์
3. งดจี้ปล้น
4. งดคบคนพาล

๔๘. ผู้รักษาอุโบสถศีลไม่รู้ว่าน้ำมีตัวสัตว์ ดื่มเข้าไป ศีลขาดหรือไม่ ?

1. ขาด เพราะสัตว์มีชีวิต
2. ขาด เพราะสัตว์ตาย
3. ไม่ขาด เพราะไม่รู้ว่ามีตัวสัตว์
4. ไม่ขาด เพราะต้องรักษาชีวิต

๔๙. เมื่อรักษาอุโบสถศีลครบวันหนึ่งคืนหนึ่งแล้ว พึงปฏิบัติอย่างไร ?

1. กล่าวคำลาพระรัตนตรัย
2. กล่าวคำลาศีล
3. กล่าวคำลาสิกขา
4. การสมาทานสิ้นสุดเอง

๕๐. การรักษาอุโบสถศีล มีประโยชน์อย่างไร ?

1. ละความชั่วได้
2. เป็นที่ตั้งแห่งสมาธิ
3. เป็นที่ตั้งแห่งปัญญา
4. ถูกทุกข้อ