ปัญหาและเฉลยวิชาวินัยบัญญัติ  นักธรรมชั้นตรี พ.ศ. 2555

ถาม ภิกษุผู้ปฏิบัติอย่างไร จึงชื่อว่ามีศีล?

ตอบ ภิกษุสำรวมกายวาจาให้เรียบร้อย เว้นข้อที่ทรงห้าม ทำตามข้อที่ทรงอนุญาต ชื่อว่ามีศีล


ถาม นิสสัย 4 ในอนุศาสน์ 8 อย่าง หมายถึงอะไร? มีอะไรบ้าง?

ตอบ หมายถึง ปัจจัยเครื่องอาศัยของบรรพชิต มี

  1. เที่ยวบิณฑบาต
  2. นุ่งห่มผ้าบังสกุล
  3. อยู่โคนไม้
  4. ฉันยาดองด้วยน้ำมูตรเน่า

ถาม อเตกิจฉา และสเตกิจฉา ได้แก่อาบัติอะไร? ทั้ง 2 อย่างนั้น ภิกษุต้องเข้าแล้ว จะเกิดโทษอย่างไร?

ตอบ

อเตกิจฉา ได้แก่ อาบัติที่แก้ไขไม่ได้ คืออาบัติปาราชิก ฯ สเตกิจฉา ได้แก่ อาบัติที่ยังแก้ไขได้ คืออาบัติสังฆาทิเสสเป็นต้น ฯ

ภิกษุต้องอาบัติที่เป็นอเตกิจฉาเข้าแล้ว ขาดจากความเป็นภิกษุ ต้องอาบัติที่เป็นสเตกิจฉา กล่าวคืออาบัติสังฆาทิเสสเข้าแล้ว พึงอยู่กรรมจึงพ้นได้ ต้องอาบัติอีก ๕ อย่างที่เหลือ พึงแสดงต่อหน้าสงฆ์หรือคณะ
หรือภิกษุรูปใดรูปหนึ่ง จึงพ้นได้ ฯ


ถาม ภิกษุจับต้องกายมารดาในเวลาพยาบาลไข้ด้วยจิตกตัญญู ปรับเป็นอาบัติทุกกฎผิดหรือถูก เพราะเหตุไร ?

ตอบ ปรับเป็นอาบัติทุกกฎถูกต้องแล้ว เพราะกายมารดาเป็นวัตถุอนามาส คือเป็นสิ่งที่ทรงห้ามไม่ให้ภิกษุจับต้อง แม้เป็นกายมารดาของตนก็ไม่มีการยกเว้น ฯ


ถาม อติเรกจีวร อติเรกบาตร ได้แก่จีวรและบาตรเช่นไร ? จีวรและบาตรชนิดนี้ ภิกษุเก็บไว้ได้กี่วัน ?

ตอบ ได้แก่ จีวรและบาตรนอกจากจีวรและบาตรที่อธิษฐาน ฯ เก็บไว้ได้เพียง 10 วันเป็นอย่างยิ่ง ฯ


ถาม ภิกษุนำเก้าอี้ของสงฆ์ไปใช้ในที่กลางแจ้งแล้ว เมื่อจะหลีกไป พึงปฏิบัติอย่างไร ? ถ้าไม่ปฏิบัติเช่นนั้น ต้องอาบัติอะไร ?

ตอบ พึงปฏิบัติอย่างนี้ คือ เก็บเอง ใช้ให้ผู้อื่นเก็บ หรือมอบหมายแก่ผู้อื่น ฯ ถ้าไม่ปฏิบัติเช่นนั้น ต้องอาบัติปาจิตตีย์ ฯ


ถาม ภิกษุขอปัจจัย 4 ต่อผู้ที่ปวารณาไว้ มีพระพุทธานุญาตให้ปฏิบัติอย่างไร ?

ตอบ ให้ปฏิบัติดังนี้ ถ้าเขาปวารณาโดยมีกำหนดเวลา พึงขอได้เพียงกำหนดเวลานั้น แต่ถ้าเขาปวารณาโดยไม่ได้กำหนดเวลา พึงขอได้เพียง 4 เดือนเท่านั้น เว้นไว้แต่เขาปวารณาอีก หรือปวารณาเป็นนิตย์ ฯ


ถาม ภิกษุเข้าบ้านโดยไม่ได้บอกลาภิกษุอื่นผู้มีอยู่ในอาวาส ต้องอาบัติอะไรหรือไม่ ? จงอธิบาย

ตอบ ถ้าเข้าบ้านในเวลาที่เป็นกาล คือตั้งแต่เช้าถึงเวลาก่อนเที่ยงวัน ไม่ต้องอาบัติ ถ้าเข้าบ้านในเวลาวิกาล คือตั้งแต่หลังเที่ยงวันไป ต้องอาบัติปาจิตตีย์ เว้นไว้แต่มีกิจด่วน (หรือผู้อยู่ในนิสสัย) ฯ


ถาม ภิกษุนั่งในบ้านพูดเสียงดังจะต้องอาบัติอะไร ?

ตอบ ต้องอาบัติทุกกฎ ฯ


ถาม ในเสขิยวัตรมีสิกขาบทที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติให้ภิกษุช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อมโดยอนุโลมไว้อย่างไร ?

ตอบ ทรงห้ามไม่ให้ภิกษุผู้ไม่เป็นไข้ ถ่ายอุจจาระ ถ่ายปัสสาวะ และบ้วนเขฬะลงในของเขียว และในน้ำ ฯ