ปัญหาข้อที่ 1
ถาม ตจปัญจกกัมมัฏฐาน มีอะไรบ้าง? เรียกอีกอย่างหนึ่งว่าอย่างไร? เป็นอารมณ์ของสมถกัมมัฏฐานหรือของวิปัสสนากัมมัฏฐาน?
ตอบ ตจปัญจกกัมมัฏฐาน มี เกสา ผม โลมา ขน นขา เล็บ ทนฺตา ฟัน และ ตโจ หนัง ฯ เรียกอีกอย่างว่ามูลกัมมัฏฐาน ฯ เป็นอารมณ์ได้ทั้งสมถกัมมัฏฐาน และ วิปัสสนากัมมัฏฐาน ฯ
ปัญหาข้อที่ 2
ถาม สังขตธรรม และ อสังขตธรรม ต่างกันอย่างไร? สัตว์ ต้นไม้ ภูเขา เป็นสังขตธรรม เพราะมีลักษณะอย่างไร?
ตอบ สังขตธรรม คือธรรมอันปัจจัยปรุงแต่ง ส่วนอสังขตธรรม คือธรรมอันปัจจัยไม่ได้ปรุงแต่ง ฯ สัตว์ ต้นไม้ ภูเขา เป็นสังขตธรรม เพราะมีลักษณะ คือมีความเกิดขึ้นในเบื้องต้น มีความดับในที่สุด และเมื่อยังตั้งอยู่ ความแปรผันปรากฏ ฯ
ปัญหาข้อที่ 3
ถาม มหาภูตรูป คืออะไร? มีความเกี่ยวเนื่องกับอุปาทายรูปอย่างไร?
ตอบ มหาภูตรูป คือรูปที่เป็นใหญ่เป็นประธาน อันประกอบด้วยธาตุ 4 ได้แก่ดิน น้ำ ไฟ ลม ฯ เป็นที่ตั้งอาศัยแห่งอุปาทายรูปหรือรูปย่อย เมื่อรูปใหญ่แตกทำลายไป อุปาทายรูปที่อิงอาศัยมหาภูตรูปนั้นก็แตกทำลายไปด้วย ฯ
ปัญหาข้อที่ 4
ถาม กิเลส กรรม วิบาก ได้ชื่อว่า วัฏฏะ เพราะเหตุไร? จะตัดให้ขาดได้ด้วยอะไร?
ตอบ เพราะหมุนเวียนกันไป คือกิเลสเกิดขึ้นแล้วเป็นเหตุให้ทำกรรม ครั้นทำกรรมแล้ว ย่อมได้รับวิบากแห่งกรรม เมื่อได้รับวิบาก กิเลสเกิดขึ้นอีก วนกันไปอย่างนี้ ฯ จะตัดให้ขาดได้ด้วยอรหัตตมรรค ฯ
ปัญหาข้อที่ 5
ถาม กตญาณ เป็นไปในอริยสัจ 4 อย่างไร?
ตอบ กตญาณ เป็นไปในอริยสัจ 4 อย่างนี้ คือ ปรีชาหยั่งรู้ว่า ทุกข์ควรกำหนดรู้ได้กำหนดรู้แล้ว ทุกขสมุทัยที่ควรละได้ละแล้ว ทุกขนิโรธที่ควรทำให้แจ้งได้ทำให้แจ้งแล้ว ทุกขนิโรธคามินีปฏิปทาที่ควรเจริญได้เจริญแล้ว ฯ
ปัญหาข้อที่ 6
ถาม ความรู้สึกเฉยๆ ทางกาย กับความรู้สึกเฉยๆ ทางใจ จัดเข้าในเวทนา 5 อย่างไร?
ตอบ ความรู้สึกเฉยๆ ทางกาย จัดเป็นสุข ความรู้สึกเฉยๆ ทางใจ จัดเป็นอุเบกขา ฯ
ปัญหาข้อที่ 7
ถาม กิเลส ชื่อว่าโอฆะ โยคะ และอาสวะ เพราะเหตุไร?
ตอบ
- ชื่อว่าโอฆะ เพราะดุจเป็นกระแสน้ำอันท่วมใจสัตว์
- ชื่อว่าโยคะ เพราะประกอบสัตว์ไว้ในภพ
- ชื่อว่าอาสวะ เพราะเป็นสภาพหมักหมมอยู่ในสันดาน
ปัญหาข้อที่ 8
ถาม การแผ่เมตตาในพรหมวิหาร กับในอัปปมัญญา ต่างกันอย่างไร?
ตอบ ในพรหมวิหาร เป็นการแผ่เมตตาโดยเจาะจงตัว หรือเจาะจงหมู่คณะ ส่วนในอัปปมัญญา เป็นการแผ่มเตตาโดยไม่เจาะจงตัวไม่มีจำกัด ฯ
ปัญหาข้อที่ 9
ถาม ผู้บริจาคทานระดับใดจัดเป็นทานบารมี ทานอุปบารมี และทานปรมัตถบารมี?
ตอบ
- บริจาคพัสดุภายนอก จัดเป็นทานบารมี
- บริจาคอวัยวะ จัดเป็นทานอุปบารมี
- บริจาคชีวิต จัดเป็นทานปรมัตถบารมี
ปัญหาข้อที่ 10
ถาม บุคคลผู้ได้รับการยกย่องว่าเป็นพหุสุต เพราะประกอบด้วยคุณสมบัติอะไรบ้าง?
ตอบ ประกอบด้วย
- ได้ยินได้ฟังมาก (พหุสสุตา)
- ทรงจำได้ (ธตา)
- ท่องไว้ด้วยวาจา (วจสา ปริจิตา)
- เอาใจจดจ่อ (มนสานุเปกขิตา)
- ขบด้วยทิฏฐิ (ทิฏฐิยา สุปฏิวิทธา)
