ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  นักธรรมชั้นตรี พ.ศ. 2555

ปัญหาข้อที่ 1

ถาม พระพุทธเจ้าทรงสอนธรรมอะไรไว้สำหรับคุ้มครองโลก?

ตอบ ทรงสอนธรรมไว้ 2 ข้อ คือ

1. หิริ ความละอายต่อบาป
2. โอตตัปปะ ความเกรงกลัวต่อผลบาป ฯ

---

ปัญหาข้อที่ 2

ถาม คำต่อไปนี้มีความหมายว่าอย่างไร?

1. สัมปชัญญะ
2. กตัญญูกตเวที
3. กายทุจริต
4. มาตาปิตุอุปัฏฐาน
5. ปุพเพกตปุญญตา

ตอบ

1. สัมปชัญญะ หมายถึง ความรู้ตัว
2. กตัญกตเวที หมายถึง บุคคลผู้รู้อุปการะที่ท่านทำแล้ว และตอบแทน
3. กายทุจริต หมายถึง ความประพฤติชั่วทางกาย
4. มาตาปิตุอุปัฏฐาน หมายถึง การบำรุงมารดาบิดาของตนให้เป็นสุข
5. ปุพเพกตปุญญตา หมายถึง ความเป็นผู้ได้ทำความดีไว้ในในปางก่อน

---

ปัญหาข้อที่ 3

ถาม การสำรวมอินทรีย์ ได้แก่การกระทำอย่างไร? เมื่อกระทำเช่นนั้นแล้วจะได้รับประโยชน์อะไร?

ตอบ

การสำรวมอินทรีย์ได้ แก่ การระวังอินทรีย์ 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ในเวลาเห็นรูป ฟังเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส ถูกต้องโผฏฐัพพะ รู้ธรรมารมณ์ ฯ

ได้ประโยชน์ คือ ไม่เกิดความยินดี ไม่เกิดความยินร้าย ในเวลาเห็นรูป ฟังเสียง เป็นต้น

---

ปัญหาข้อที่ 4

ถาม ผู้จะดำรงความยุติธรรมไว้ได้ ต้องประพฤติอย่างไรบ้าง?

ตอบ ต้องประพฤติดังนี้ คือ

1. ไม่ลำเอียงเพราะรักใคร่กัน อันเรียกว่า ฉันทาคติ
2. ไม่ลำเอียงเพราะไม่ชอบกัน อันเรียกว่า โทสาคติ
3. ไม่ลำเอียงเพราะเขลา อันเรียกว่า โมหาคติ
4. ไม่ลำเอียงเพราะกลัว อันเรียกว่า ภยาคติ ฯ

---

ปัญหาข้อที่ 5

ถาม คิดอย่างไรเรียกว่าพยาบาท? คิดอย่างนั้นเกิดโทษอะไร?

ตอบ คิดปองร้ายผู้อื่น เรียกว่า พยาบาท ฯ เกิดโทษคือ ปิดกั้นจิตใจไม่ให้บรรลุความดี ฯ

---

ปัญหาข้อที่ 6

ถาม สัมมาวายามะ เพียรชอบ คือเพียรอย่างไร?

ตอบ เพียรในที่ 4 สถาน คือ

1. เพียรระวังไม่ให้บาปเกิดขึ้นในสันดาน
2. เพียรละบาปที่เกิดขึ้นแล้ว
3. เพียรให้กุศลเกิดขึ้นในสันดาน
4. เพียรรักษากุศลที่เกิดขึ้นแล้วไม่ให้เสื่อม

---

ปัญหาข้อที่ 7

ถาม โลกธรรม 8 มีอะไรบ้าง?

ตอบ โลกธรรม 8 คือ

1. มีลาภ
2. ไม่มีลาภ
3. มียศ
4. ไม่มียศ
5. นินทา
6. สรรเสริญ
7. สุข
8. ทุกข์

---

คิหิปฏิบัติ

ปัญหาข้อที่ 8

ถาม ตระกูลอันมั่งคั่งจะตั้งอยู่นานไม่ได้ เพราะเหตุอะไร?

ตอบ เพราะเหตุ 4 อย่าง คือ

1. ไม่แสวงหาพัสดุที่หายแล้ว
2. ไม่บูรณะพัสดุที่คร่ำคร่า
3. ไม่รู้จักประมาณในการบริโภคสมบัติ
4. ตั้งสตรีหรือบุรุษทุศีลให้เป็นแม่เรือนพ่อเรือน

---

ปัญหาข้อที่ 9

ถาม การอยู่ครองเรือนนั้น ควรมีธรรมอะไร? อะไรบ้าง?

ตอบ ควรมีฆราวาสธรรม 4 คือ

1. สัจจะ ความสัตย์ซื่อต่อกัน
2. ทมะ การรู้จักข่มจิตของตน
3. ขันติ ความอดทน
4. จาคะ การสละให้ปันสิ่งของของตนแก่คนที่ควรให้ปัน

---

ปัญหาข้อที่ 10

ถาม มารดาบิดาได้เลี้ยงดูบุตรธิดาแล้ว บุตรธิดาพึงปฏิบัติต่อท่านอย่างไร?

ตอบ

1. ท่านได้เลี้ยงมาแล้ว เลี้ยงท่านตอบ
2. ทำกิจของท่าน
3. ดำรงวงศ์สกุล
4. ประพฤติตนให้เป็นคนควรรับทรัพย์มรดก
5. เมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ทำบุญอุทิศให้ท่าน