ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นเอก พ.ศ. ๒๕๕๓

พระพุทธเจ้าตรัสชวนพุทธบริษัทให้มาดูโลก เพื่อประโยชน์ใด ?

  • ให้เห็นคุณและโทษ
  • ให้เกิดความเบื่อหน่าย
  • ให้เกิดความเพลิดเพลิน
  • ให้เกิดความไม่ประมาท

ทำอย่างไร ถึงจะไม่ข้องอยู่ในโลก ?

  • ออกบวช
  • ปรารถนาไม่เกิดอีก
  • ไม่ยุ่งกับใคร
  • ไม่ติดในสิ่งล่อใจ

ผู้ไม่ข้องอยู่ในโลก จะได้รับผลอย่างไร ?

  • เป็นคนรู้ทันโลก
  • พ้นจากความวุ่นวาย
  • เป็นอิสระแก่ตน
  • เป็นคนมีอุเบกขา

เจตสิกที่เป็นกิเลสกามเกี่ยวข้องกับจิตอย่างไร ?

  • ทำให้จิตผ่องใส
  • ทำให้จิตเศร้าหมอง
  • ทำให้จิตอ่อนแอ
  • ทำให้จิตเข้มแข็ง

รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่ ตรงกับข้อใด ?

  • กิเลสกาม
  • วัตถุกาม
  • กามโอฆะ
  • กามโยคะ

ปฏิบัติอย่างไร จึงจะตัดบ่วงแห่งมารได้เป็นสมุจเฉทปหาน ?

  • เจริญวิปัสสนา
  • สำรวมอินทรีย์
  • เข้าฌานสมาบัติ
  • มนสิการกัมมัฏฐาน

ผู้ใดเห็นตามจริงด้วยปัญญาว่า สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง ผู้นั้น…?

  • ย่อมเมาในทุกข์
  • ย่อมพ้นจากทุกข์
  • ย่อมหมดสิ้นทุกข์
  • ย่อมหน่ายในทุกข์

ความต่างกันแห่งสังขาร มีได้เพราะอะไร ?

  • บุญ
  • บาป
  • กุศล
  • กรรม

หน่ายอะไร จัดเป็นนิพพิทา ?

  • หน่ายสังขาร
  • หน่ายสังคม
  • หน่ายการเรียน
  • หน่ายการงาน

คนและสัตว์ จัดเป็นสังขารประเภทใด ?

  • วิสังขาร
  • ปุญญาภิสังขาร
  • อุปาทินนกสังขาร
  • อนุปาทินนกสังขาร

ในปฏิปทาแห่งนิพพิทา ใครเห็นปัญจขันธ์ไม่เที่ยงแล้วเกิดความหน่าย ?

  • บรรพชิต
  • คฤหัสถ์
  • ปุถุชน
  • อริยสาวก

อนิจจตา มีลักษณะเช่นไร ?

  • ทนอยู่ไม่ได้
  • หาเจ้าของไม่ได้
  • เกิดแล้วเสื่อมไป
  • ไม่อยู่ในอำนาจ

อนิจจลักษณะไม่ปรากฎในที่ใด ?

  • นรก
  • สวรรค์
  • พรหมโลก
  • นิพพาน

ทุกข์ที่เกิดขึ้นเพราะไม่สมหวังในสิ่งที่ปรารถนา จัดเข้าในทุกข์ประเภทใด ?

  • วิปากทุกข์
  • ปกิณกทุกข์
  • สันตาปทุกข์
  • สหคตทุกข์

หนาว ร้อน หิว กระหาย จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?

  • สภาวทุกข์
  • วิปากทุกข์
  • นิพัทธทุกข์
  • สหคตทุกข์

ลาภ ยศ สรรเสริญ สุข โทมนัส จัดเป็นทุกข์ประเภทใด ?

  • นิพัทธทุกข์
  • วิปากทุกข์
  • ปกิณกทุกข์
  • สหคตทุกข์

ข้อใด จัดเป็นวิปากทุกข์ ?

  • กลัวแพ้คดี
  • กลัวไม่มีงานทำ
  • หิว กระหายน้ำ
  • ร้อนใจจากการทุจริต

คำว่า คนตื่นแล้วย่อมไม่เห็นอารมณ์ในความฝัน ฉันใด บ่งถึงสังขารในลักษณะใด ?

  • เป็นสภาพว่าง
  • เป็นสภาพหายไป
  • ไม่อยู่ในอำนาจ
  • เป็นไปตามเหตุปัจจัย

ชีวิตไม่ได้ดั่งใจหวังเสมอไป ตรงกับอนัตตลักษณะข้อใด ?

  • ไม่อยู่ในอำนาจ
  • เป็นสภาพสูญ
  • หาเจ้าของมิได้
  • เป็นไปตามเหตุปัจจัย

เมื่อรู้ว่า สังขารเป็นไปตามเหตุปัจจัย พึงปฏิบัติอย่างไร ?

  • มีสุขทุกเมื่อ
  • มีทุกข์ทุกเมื่อ
  • มีสติทุกเมื่อ
  • วางเฉยทุกเมื่อ

วิราคะ เกิดจากข้อใด ?

  • ความสงบ
  • ความหลุดพ้น
  • ความบริสุทธิ์
  • ความหน่ายสังขาร

ความนำออกเสียซึ่งความระหาย หมายถึงนำอะไรออก ?

  • วัฏฏะ
  • ตัณหา
  • อาลัย
  • ความเมา

วิมุตติข้อใด เป็นของปุถุชน ?

  • สมุทเฉทวิมุตติ
  • วิกขัมภนวิมุตติ
  • นิสสรณวิมุตติ
  • ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ

วิมุตติข้อใด จัดเป็นโลกิยะ ?

  • สมุจเฉทวิมุตติ
  • ตทังควิมุตติ
  • นิสสรณวิมุตติ
  • ปฏิปัสสัทธิวิมุตติ

วิกขัมภนวิมุตติ เป็นความหลุดพ้นด้วยอำนาจแห่งอะไร ?

  • ฌาน
  • ญาณ
  • ปัญญา
  • สัทธา

ข้อใด จัดเป็นทางแห่งวิสุทธิ ?

  • วิมุตติ
  • นิพพิทา
  • วิราคะ
  • นิพพาน

ความบริสุทธิ์ภายใน ย่อมมีด้วยอะไร ?

  • สมถะ
  • สมาธิ
  • ฌาน
  • ปัญญา

ทำบาปเองย่อมเศร้าหมองเอง ไม่ทำบาปเองย่อมหมดจดเอง ตรงกับข้อใด ?

  • บุญบาปไม่มี
  • บุญบาปเกิดจากตนเอง
  • บุญบาปเกิดเอง
  • บุญบาปเกิดจากเทพเจ้า

จุติอย่างไร จึงจะไปเกิดในภพที่ดี ?

  • นึกถึงพระอรหันต์
  • อธิษฐานจิตไปสวรรค์
  • เจริญเทวตานุสสติ
  • ทำจิตไม่ให้เศร้าหมอง

ข้อใด ไม่ใช่สัมมาวายามะ ?

  • พยายามระงับปัญหา
  • พยายามป้องกันปัญหา
  • พยายามหนีปัญหา
  • พยายามพัฒนาสิ่งดีงาม

จงพอกพูนทางแห่งความสงบ อะไรเรียกว่า ทาง ?

  • ไตรทวาร
  • วิสุทธิ ๗
  • ไตรสิกขา
  • มรรค ๘

โลกามิส เป็นอุปสรรคของธรรมใด ?

  • วิสุทธิ
  • วิมุตติ
  • วิราคะ
  • สันติ

ข้อใด เป็นทางสันติภาพแท้ ตามวิถีพุทธ ?

  • เคารพสิทธิมนุษยชน
  • ทำกาย วาจา ใจ ให้สงบ
  • เคารพกฎหมายบ้านเมือง
  • พยายามปรับปรุงตัวเอง

อนฺโต ทุกฺขสฺส ที่สุดแห่งทุกข์ ตรงกับข้อใด ?

  • ฌาน
  • มรรค
  • นิพพาน
  • วิมุตติ

ข้อใด ไม่ใช่วิธีปลูกฉันทะในนิพพาน ?

  • ทำกิจที่ควรทำ
  • ทำทุกรกิริยา
  • ไม่เป็นผู้อยู่เปล่า
  • อยู่ด้วยความไม่มีภัย

ปฏิบัติอย่างไร จึงจะเข้าใกล้พระนิพพาน ?

  • รักษาศีลเป็นประจำ
  • ฝึกสมาธิเป็นนิตย์
  • ฟังธรรมสม่ำเสมอ
  • เห็นภัยในความประมาท

ข้อใด กล่าวถึงสอุปาทิเสสนิพพานได้ถูกต้อง ?

  • สิ้นกิเลส มีชีวิตอยู่
  • ปฏิบัติเพื่อละกิเลส
  • สิ้นกิเลส สิ้นชีวิต
  • สิ้นชีวิต มีกิเลสอยู่

สิ่งที่เป็นอุปสรรคต่อการฝึกสมาธิ คือข้อใด ?

  • นิวรณ์
  • กามคุณ
  • วิปลาส
  • อุปกิเลส

คนมักง่วงนอน ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?

  • กสิณ
  • มูลกัมมัฏฐาน
  • พรหมวิหาร
  • พุทธานุสสติ

อิริยาบถใด ไม่เหมาะแก่ผู้เริ่มเจริญกัมมัฏฐาน ?

  • ยืน
  • เดิน
  • นั่ง
  • นอน

มูลกัมมัฏฐาน ตรงกับข้อใด ?

  • เบญจขันธ์
  • อายตนภายใน
  • ตจปัญจกะ
  • อายตนภายนอก

การเจริญกายคตาสติ มีประโยชน์อย่างไร ?

  • ละความเห็นผิด
  • ละความเห็นแก่ตัว
  • ละความโกรธ
  • ละความพอใจในกาม

คนหลงในรูปตนและคนอื่น ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?

  • เมตตา
  • พุทธานุสสติ
  • กายคตาสติ
  • จตุธาตุววัตถาน

การแผ่เมตตา ควรแผ่ไปในใครก่อน ?

  • ตนเอง
  • มารดาบิดา
  • มิตรสหาย
  • สัตว์ทั้งปวง

ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการเจริญเมตตา ?

  • ไม่มีอคติ
  • ไม่มีภัยเวร
  • ไม่ประมาท
  • มีคนนับถือ

ข้อใด เป็นอานิสงส์ของการเจริญพุทธานุสสติ ?

  • ได้รู้พุทธประวัติ
  • ให้เกิดปัญญา
  • ให้มีความอดทน
  • ให้มีความอุตสาหะ

คนมีใจฟุ้งซ่านและรำคาญ ควรเจริญกัมมัฏฐานอะไร ?

  • กสิณ
  • กายคตาสติ
  • พุทธานุสสติ
  • จตุธาตุววัตถาน

ผู้จะเจริญวิปัสสนา ควรทำกิจใดก่อน ?

  • ทำจิตใจให้สงบ
  • ชำระศีลให้บริสุทธิ์
  • ชำระจิตให้บริสุทธิ์
  • ทำความเห็นให้ตรง

กิจของวิปัสสนา ได้แก่ข้อใด ?

  • กำจัดกิเลส
  • กำจัดโทสะ
  • กำจัดโมหะ
  • กำจัดนิวรณ์

ผลของวิปัสสนา คือข้อใด ?

  • มีจิตตั้งมั่น
  • เห็นนิพพานตามจริง
  • เห็นโลกตามจริง
  • เห็นสังขารตามจริง