ปัญหาและเฉลยวิชาธรรม  ธรรมศึกษาชั้นโท พ.ศ. ๒๕๕๒

๑. สมถกรรมฐาน เป็นอุบายให้เกิดสิ่งใด ?

ก. อุบายสงบกาย
ข. อุบายสงบวาจา
ค. อุบายสงบใจ
ง. อุบายให้เกิดปัญญา

๒. ปัญญาสิกขา จัดเข้าในกัมมัฏฐานข้อใด ?

ก. สมถกัมมัฏฐาน
ข. วิปัสสนากรรมฐาน
ค. มูลกัมมัฏฐาน
ง. อารมณ์กัมมัฏฐาน

๓. สิ่งใดคือผลโดยตรงที่เกิดจากการเจริญกัมมัฏฐาน ?

ก. ทำงานแก่ง
ข. ร่างกายสดชื่น
ค. ความนำดี
ง. จิตใจมั่นคง

๔. เมื่อเริ่มต้นปฏิบัติกัมมัฏฐาน ควรทำในที่ใด ?

ก. ที่เงียบสงบ
ข. ที่บ้าน
ค. ที่วัด
ง. ที่ป่าช้า

๕. ก่อนปฏิบัติอานาปานสติกัมมัฏฐาน ควรนั่งกายตรง……?

ก. ภาวนาพุทโธ
ข. นับลมหายใจ
ค. ดำรงสติให้มั่น
ง. เพ่งมองสิ่งเดียว

๖. กามคุณ ๕ จัดเป็นกามประเภทใด ?

ก. กิเลสกาม
ข. วัตถุกาม
ค. กามราคะ
ง. กามตัณหา

๗. เด็กติดเกมส์จนเสียการเรียน จัดว่าหลงในกามใด ?

ก. วัตถุกาม
ข. กิเลสกาม
ค. กามตัณหา
ง. ภวตัณหา

๘. กาม ให้โทษเสียหายอย่างไรบ้าง ?

ก. ทะเลาะเบาะแว้ง
ข. ชิงดีชิงเด่นกัน
ค. ติดข้องอยู่ในโลก
ง. ทำให้เห็นแก่ตัว

๙. ปูชนียบุคคล หมายถึงบุคคลเช่นใด ?

ก. คนที่น่าเคารพบูชา
ข. คนที่เป็นใหญ่ในตำแหน่ง
ค. คนที่มีจิตใจเบิกบาน
ง. คนที่ริเริ่มสร้างสรรค์

๑๐. การบูชาเช่นไร ที่พระพุทธเจ้ายกย่องว่ายอดเยี่ยม ?

ก. พุทธบูชา
ข. ธรรมบูชา
ค. สังฆบูชา
ง. ปฏิบัติบูชา

๑๑. ข้อใดจัดเป็นปฏิบัติบูชาที่ถูกต้องในครูอาจารย์ ?

ก. ไปไหว้ขอพรทุกปี
ข. มอบของขวัญให้
ค. ดูแลยามเจ็บไข้
ง. ปฏิบัติตามคำสอน

๑๒. มารยาทในการต้อนรับแขกที่ควรปฏิบัติคือ ?

ก. สังคหวัตถุ
ข. ฆราวาสธรรม
ค. ปฏิสันถาร
ง. บูชา

๑๓. ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ จัดเข้าในสุขข้อใด ?

ก. กายิกสุข
ข. เจตสิกสุข
ค. สามิสสุข
ง. นิรามิสสุข

๑๔. ข้อใดเป็นเหตุให้เกิดความสุขทางใจ ?

ก. มีทรัพย์มากมาย
ข. มียศถาบรรดาศักดิ์
ค. มีลูกหลานเรียนจบสูง
ง. ใช้ชีวิตอย่างพอเพียง

๑๕. อาการเช่นใดเรียกว่าถูกวิหิงสาวิตกครอบงำ ?

ก. ทรมานสัตว์
ข. ปองร้ายผู้อื่น
ค. แย่งชิงของผู้อื่น
ง. ฝักใฝ่ในกาม

๑๖. เมื่อถูกวิหิงสาวิตกครอบงำแล้วจะแก้ด้วยวิธีใด ?

ก. เจริญเมตตา
ข. เจริญกรุณา
ค. เจริญมุทิตา
ง. เจริญอุเบกขา

๑๗. ความเบื่อหน่ายคิดออกจากกาม จัดเป็นวิตกอะไร ?

ก. กามวิตก
ข. เนกขัมมวิตก
ค. อัพยาบาทวิตก
ง. อวิหิงสาวิตก

๑๘. ไฟชนิดใดเป็นเหตุให้ลุ่มหลงไม่เข้าใจในเหตุและผลที่ถูกต้อง ?

ก. ไฟคือราคะ
ข. ไฟคือโทสะ
ค. ไฟคือโมหะ
ง. ไฟคือพยาบาท

๑๙. เมื่อไฟคือโทสะเกิดขึ้น จะระงับด้วยวิธีใด ?

ก. เจริญเมตตา
ข. เจริญอสุภะ
ค. เจริญปัญญา
ง. เจริญอุเบกขา

๒๐. ราคัคคิ ไฟคือราคะ ดับด้วยธรรมอะไร ?

ก. อสุภสัญญา
ข. เมตตา
ค. ปัญญา
ง. อุเบกขา

๒๑. ลักษณะใด จัดเป็นโลกาธิปเตยยะ ?

ก. คล้อยตามโลก
ข. คล้อยตามกระแสนิยม
ค. คล้อยตามความเชื่อ
ง. คล้อยตามผู้นำโลก

๒๒. ความเป็นใหญ่ชนิดใด เป็นสิ่งที่ควรยึดถือ ?

ก. ความเห็นตนเป็นใหญ่
ข. เสียงข้างมากเป็นใหญ่
ค. ความถูกต้องเป็นใหญ่
ง. ประชาชนเป็นใหญ่

๒๓. ปัญญาหยั่งรู้ว่าการเกิดเป็นทุกข์ จัดเป็นญาณอะไร ?

ก. สัจจญาณ
ข. กิจจญาณ
ค. กตญาณ
ง. มรรคญาณ

๒๔. ความมัวเมาในรูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ จัดเป็นอะไร ?

ก. กิเลสตัณหา
ข. กามตัณหา
ค. ภวตัณหา
ง. วิภวตัณหา

๒๕. คนเบื่อชีวิตคิดอยากฆ่าตัวตาย จัดว่าเป็นตัณหาชนิดใด ?

ก. กามตัณหา
ข. กิเลสตัณหา
ค. วิภวตัณหา
ง. ภวตัณหา

๒๖. การทายใจทราบความคิดของคนอื่นได้ จัดเป็น……..?

ก. อิทธิปาฏิหาริยะ
ข. อาเทสนาปาฏิหาริยะ
ค. อนุสาสนีปฏิหาริยะ
ง. ยมกปาฏิหาริยะ

๒๗. เรื่องทศชาติ ถูกบันทึกไว้ในปิฎกใด ?

ก. พระวินัยปิฎก
ข. พระสุตตันตปิฎก
ค. พระธรรมปิฎก
ง. พระอภิธรรมปิฎก

๒๘. ศีลของพระภิกษุ ปรากฏอยู่ในปิฎกใด ?

ก. พระวินัยปิฎก
ข. พระสุตตันตปิฎก
ค. พระธรรมปิฎก
ง. พระอภิธรรมปิฎก

๒๙. จริยาข้อใด ทำให้ความเป็นพุทธสมบูรณ์ ?

ก. พุทธัตถจริยา
ข. โลกัตถจริยา
ค. ญาตัตถจริยา
ง. อัตตทัตถจริยา

๓๐. การสงเคราะห์เพื่อนมนุษย์ จัดเป็นพุทธจริยาข้อใด ?

ก. พุทธัตถจริยา
ข. โลกัตถจริยา
ค. ญาตัตถจริยา
ง. อัตตทัตถจริยา

๓๑. มนุษย์เวียนว่ายตายเกิด เพราะเหตุใด ?

ก. เพราะยังมีความชั่ว
ข. พระยังมีกิเลสตัณหา
ค. เพราะต้องรับผลกรรม
ง. เพราะมีกิเลส กรรม วิบาก

๓๒. คำว่า “สิกขา” ในทางพระพุทธศาสนา มีความหมายอย่างไร ?

ก. ศึกษาพระปริยัติธรรม
ข. ท่องจำบทสวดมนต์
ค. ฝึกหัดกาย วาจา ใจ
ง. ควบคุมความประพฤติ

๓๓. การไม่ทำความผิดทางกาย วาจา จัดเข้าในสิกขาข้อใด ?

ก. อธิสีลสิกขา
ข. อธิจิตตสิกขา
ค. อธิปัญญาสิกขา
ง. ไตรสิกขา

๓๔. การสวดมนต์ก่อนนอน จัดเข้าในสิกขาข้อใด ?

ก. อธิสีลสิกขา
ข. อธิจิตตสิกขา
ค. อธิปัญญาสิกขา
ง. ไตรสิกขา

๓๕. คนทนต่อทุกขเวทนาเพื่อเลิกยาเสพติด ตรงกับข้อใด ?

ก. พิจารณาแล้วเสพ
ข. พิจารณาแล้วอดกลั้น
ค. พิจารณาแล้วเว้น
ง. พิจารณาแล้วบรรเทา

๓๖. อยากเห็นประชาชนเข้มแข็ง อยู่ดีกินดี จัดเข้าในอัปปมัญญาข้อใด ?

ก. เมตตา
ข. กรุณา
ค. มุทิตา
ง. อุเบกขา

๓๗. โครงการฝนหลวง จัดเข้าในอัปปมัญญาข้อใด ?

ก. เมตตา
ข. กรุณา
ค. มุทิตา
ง. อุเบกขา

๓๘. “บัวเสมอน้ำจักบานในวันพรุ่ง” อุปมาเหมือนบุคคลเช่นใด ?

ก. ผู้จำได้เฉพาะบท
ข. ผู้พอแนะนำสั่งสอนได้
ค. ผู้รู้ธรรมเมื่ออธิบาย
ง. ผู้รู้ธรรมพอยกหัวข้อแสดง

๓๙. พระโสดาบัน หมายถึงท่านผู้ใด ?

ก. ผู้ห่างไกลจากกิเลส
ข. ผู้เป็นเนื้อนาบุญของโลก
ค. ผู้ไม่กลับมาโลกนี้อีก
ง. ผู้ถึงกระแสพระนิพพาน

๔๐. โอฆะ หมายถึงอะไร ?

ก. กิเลสที่ผูกสัตว์ไว้ในโลก
ข. กิเลสที่ทำให้จมอยู่ในวัฏฏทุกข์
ค. กิเลสที่หมักดองในสันดาน
ง. กิเลสที่เผาใจให้ร้อนรุ่ม

๔๑. เทศนาที่แสดงไปโดยลำดับ เรียกว่าอะไร ?

ก. อริยสัจ ๔
ข. พรหมวิหารธรรม
ค. อนุปุพพีกถา
ง. ทศพิธราชธรรม

๔๒. สีลกถา มีเนื้อหาเกี่ยวกับเรื่องใด ?

ก. ฟอกจิตไม่ให้เป็นคนดุร้าย
ข. ปฏิบัติฝึกหัดจิตให้สงบ
ค. ทำจิตให้มีอารมณ์เป็นหนึ่ง
ง. ทำจิตให้ผ่องแผ้ว

๔๓. ครูที่ไม่ยอมสอนความรู้ทุกอย่าง เพราะกลัวศิษย์รู้ทัน จัดเป็น ?

ก. กุลมัจฉริยะ
ข. ลาภมัจฉริยะ
ค. วัณณมัจฉริยะ
ง. ธัมมมัจฉริยะ

๔๔. ความเจ็บไข้ได้ป่วย จัดเป็นมารชนิดใด ?

ก. ขันธมาร
ข. กิเลสมาร
ค. มัจจุมาร
ง. เทวปุตตมาร

๔๕. มารที่ผูกมัดใจให้มืดมนคือ……..?

ก. ขันธมาร
ข. กิเลสมาร
ค. มัจจุมาร
ง. เทวปุตตมาร

๔๖. ข้อใด เป็นลักษณะของคนมีราคะจริต ?

ก. เชื่อคนง่าย
ข. ชอบแต่งตัว
ค. ชอบเล่นกีฬา
ง. ชอบอ่านหนังสือ

๔๗. “วิชาเป็นอำนาจ มารยาทเป็นเสน่ห์” สงเคราะห์เข้าในพุทธคุณข้อใด ?

ก. สมฺมาสมฺพุทฺโธ
ข. วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
ค. ปุริสทมฺมสารถิ
ง. สตฺถา เทวมนุสฺสานํ

๔๘. สังฆคุณข้อว่า “อญฺชลิกรณีโย” หมายความว่าอย่างไร ?

ก. เป็นผู้ควรของคำนับ
ข. เป็นผู้ควรของต้อนรับ
ค. เป็นผู้ควรของทำบุญ
ง. เป็นผู้ควรกราบไหว้

๔๙. เรื่อง “พระมหาชนก” เป็นแบบอย่างของผู้บำเพ็ญบารมีใด ?

ก. ทานบารมี
ข. สัจจบารมี
ค. วิริยะบารมี
ง. ขันติบารมี

๕๐. ข้อใดมีความหมายตรงกับคำว่า “บารมี” ในทางพระพุทธศาสนา ?

ก. ผู้มีอำนาจวาสนา
ข. ผู้บำเพ็ญคุณธรรมยวดยิ่ง
ค. ผู้พร้อมด้วยบุญญาธิการ
ง. ผู้มีบริวารคอยดูแลรับใช้