อตฺตา หิ กิร ทุทฺทโม “ได้ยินว่า ตนแลฝึกได้ยาก”

อตฺตา หิ กิร ทุทฺทโม.

“ได้ยินว่า ตนแลฝึกได้ยาก”

(ขุ. ธ. 25/36)

การฝึกฝนตนเองนั้นเป็นสิ่งที่ทำได้ยากเย็นแสนเข็ญ ยากยิ่งกว่าการฝึกฝนสิ่งอื่นใดในโลกใบนี้

ทำไมการฝึกฝนตนเองจึงยาก?

มีหลายสาเหตุที่ทำให้การฝึกฝนตนเองเป็นเรื่องยาก ดังนี้

  • กิเลส: มนุษย์ทุกคนมีกิเลสในจิตใจ คือ ความโลภ ความโกรธ ความหลง กิเลสเหล่านี้เป็นอุปสรรคสำคัญต่อการพัฒนาตนเอง ทำให้เราหลงผิด มองข้ามความจริง และตัดสินใจผิดพลาด
  • ความเคยชิน: มนุษย์เป็นสัตว์ที่ยึดติดกับความเคยชิน เปลี่ยนแปลงได้ยาก การฝึกฝนตนเองมักต้องปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและความคิด ซึ่งขัดต่อความเคยชินเดิม ทำให้รู้สึกยากลำบาก
  • อัตตา: อัตตา หมายถึง ความยึดมั่นถือมั่นในตนเอง มักทำให้เราเข้าข้างตัวเอง มองไม่เห็นข้อบกพร่องของตัวเอง และไม่อยากเปลี่ยนแปลง

สาเหตุดังกล่าวข้างต้นนั้นคือเหตุผลที่ทำให้การฝึกตัวเองนั้นเป็นสิ่งที่มนุษย์ทำได้ยากนักหนา

วิธีฝึกฝนตนเองให้ได้ผล

ถึงแม้ว่าการฝึกฝนตนเองจะเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก แต่ก็ไม่ใช่ว่าจะเป็นไปไม่ได้เสียเลย เพราะผู้ที่สามารถฝึกตัวเองได้ก็มีให้เห็นอยู่จำนวนมาก เช่น พระพุทธเจ้าและเหล่าอริยสาวกทั้งหลาย

  • เริ่มต้นจากสิ่งเล็ก ๆ: ไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนแปลงตัวเองทั้งหมด เริ่มต้นจากสิ่งเล็ก ๆ ที่สามารถทำได้ เช่น การตื่นนอนแต่เช้า การออกกำลังกาย การอ่านหนังสือ เดินจงกรมวันละนิด นั่งสมาธิวันหน่อย
  • ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน: ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจนว่าอยากพัฒนาตนเองด้านไหน เช่น อยากลดน้ำหนัก อยากควบคุมอารมณ์ อยากมีสติ อยากเป็นตัวอย่างที่ดีให้คนอื่น อยากรักษาศีลห้าให้ได้ครบทุกข้อ อยากเข้าถึงพระนิพพาน
  • ฝึกฝนอย่างสม่ำเสมอ: การฝึกฝนตนเองต้องอาศัยความสม่ำเสมอ อดทน และไม่ท้อแท้
  • หาแรงบันดาลใจ: หาแรงบันดาลใจจากบุคคลตัวอย่าง หรือคําสอนของพระพุทธเจ้า

การฝึกฝนตนเอง เป็นสิ่งที่สำคัญมาก เพราะช่วยให้เราพัฒนาตนเองในทุก ๆ ด้าน ช่วยให้ชีวิตมีความสุข ประสบความสำเร็จ และพ้นจากทุกข์ได้ และถึงแม้การฝึกฝนตนเองนั้นจะเป็นสิ่งที่ยากเย็นสักแค่ไหน แต่หากเรามีความมุ่งมั่น ตั้งใจจริง และอดทน ย่อมสามารถที่จะทำได้