อตฺตานํ นาติวตฺเตยฺย “บุคคลไม่ควรลืมตน”

อตฺตานํ นาติวตฺเตยฺย.

[คำอ่าน : อัด-ตานัง, นา-ติ-วัด-ไต-ยะ]

“บุคคลไม่ควรลืมตน”

(ขุ.ชา.ตึส. 27/503)

ธรรมดามนุษย์เรา เมื่อหลงลืมตัวเสียแล้ว ย่อมเกิดความลุ่มหลงมัวเมาและประมาท ลืมธรรมชาติความเป็นจริงของสรรพสิ่ง ลืมไปว่าในโลกนี้ไม่มีสิ่งใดจีรังยั่งยืน เป็นต้น

ยกตัวอย่างเช่น คนที่เคยมีฐานะยากจน วันหนึ่งเมื่อมีเหตุส่งเสริมให้ร่ำรวยขึ้นมาอย่างพลิกหน้ามือเป็นหลังมือ ถ้าขาดสติ ขาดการคิดยับยั้ง และหลงลืมตัวขึ้นมา ลืมไปว่าครั้งหนึ่งตัวเองนั้นเคยเป็นคนจน ย่อมจะเกิดความมัวเมาในลาภลอยที่ได้มานั้น ใช้จ่ายสุรุ่ยสุร่าย ไม่นานเมื่อทรัพย์นั้นหมดไป ก็ย่อมจะซบเซาจับเจ่าเหงาหงอย หมดค่าไปในที่สุด

แต่หากเขามีสติคิดยับยั้ง ไม่ลืมพื้นเพของตัวเองว่าตัวเองเคยมีฐานะยากจน ถึงจะมีลาภลอยทำให้ร่ำรวยแล้ว ยังใช้จ่ายประหยัดเหมือนที่เคยทำตอนที่ยากจน เขาย่อมจะรักษาทรัพย์สินไว้ได้

จากตัวอย่างที่ยกมา จะเห็นได้ชัดเจนว่า การหลงลืมตัวตนนั้น สร้างความฉิบหายให้คนได้มิใช่น้อยเลย